رفراندوم به معناي واقعي كلمه

سید حسین آقاسیدمرتضی؛ انقلاب ملت ایران در سال ۵۷ پس از پیروزی برای اثبات مردمی بودن خود بدون هیچگونه هراسی، اقدام به برگزاری رفراندوم به جهت اعلام قانونی پایان رژیم پهلوی و ایجاد حکومت جمهوری اسلامی کرد. در تاریخ دهم و یازدهم فرودین ۱۳۵۸ تمامی کشور شاهد برگزاری رفراندومی آزاد برای تمام اقشار و تفکرات در تمامی کشور بود که در نتیجه آن بیش از ۹۸ درصد مردم به جمهوری اسلامی پاسخ آری دادند که نشان از اعتماد ملت و مردمی بودن انقلاب بود و روز دوازدهم فرودین به نام جمهوری اسلامی ایران نام گذاری شد.

امام خمینی نیز که آن زمان در قم به‌سر می‌برد با حضور در یکی از شعب اخذ رأی در محله یخچال قاضی به جمهوری اسلامی رأی داد. هر چند گروه‌های اندکی با تفکرات التقاتی و مارکسیستی این رفراندوم ملی را تحریم کردند، اما در نهایت مشخص شد خاصه و عامه ملت در پیروی از خط امام و با شرکت در رفراندوم، پیمانی دوباره با انقلاب بستند. هرچند درباره برگزاری رفراندوم اختلاف نظراتی وجود داشت، درباره شکل نظام تازه‌تأسیس حرف و حدیث‌های بسیاری مطرح بود.

باوجود اینکه نظر امام و اکثریت اعضای شورای انقلاب و گروه‌ها و ملت مسلمان استقرار جمهوری اسلامی بود، برخی گروه‌ها نظرات دیگری داشتند که در طول زمان تغییر کرد. گروهی به‌نام نهضت رادیکال (انشعابی از جبهه ملی) خواستار حکومت جمهوری (جمهوریِ صرف) بودند. برخی گروه‌های کوچک همچون کانون نویسندگان، حزب ناسیونال دموکراتیک ایران و احزاب کُرد خواستار جمهوری دموکراتیک ایران شدند.

برخی گروه‌های چپ‌گرا و چریک‌های فدایی خلق نیز خواستار تأسیس جمهوری خلق یا جمهوری فدراتیو خلق‌های ایران بودند! مهندس بازرگان و شخصیت‌های دولت موقت قائل به جمهوری دموکراتیک اسلامی بودند. نخست‌وزیر دولت موقت در مصاحبه‌ای در تاریخ ۴ بهمن ۵۷ به این مسئله اشاره کرد و کیهان با تیتر درشت نوشت «بازرگان: به جمهوری اسلامی، صفت دموکراتیک را باید اضافه کرد.»، امام خمینی با این نظر مخالف بود و معتقد بود که اسلام منافاتی با دموکراسی ندارد.

به‌مرور تمام گروه‌ها بر سر جمهوری اسلامی به توافق رسیدند و تنها چریک‌های فدایی خلق و برخی احزاب جدایی‌طلب به جمهوری اسلامی رأی ندادند و در روز انتخابات نیز اقدام به هرج‌ومرج کردند، اما در نهایت نتیجه آن چیزی شد که ملت بر آن تاکید داشت. نتیجه این همه‌پرسی توسط احمد صدر حاج‌سیدجوادی وزیر وقت کشور به این شرح اعلام شد:شرکت‌کنندگان: ۲۰ میلیون و ۲۸۸ هزار و ۲۱ نفر، آرای مثبت: بیست میلیون و ۱۴۷ هزار و ۵۵ رأی و آرای منفی ۱۴۰ هزار و ۹۶۶ رأی. بدین ترتیب نظام ایران در چهل سال پیش و در چنین روز‌هایی از طرف مردم جمهوری اسلامی اعلام شد. طباطبایی در خاطراتش می‌نویسد ۴۱۲ یا ۴۱۳ نفر هم خواهان جمهوری دموکراتیک خلق بودند.

رفراندوم به معناي واقعي كلمه

ساختار حکومت تازه تاسیس پس از انقلاب تا کنون با این فرم در هیچ کجای جهان ایجاد نشده بود و جمهوری اسلامی تجربه‌ای جدید از برقراری اسلام ناب محمدی بر ساختار و چارچوب قدرت بود، در جامعه‌ای که اکثریت آن خواهان برقراری چنین شاکله‌ای از قدرت بودند. ساختار دموکراتیک بر پایه آرا ملت در دهه هفتاد و هشتاد میلادی بخصوص برای کشور‌های خاورمیانه چندان آشنا نبود و جمهوری اسلامی توانست زیربنایی ایجاد کند که توده جامعه هویت خود را به عنوان یک شهروند احساس کند، زیرا پیش از آن تنها انتخابات‌های فرمایشی و نمایشی در ایران رواج داشت که به جای احترام به آرا ملی نوعی توهین به نظرات مردم بود.

دستاورد صندوق انتخابات برای ملت ایران ثمره سیاسی مهمی از انقلاب بود که نظم و سلامت خود را در دوازده دوره ریاست جمهوی، یازده دوره مجلس، ۵ دوره شورای شهر و پنج دوره انتخابات خبرگان رهبری حفظ کرده است.

جمهوری اسلامی چهل و دو سال پس از آن واقعه هنوز بر سر پیمان‌های خود استوار و ثابت قدم در جهت منافع ملی و اسلامی در حرکت است. پرداختن به جزییات پیشرفت‌ها و دستاورد‌های این حکومت بی سابقه در تاریخ کار دشوار و مفصلیست و شاید تنها اشاره به این نکته کافی باشد که جمهوری اسلامی پس از گذران این سال نه تنها از مسیر خود دچار انحراف نشده بلکه با وجود تحریم‌های ظالمانه، جنگ هشت ساله، دخالت‌های بیگانه و اغتشاش‌ها توانسته با حفظ اقتدار، در منطقه‌ی پر آشوب خاورمیانه، نمونه قابل تامل ثبات و پیشرفت باشد.

از جمله مهم‌ترین دستاورد‌های سیاست خارجی جمهوری اسلامی، حضور استراتژیک در کشور‌های منطقه است که در سال‌های اخیر ضمن تامین امنیت مرز‌های کشور، به ثبات کشور‌های منطقه و بهبود وضعیت مسلمانان و شیعیان نیز کمک شایانی کرده است. این شکل از حکومت که بر پایه اسلام و آرا ملی بنا شده است به طور قطع در آیینه تاریخ به عنوان نمونه‌ای موفق در جهت پیشرفت، ثبات، اجماع سازی، استقلال طلبی، آزادی و.. مورد بررسی و تحسین قرار خواهد گرفت. امسال در چهل و دومین سالگرد آن واقعه باشکوه جمهوری اسلامی در آستانه برگزاری سیزدهمین انتخابات ریاست جمهوری است و کماکان انسجام خود را در پاسداری از رای ملت و اتکا بر آن حفظ کرده است.

دیدگاهتان را بنویسید