در بحث اقتصاد سینما نقل قول‌ها متفاوت است. برخی معتقدند سینما باید خودش حق خودش را در گیشه بگیرد و برخی معتقدند سینما با توجه به رسالتی که دارد نیازمند حمایتی مستقیم است. سوالی که خبرگزاری برنا در گزارشی مفصل به آن پرداخته است که بخش نخست آن را یک هفته از نظر می‌گذرانید.
داریوش بابائیان سینمادار، تهیه‌کننده و مدیر پخش در سینمای ایران است که با تهیه آثاری چون افراطی‌ها، بازنده، خواستگار محترم و… در طول این سال‌ها معمولا در سینمای بدنه و گیشه فعالیت داشته است و البته در تمام این سال‌ها نیم نگاهی به جشنواره‌های مختلف نیز داشته است. این تهیه‌کننده در خصوص سرمایه‌گذاری در سینما با خبرگزاری برنا گفت‌وگویی داشته است.
داریوش بابائیان که اخیرا در حوزه آسیب‌های اجتماعی با فیلم «مورچه‌خوار» به کارگردانی شاهد احمدلو و تهیه‌کنندگی پسرش کیان بابائیان حضور داشته است در پاسخ به این پرسش که آیا سرمایه‌گذارها در سینما برنده می‌شوند یا خیر به خبرنگار گروه فرهنگ و هنر برنا گفت: سرمایه‌گذاری در سینما چند دسته است. عده‌ای عاشق سینما هستند، بودجه می‌گذارند و می‌خواهند بازیگر شوند اما این افراد اکثرا ناموفق می‌شوند. چرا که سرمایه‌گذاری و تهیه فیلم توانمندی، سابقه و پشت‌کار حرفه‌ای می‌خواهد. دسته‌ی دوم سرمایه‌گذارهای شرکتی و اسپانسرها هستند که برای مالیات و انجام امور فرهنگی بودجه می‌گذارند. دسته‌ی سوم دسته‌ای هستند که تعدادشان بسیار زیاد است و به دلیل پولشویی، سینما و نمایش خانگی را برهم ریخته‌اند. این افراد می‌خواهند مقداری از پول‌هایشان در این راه هزینه شود تا از این طریق بتوانند فعالیت‌های متفرقه خودشان را به راحتی انجام دهند.
او در ادامه با مثالی در خصوص ورود پول‌های کلان به سینما و پولشویی اضافه کرد: برخی از این سرمایه‌گذاران ۳۳ میلیارد هزینه می‌کنند اما تولیداتشان یا توقیف می‌شود یا اگر هم اکران شود شاید یک پنجمش بازگردد. بنابراین این ضرر و زیان‌ها برای این افراد هیچ اهمیتی ندارد چرا که به دنبال کارهای دیگری هستند.
بابائیان در پاسخ به این پرسش که گیشه سینما بیشتر در دست چه نوع آثار و ژانرهایی است گفت: حقیقتا سینمای کمدی اثرگذارتر است چرا که برای سرمایه‌گذار برگردان مالی دارد. اگر سرمایه‌گذارها سود نکنند حداقل ضرر هم نمی‌کنند. فیلم‌هایی که در ژانر کمدی بودند حتی در دوران کرونا هم موفق‌تر عمل کردند.
تهیه‌کننده فیلم سینمایی «یک فراری از بگبو» در خصوص تولیدات کمدی دست پایین و سخیفی که این روزها در سینما ساخته می‌شود و به عقیده عده‌ای سینما را به ابتذال می‌کشاند عنوان کرد: تعدادی کارگردان و تهیه‌کننده هستند که این مسیر را دوست دارند و دست‌بردار نیستند. شما اگر نگاهی به پانزده فیلم کمدی اخیر سینما بیندازید که فروش نسبتا خوبی داشته است متوجه می‌شوید که چه افرادی بیشتر این نوع تولیدات را حمایت و از این راه کسب درآمد می‌کنند.
او در خصوص تاثیر سرمایه‌گذار بر روی سلیقه مخاطب اظهار داشت: سرمایه‌گذارها بیشتر سلیقه خودشان را اعمال می‌کنند و نمی‌دانند قرار است که چه اتفاقی بیفتد. اگر بخواهیم به سلیقه مخاطب نگاه کنیم باید آثار گوناگونی در ژانرهای متفاوت داشته باشیم. خیلی‌ها از ژانر کمدی دورند و مثلا ترجیح می‌دهند فیلم‌های خانوادگی، ترسناک و… را ببینند. بنابراین سرمایه‌گذارها انتخاب‌کننده هستند. آن‌ها با تهیه‌کننده و کارگردان مشورت می‌کنند و بیشتر به دنبال کارهای کمدی می‌روند تا فروش بیشتری داشته باشند.
داریوش بابائیان تهیه‌کننده فیلم سینمایی «زهر عسل» درخصوص ساخت آثار هنری در سینما و حمایت ارگان‌ها عنوان کرد: وظیفه‌ی این قضیه بر دوش دولت و بنیاد سینمایی فارابی است. آن‌ها باید بودجه بگذارند تا بتوانند از ژانر جنگی، هنری، فرهنگی، جشنواره‌ای و سینمای کنار بدنه حمایت کنند. متاسفانه بنیاد سینمایی فارابی هم بیشتر نگاهش به حوزه کودک است و ارتباط بسیار کمی با آثار هنری برقرار می‌کند. گویا اخیرا بنیاد فارابی تصمیم گرفته از فیلم‌هایی که قرار است در سینمای هنر و تجربه اکران می‌شود حمایت کند. البته حرف با عمل خیلی فاصله دارد باید ببینیم که در آینده چه پیش خواهد آمد.
سید ضیا هاشمی: ۹۹ درصد از سرمایه‌گذاران سینما بازنده هستند
سید ضیا هاشمی را معمولا با فعالیت‌های مدیریتی در عرصه سینما می‌شناسیم. مدیریت سینماهای حوزه هنری و تاسیس شورای پخش فیلم در مجمع تهیه‌کنندگان از عمده فعالیت‌های اوست اما نمی‌توان حضورش را در فیم‌های پر سر وصدایی چون اعتراض و شوکران نادیده گرفت. هاشمی در گفت‌وگو با خبرگزاری برنا موضوع سرمایه‌گذاری و بازگشت سرمایه را بررسی می‌کند.
سید ضیا هاشمی تهیه‌کننده سینما که در کارنامه‌اش فیلم سینمایی «عروس» به کارگردانی بهروز افخمی با بازی نیکی کریمی و ابوالفضل پورعرب دیده می‌شود و این فیلم توانست در زمان اکران پر سر و صدا ظاهر شده و در گیشه نیز موفق عمل کند؛ معمولا در حوزه مدیریت‌های سینمایی هم صاحب نقل و نظر است. او در پاسخ به این پرسش که آیا سرمایه‌گذارها در سینما برنده می‌شوند یا خیر به خبرنگار گروه فرهنگ و هنر برنا گفت: سینمای ایران با توجه به ورشکستگی در دوره‌های گذشته(حتی پیش از کرونا) و افت مخاطب امروزی دیگر توان چندانی در جذب تماشاگران ندارد و فقط معدود آثاری می‌توانند هزینه‌های خود را تامین و به سوددهی مالی برسانند. بنابراین باید بگویم در این وانفسا شاید فقط یک درصد از سرمایه‌گذاران موفق شوند که باز هم نمی‌توان نام برنده را بر آن‌ها گذاشت. تنها افرادی می‌توانند برنده باشند که فقط یک‌بار سرمایه‌گذاری کنند و با کسب موفقیت از گردونه این ریسک بزرگ خارج شوند مانند یک قمار باز. به جرات می‌توانم بگویم ۹۹ درصد از سرمایه‌گذاران سینما بازنده هستند.
او ادامه داد: امروزه سرمایه‌گذاری علاوه بر علاقه احتیاج به عشقی در حد جنون دارد. برخی سرمایه‌گذاران تنها برای شهرت وارد این حیطه شده و ظرف یکسال به خواسته خود نایل می‌آیند اما برخی نیز با درک شرایط جامعه و کرونا تصمیم می‌گیرند سفره‌ای را پهن کنند تا عده‌ای (۸۰ تا ۱۰۰ نفر) از همکاری در یک فیلم بهره‌مند شده و بیکار نباشند.
تهیه‌کننده فیلم «پرونده هاوانا» در خصوص ورود سرمایه‌های کلان و پول‌های مشکوک به سینما اضافه کرد: این بین برخی دیگر از سرمایه‌گذاران با آورده بیش از ۳۰ میلیارد بازیگران را تعیین کرده و با افزایش رقم تولید در سینما برای خود وجهه کسب کرده و سود خود را با ویرانی سینما همسو می‌کنند. شاید به هر دلیلی (ارائه بیلان‌کاری یا…) که چندان تفاوتی ندارد اما هرچه هست تنها به فکر منافع خود و مقاصدشان هستند و با افزایش ارقام تولید نابودی سینما را ارمغان می‌آورند.
او در ادامه عنوان کرد: تعدادی از سرمایه‌گذارانی که امروزه مورد توجه هستند با ترغیب فیلمسازان اول وارد این حیطه می‌شوند. این دسته از سرمایه‌گذاران معمولا چند نفری بر روی کار اول یک فیلمساز سرمایه می‌گذارند و تعداد قابل توجهی از آن‌ها هم بر سر مالکیت فیلم مشکل و اختلاف پیدا می‌کنند. متاسفانه این گروه هم کمکی به سینما نمی‌کنند و برنده نخواهند بود. مگر اینکه فیلمی در جایگاه جهانی قرار بگیرد و بتواند در جشنواره‌های درجه‌یکی مانند کن مطرح شود. در آن صورت سرمایه‌گذار علاوه بر وجهه جهانی بازده مالی خوبی به دست می‌آورد.
سید ضیا هاشمی در پاسخ به این پرسش که گیشه سینما بیشتر در دست چه نوع آثار و ژانرهایی است گفت: طبیعی است که برخی از سرمایه‌گذاران به تولید آثار کمدی روی می‌آورند اما ما مگر چند فیلمساز کمدی داریم؟ از سوی دیگر فیلمسازان با بسیاری از صنوف و اقشار جامعه امکان شوخی ندارند. فیلمی مثل «اجاره‌نشین‌ها» که امروز مورد توجه است در زمان خودش با مشکلات اکران مواجه بود و چندان به مذاق برخی از دست‌اندرکاران خوش نمی‌آمد.
او در این خصوص ادامه داد: حال اگر سرمایه‌گذاران به سراغ تولید آثار کمدی می‌روند یا قصد دارند آثاری کم هزینه تولید کنند یا هزینه هم می‌کنند اما موفق نمی‌شوند دلیلش این مهم است که نویسنده امکان شوخی و فراهم آوردن موقعیت طنز با صنوف یا مسائل مختلف مبتلا به جامعه (اقتصاد_سیاسی) را ندارد بنابراین این تولیدات موفقیت چندانی به دست نمی‌آورند. مردم نیاز به دیدن آثار کمدی که به مسائل اجتماعی و اقتصادیشان می‌پردازد دارند. حالا ممکن است این شوخی‌ها از نگاه کارشناسان سطحی باشد اما باز هم این تولیدات مورد اقبال عموم قرار می‌گیرند.
تهیه‌کننده فیلم سینمایی «شوکران» درخصوص ساخت آثار هنری در سینما و حمایت ارگان‌ها عنوان کرد: در شرایط فعلی هیچ ارگانی از فیلم‌های هنری حمایت نمی‌کند. پیش‌تر فارابی یا گاهی حوزه هنری و کانون پرورش فکری روی فیلمنامه‌های هنری سرمایه‌گذاری می‌کردند اما امروزه همه ارگان‌ها کار ارزشی را در اولویت قرار داده‌اند. متر و معیار این آثار چگونه تعیین شده است که برخی فیلم‌ها ارزشی و دیگران ارزشی نیستند برای ما هم هنوز قابل درک نیست. تولید آثار ارزشی در دستور کار قرار گرفته و با اطلاعاتی که دارم هیچ ارگانی از آثار هنری حمایت نمی‌کند و ما تا سال ۱۴۰۲ با انبوهی از این دست آثار مواجه خواهیم بود.
