رئیس سازمان صداوسیما می‌گوید برنامه‌های نوروزی با رشد ۸ درصدی مخاطب روبه‌رو شده است، به‌نظر می‌رسد میان فاصله گرفتن از ایده‌های تحولی و جذب مخاطب رابطه مستقیم وجود دارد.
آزمون و خطای مدیران تلویزیون، بدون هیچ نقشه‌راه مشخصی هیچ نتیجه‌ای نداشت، جز اینکه به دیوار سخت واقعیت خورد ند و مدیریت آنتن تلویزیون در نوروز 1403 و پیشتر از آن در یلدای 1402 به درک واقعی‌تری از وضعیت رسانه رسید. اینکه مدیریت مدیوم فراگیری همچون تلویزیون، ملاحظات یک رسانه ملی را در نظر نگیرد، محکوم به شکست خواهد بود. دوربرگردان مدیران، تلویزیون را به سه‌سال قبل بازگرداند، همچنان آن انتقادات باقی است به اضافه اینکه خسارت قهر مخاطبان هم به تلویزیون تحمیل شده و جایگاهش در بین هنرمندان و مردم تنزل یافته است. فراموش نمی‌کنیم روزهایی را که قاب تلویزیون، محل اعتبار و شهرت چهره‌های هنری بود و حالا وضعیتی بر تلویزیون عارض شده که مدیران شبکه‌ها برای دعوت از میهمان، مجبور به پول‌پاشی هستند. رفتار ضدبرندی که بر تلویزیون تحمیل شد، به اندازه‌ای خسارت‌بار بوده که تدبیر و زمان زیادی برای جبران آن لازم است. با این حال نوروز امسال را می‌توان نقطه عطف و بازگشت از ایده‌های توهمی در مدیریت تلویزیون دانست و نتیجه‌اش هم نه‌تنها رضایت رئیس صداوسیما از این تصمیم است که ظاهرا مخاطب هم به نسبت سال قبل و سال قبل‌ترش بیشتر و خشنودتر پای هفت‌سین تلویزیون نشسته بود. جبلی با اشاره به آمار استقبال مخاطبان از برنامه‌های نوروزی سیما، گفت: «آمار قابل‌توجه و امیدبخشی را از استقبال مخاطبان عزیز از برنامه‌های رسانه ملی داشتیم که در هفته اول نوروز امسال در مقایسه با برنامه‌های سال گذشته در همین بازه زمانی، حدود ۸ درصد افزایش مخاطب بود که امیدبخش است.» رئیس رسانه ملی در حاشیه جلسه هیات دولت در روز 15 فروردین هم گفت: «علاوه‌بر استقبال از برنامه‌های رسانه ملی که در قالب نظرسنجی‌های مرکز تحقیقات مشخص شده، استقبال از برنامه‌های صداوسیما در فضای مجازی هم قابل‌توجه است، به‌عنوان مثال یکی از برنامه‌های شبکه‌های اصلی ما در شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌ها، حدود ۸۰ میلیون بازدید داشته که نشان می‌دهد باید به استقبال مخاطبان در بستر‌های مختلف توجه کنیم.»
مدیریت تلویزیون با کدام ایده
از ابتدای حضور تیم پیمان جبلی در راس جریان مدیریتی صداوسیما، نظرات متفاوتی از جانب مدیران رسانه ملی درباره مفهومی به نام سلبریتی مطرح شده است. یکی از نکاتی که در ارائه نظرات این افراد گم شده و به آن اشاره‌ای نشده، توضیح مفهوم چیستی سلبریتی است. در هیچ‌کدام از صحبت‌هایی که این افراد کرده‌اند، تعریفی از اینکه سلبریتی چه کسی است، مشاهده نمی‌شود. این موضوع از یک طرف باعث سردرگمی مخاطب شده و از طرف دیگر برای سازمان هم امتیازی منفی است و نشانگانی از بلاتکلیفی در این حوزه است. اختلاف نظرها در موضوع مواجهه رسانه ملی با ستاره‌هایی که به‌واسطه تلویزیون رشده کرده بودند، تا حدی داغ شد که در طول دو سال و نیم گذشته، بیش از 20 بار مدیران سازمان، درباره این موضوع صحبت کردند. با این وجود تصویر عمومیت‌یافته‌ای که از شیوه مدیریت چهره‌ها درتلویزیون شکل گرفته بود، با رجوع به نظرات و ایده‌های وحید جلیلی، قائم‌مقام رئیس سازمان صداوسیما بود.
وحید جلیلی در 17 آبان 1401 در آیین افتتاح شبکه رویا در دانشگاه صداوسیما، گفته بود: «سلبریتیسم سخیف که صداوسیما در مواردی به آن مبتلا شد و امروز شاهد عوارض و عواقب آن است، اتفاقی است که نیاز به بررسی و کار دارد و این برعهده رسانه ملی است که برای دورشدن از این معضل، باید در دو حوزه مهم یعنی در نسبت با جمهور و نخبگان نقش‌آفرینی موثر کند.» جلیلی در گفت‌وگو با ماهنامه سوره در تاریخ 6 تیر ماه 1402اظهارات قابل تاملی داشت و به‌گونه‌ای تفکر حاکم بر مدیران رسانه ملی را تشریح کرد و گفت: «دلیل اینکه تحول لازم و ضروری شد این بود که شما گفتید به ما اجازه دهید از آرمان‌ها کوتاه بیاییم و خط سبزی اداره نکنیم. تا می‌توانیم به سلبریتی‌ها میدان بدهیم که اینها برای ما مخاطب بیاورند تا نظام قوی شود. بعد از 20 سال چه شد؟ هم مخاطب به‌شدت ریزش و افت کرد، هم سر بزنگاه‌ها کسانی که برکشیدید، از جبهه دشمن سر برآوردند.» همچنین او در پاسخ به انتقادات به رویکرد حذفی نسبت به سلبریتی‌ها گفته بود: «شما نگران چه چیزی هستید؟! نگران حذف هستید؟! چطور اگر شما به مدت 40 سال، 50 درصد جمعیت کشور را سانسور کنید، هیچ اشکالی ندارد ولی اگر یک سلبریتی که 20 سال روی آنتن بوده، شش ماه نیاید همه از بسیج دانشگاه شریف تا رسانه‌های جبهه فرهنگی انقلاب سروصدا می‌کنند؟!… همین ادبیات انتقادی حاکم تحت عنوان «نظریه جذب» این بلا را سر مدیریت فرهنگی جمهوری اسلامی آورد.»
قائم‌مقام رئیس سازمان صداوسیما که قبلا هم درباره «سلبریتیسم سخیف» اظهارات قابل تاملی کرده بود، در 25 مرداد 1402گفت: «شما سلبریتی را فقط مجری و بازیگر تعریف کردید که این اشتباه است. اتفاقا رسانه باید نسبت خود را با جامعه پیرامونی و زنده ایران برقرار کند و فقط بازیگر و مجری، چهره نشوند. در قاب تلویزیون باید از ظرفیت‌هایی که در حوزه، دانشگاه، نشر، مراکز هنری، منبرها و… هست استفاده کنید. مزیت نسبی شما این است که حرف خود را بیان کنید؛ اینکه روی ایران، روی اسلام، روی هویت و فرهنگ ایرانی، اسلامی و انقلاب اسلامی تاکید و تمرکز کنید.»
رئیس صداوسیما چه می‌گوید؟
همان‌طور که گفتیم سوال درمورد نسبت مدیران تلویزیون با چهره‌های مشهور تبدیل به یک سنت ازپیش‌تعیین‌شده در رسانه‌ها شده بود. ظاهرا پیمان جبلی رئیس صداوسیما علمگراتر از قائم‌مقامش فکر می‌کند و همین باعث شده بود که پاسخ‌ها و اظهارنظرهایش متناسب با شرایط مختلف تغییر کند. پیمان جبلی درمورد درخواست مخاطبان برای بازگشت چهره‌های مشهور به رسانه ملی در اول آذر ماه 1400 گفت: «از ضوابط حرفه‌ای و قانونی رسانه ملی است که از تمام ظرفیت‌ها و قدرت آنتن برای جلب اعتماد و جذب نظر مخاطبان استفاده کند و هیچ‌گونه ظرفیتی را نباید نادیده بگیرد.» او همچنین تاکید کرد: «استفاده بهینه از تمام ظرفیت‌ها و پتانسیل‌ها از ضوابط و معیارهای اساسی سازمان است، در دوره جدید ما سعی می‌کنیم از هیچ ظرفیتی در حوزه توانمندی، استعداد، محتوا، ژانرهای برنامه‌سازی در حوزه نیروی انسانی غافل نشویم و همه را به رسمیت شناخته و از تک‌تک آنها صیانت کنیم.» جبلی در 25 اسفندماه همان سال در گفت‌وگویی با سالنامه «همشهری» گفت: «متاسفانه همچنان در فضای بلاتکلیفی به سر می‌بریم که البته این هم جزء کارهای جدیدی است که در دوره تحولی، ما یک نظام‌دهی و یک سازماندهی به مدیریت چهره‌ها باید داشته باشیم؛ نه از موضع سلبی بلکه از موضع ایجابی.»
19 اردیبهشت 1401 پیمان جبلی در حاشیه مراسم یادبود زنده‌یاد نادر طالب‌زاده در پاسخ به مهر درباره تردیدها درباره حضور سروش صحت در فصل جدید «کتاب‌باز» و اینکه این گمانه‌زنی‌ها شائبه ممنوع‌الکاری وی را ایجاد کرده است، گفت: «چیزی به نام ممنوع‌الکاری در صداوسیما وجود ندارد، برنامه‌ها تغییر می‌کند، تهیه‌کننده تشخیص می‌دهد که با تیم جدید کار کند. تهیه‌کننده این برنامه در فصل قبل و در دوره‌ای پیش از اینکه من (رئیس صداوسیما) باشم برنامه‌اش تمام شده بود. من وقتی آمدم مطلع شدم. حالا هم تهیه‌کننده، مدیرگروه و مدیر شبکه تصمیم خواهند گرفت که فصل جدید را چگونه شروع کنند.» تا امروز، وضعیت صحت برای بازگشت کتاب‌باز مشخص نشده است.
رئیس سازمان صداوسیما، 15 آذرماه 1402 درمراسم گرامیداشت روز دانشجو به تقویت فکر و هدف در برنامه‌سازی در دوره تحول اشاره و تاکید کرد: «صداوسیما کارخانه چهره‌سازی نیست و باید زمان بگذرد و برنامه‌سازی شود تا چهره‌هایی شناخته شوند. وقتی ما عزم‌مان را جزم کردیم که بنای تلویزیون بر سلبریتی‌محوری نباشد باید همه جوانبش را بپذیریم و سلبریتی سالم‌پروری را تقویت کنیم.» این اظهارنظر جبلی جنجال زیادی به پا کرد و دو روز بعد و در ۱۷ آذر ماه 1402 در حاشیه اختتامیه جشنواره تلویزیونی مستند در پاسخ به سوالی مبنی‌بر اینکه منظورش از سلبریتی سالم چه بوده است، تصریح کرد: «اگر در چند جمله بخواهم بگویم چهره‌ها باید در خدمت مردم، کشور، ارزش‌ها، اعتقادات و فرهنگ اصیل ایرانی باشند. ما دست همه چهره‌هایی را که در این زمینه حاضرند با رسانه ملی همکاری کنند به گرمی می‌فشاریم. درهای صداوسیما همیشه روی آنها باز است و امیدواریم چهره‌ها هم در را روی خود نبندند، در را روی خود باز کنند و از ظرفیت رسانه ملی به‌خوبی استفاده کنند.»
پیمان جبلی در حاشیه برگزاری جلسه هیات دولت در روز 25 مردادماه 1402، درباره حضور سلبریتی‌ها در صداوسیما گفت: «ما در یک‌سال اخیر در برنامه‌هایی که در مناسبت‌های مختلف داشتیم مانند شب یلدا، شب تحویل سال نو، ایام ماه رمضان و ایام ماه محرم و سایرعرصه‌ها، اثبات کردیم که نیاز به چهره‌های هنجارشکن و عنود و لجباز نداریم و عملا برنامه‌های خود را با چهره‌هایی که از محبوبیت خوبی برخوردار شده‌اند، ادامه داده‌ایم. این سیاست مقطعی ما نیست، بلکه این یکی از سرفصل‌های ثابت سند تحول صداوسیما بوده که ما به آن پایبندیم و به همین شکل نیز ادامه خواهیم داد. زمانی که رسانه ملی تصمیم بگیرد از چهره‌ها استفاده کند، حتما این دسته‌بندی را رعایت خواهد کرد و حتما توجه خواهد داشت که امکان، فرصت و ظرفیت دیده شدن را در اختیار کسانی قرار دهد که عناد، لجبازی و اصرار بر حرکت خلاف قواعد، ضوابط و هنجارهای جامعه را نداشته باشند. ما به چنین افرادی میدان و عرصه نخواهیم داد. شکی در این موضوع نیست.»
مریم فضائلی
