غیبت شخصیت های کلیدی نظامی در مراسم شامی که هفته گذشته برای جشن تاسیس چین مدرن برگزار شد این واقعیت را روشن ساخت و محافل سیاسی پکن را به فکر واداشت که نیت “شی جین پینگ” رئیس جمهور چیست. یکی از برجسته ترین غایبان “لی شانگ فو” 65 ساله مشاور ایالتی و وزیر دفاع ملی بود که چندین هفته در انظار عمومی دیده نشده است. سقوط او از قدرت در شب 28 سپتامبر برای مردم چین آشکار شد زیرا آنان نظاره گر ضیافت شام در تالار بزرگ خلق در پکن از طریق تلویزیون بودند. این شب به منظور برگزاری جشن هفتاد و چهارمین سالگرد تاسیس جمهوری خلق چین بود. هم چنین، این برهه زمانی در آستانه آغاز تعطیلات روز ملی و شب جشن ماه یا جشن نیمه پاییز بود که در آن خانواده های چینی برای جشن گرفتن ظرافت ماه کامل گردهم می آیند. با این وجود، فضایی که بر فراز طبقه سیاسی و هیئت حاکمه پکن معلق بود به دور از زیبایی به نظر می رسید. لی شانگ فو یک افسر برجسته نظامی است که بر راه اندازی پروژه اکتشاف ماه که به نام الهه ماه چینی نامگذاری شده نظارت داشت. غیبت آن ژنرال که از طریق یکی از بزرگترین ماموریت هایش در مورد ماه شناخته شده آن هم در آستانه جشنواره ماه نشان می دهد که سیاست چین تا چه اندازه سخت و صُلب شده است.
به گزارش فرارو، شانگ فو هم چنین یکی از تنها هفت عضو کمیسیون نظامی مرکزی است که ریاست آن برعهده شخص شی می باشد. یک منبع آگاه به “نیکی ایژیا” می گوید:”مشکل این است که لی شانگ فو شخصیتی است که توسط یکی از متحدان شی و یکی از سرخ های نسل دوم توصیه شده بود و به طور خاص توسط شی حفظ شد تا کنترل ارتش را در دست بگیرد”. اشاره آن منبع آگاه به “ژانگ یوشیا” 73 ساله یکی از دو معاون رئیس کمیسیون نظامی مرکزی است که از او تحت عنوان “متحد شی” یاد می کند. او می افزاید:”سرخ های نسل دوم فرزندان رهبران حزب کمونیست چین در دوران انقلاب هستند”.
لی در واقع خیلی پیرتر از آن بود که به عنوان وزیر دفاع ملی انتخاب شود اما شی به احترام ژانگ اجازه داد در این منصب قرار گیرد. بنابراین، لی به عنوان مشاور ایالتی و رئیس دفاع منصوب شد. لی پیش از تصدی منصب دفاعی به عنوان رئیس بخش توسعه تجهیزات کمیسیون نظامی مرکزی که مسئول تهیه تسلیحات است و از این رو قدرت بسیار زیادی دارد خدمت می کرد.
یک نکته مهم که باید به آن توجه کرد آن است که لی این منصب را از ژانگ تحویل گرفت. نکته دیگر آن که لی مسئول خرید هواپیماهای جنگنده و سیستم های موشکی با کارایی بالا از روسیه بود. به همین دلیل او به اتهام نقض تحریم های قبلی ایالات متحده علیه روسیه از سوی واشنگتن تحریم شده است. در نتیجه، مدتی است که نشست سران دفاعی آمریکا و چین برگزار نشده است.
در محافل سیاسی چین صحبت از این موضوع است که شی با مجازات شدید “لی” یک پیام را ارسال کرد: ژانگ که متحد شی و به عنوان یکی از سرخ های نسل دوم قلمداد می شد دست کم تا حدی مسئول است. به نظر می رسد ژانگ در حال حاضر از موقعیت امنی برخوردار است. حضور او در ضیافت شام تایید شده است. شی ژانگ را برای یک دوره دیگر در اکتبر گذشته به عنوان نائب رئیس کمیسیون مرکزی نظامی ابقا کرد زیرا او بر ارتش نفوذ داشت. ژنرال‌های کنونی عمدتا در دوره شی منصوب شدند اما شی هم چنان به ژانگ یک فوق کهنه سرباز و قهرمان که به دوره جنگ چین و ویتنام در سال 1979 باز می گردد برای حفظ ثبات نیاز داشت.
پاکسازی بزرگی که اکنون در جریان است نشان دهنده تغییر بزرگی می باشد. این تصادفی نیست که شی در وهله نخست بخش تهیه تجهیزات نظامی را هدف قرار داده است. پیش تر وزارت دفاع چین یک پیام مهم را ارسال کرد و اعلام نمود که مشکلات مربوط به تدارکات را بررسی خواهد کرد. مشکلات مربوط به تدارکات حاکی از وجود فساد در آن بخش است و دوره تحت پوشش تحقیقات دقیقا به دوره لی به عنوان رئیس بخش همپوشانی باز می گردد. تحقیقات به زمان سلف لی یعنی ژانگ باز نمی گردد و فقط لی را هدف قرار می دهد. این یک راز باقی مانده است که چرا شی فقط لی را قربانی می کند.
در میان افراد غائب در ضیافت 28 سپتامبر می توان به “چی هائوتیان” 94 ساله از باسابقه ترین نظامیان نیز اشاره کرد. چی قدیمی ترین وزیر دفاع ملی سابق چین است. از سوی دیگر، “زنگ چینگ هونگ” 84 ساله معاون رئیس جمهور سابق چین و “ژانگ دجیانگ” 76 ساله رئیس سابق کمیته دائمی کنگره ملی خلق (پارلمان چین) در این ضیافت غایب بودند. از جمله دیگر افراد غائب در ضیافت می توان به “لی ژانشو” رئیس 73 ساله سابق کمیته دائمی کنگره ملی خلق نیز اشاره کرد.
یکی دیگر از رسوم این ضیافت دعوت از وزرای دفاع سابق بود. با این وجود، در سال جاری غیبت غیر عادی وزرای دفاع سابق دیده شد. علاوه بر لی شانگ فو “وی فنگه” از وزرای سابق دفاع نیز در ضیافت حضور نداشت. این ژنرال 69 ساله سلف “لی” بود و هم چنین به عنوان رئیس دفاع و شورای ایالتی خدمت می کرد. او هم چنین فرمانده سابق سپاه دوم توپخانه سلف نیروی موشکی است که بر زرادخانه های هسته ای و موشکی چین نظارت می کند.
نیروی موشکی اخیرا منبعی از رمز و راز بوده است. در اواخر جولای دو مقام ارشد آن بخش به طور ناگهانی از سمت خود برکنار شدند. هم چنین مشخص شده که بسیاری از افسران ارشد نیروی موشکی بازداشت شده اند. با این وجود، وی فنگه بازنشسته حتی یکی از اعضای کمیسیون نظامی مرکزی نیست. این امر ناظران را به این فکر می اندازد که چه چیزی پشت غیبت او بوده است. سوال بزرگتر این است: شی امیدوار است از پاکسازی بزرگ خود چه چیزی به دست آورد؟
یک کارشناس آشنا با ساختار قدرت دولت های چین می گوید که شی به دنبال تقویت کنترل خود از طریق اعضای ارتش وفادار است. این کارشناس می افزاید: “گروهی از جناح های اصلی در ارتش که شخص شی قادر به کنترل آن است در حال تکامل است”. این کارشناس در پایان افزود: “شی جین پینگ با تقسیم عمدی آن از درون و وادار کردن آنان به رقابت با یکدیگر بر سر وفاداری به او تلاش می کند گروهی قوی تر تشکیل دهد که متعهد به وفاداری مطلق باشد”.
در این راستا شی به سادگی یک استراتژی باستانی را به کار گرفته است استراتژی ای که توسط امپراتوران چین به کار گرفته شده بود. قرن ها پیش مشاور کل عالی ترین مقامی بود که به امپراتورها کمک می کرد. امپراتور غالبا دو نفر را در این جایگاه منصوب می کرد: مشاور کل دست چپ و مشاور ارشد دست راست تا آنان با یکدیگر رقابت کنند. در یک تحول بزرگ در ضیافت هفته گذشته شی خود سخنرانی جشن را ایراد کرد. این در حالیست که در مراسم استقبال سال گذشته این “لی کچیانگ” 68 ساله نخست وزیر وقت چین بود که سخنرانی کرد.
پیش از سخنرانی شی در ضیافت اخیر گزارش هایی مبنی بر بازداشت موسس شرکت بزرگ توسعه املاک “اورگراند” موجی از بهت زدگی را در میان محافل تجاری چین ایجاد کرد. با این وجود، شی در طول سخنرانی خود هیچ اظهارنظر جدیدی در زمینه مسائل اقتصادی ارائه نکرد.
در عوض، جزئیات غیر معمول این رویداد به مردم چین و ناظران خارجی مسائل چین کمک کرد تا وضعیت غیرعادی پیرامون ارتش را درک کنند. فهرست شرکت کنندگان در ضیافت از سوی وزارت خارجه نیز عادی بود. “کین گانگ” که در اواخر ژوئیه از سمت وزیر خارجه برکنار شد از جمله غایبان این ضیافت بود. در واقع، کین هنوز به طور رسمی از سمت دیگر خود یعنی شورای ایالتی برکنار نشده است. بسیاری از اطرافیان شی هنوز هیچ توضیح رسمی در مورد عدم نمایش، حذف و سکوت اخیر در مورد مسائل بزرگ دریافت نکرده اند. در ضیافت آنان ناامید بودند تا با توجه به کسانی که شرکت کرده بودند با تلاش برای خواندن حالات چهره آنان و با شناسایی غایبان اهداف رهبر عالی را حدس بزنند. روز پس از آن روز تعطیلات ملی بود اما در میان محافل سیاسی پکن از شب قبل از آن شایعات فراوانی مطرح شده بود.
