دولتمردان پیشتر بارها اعلام کرده بودند افزایش درآمد مالیاتی از محل فشار بر پایه های مالیاتی موجود و تولیدکنندگان نخواهد بود، بلکه از محل شناسایی موارد فرار مالیاتی و پایه های جدید خواهد بود؛ حالا چرا باید همه مردم از دهک های پردرآمد گرفته تا فرودستان، یک درصد بیشتر مالیات برای خرید اقلام اساسی بپردازند تا دولت بتواند متناسب سازی را فراهم کند؟
از همان ابتدای کار مشخص بود که متناسب سازی حقوق بازنشستگان در ساختار فعلی پا در هواست و قرار نیست اعتبار مناسب برای این کار تخصیص یابد، حداقل برای بازنشستگان تأمین اجتماعی خبری از متناسب سازی نیست.
معضل تخصیص اعتبارات و بودجه
وزیر کار در آذرماه، آب پاکی را روی دست بازنشستگان صندوق ها ریخت و گفت: اگر اعتبار مشخص برای همسان سازی ندهند، صندوق های بازنشستگی از پس این کار برنمی آیند. حالا وزیر اقتصاد در پیشنهادی جدید، از عجیب دولت برای تأمین اعتبار متناسب سازی حقوق تصمیم بازنشستگان از جیب مردم خبر داده است؛ متناسب سازی ای که بازهم به روال همیشه، شامل همه نمی شود و سر بازنشستگان کارگری بی کلاه می ماند!
۲۸ آذرماه، احسان خاندوزی وزیر امور اقتصادی و دارایی و سخنگوی اقتصادی دولت اعلام کرد، برای افزایش مستمری بازنشستگان در طرح متناسب سازی حقوق بازنشستگان قرار شد، یک درصد به نرخ مالیات ارزش افزوده اضافه شود و از ۹ درصد کنونی به ۱۰ درصد افزایش یابد.
این در حالیست که دولتمردان پیشتر بارها اعلام کرده بودند افزایش درآمد مالیاتی از محل فشار بر پایه های مالیاتی موجود و تولیدکنندگان نخواهد بود، بلکه از محل شناسایی موارد فرار مالیاتی و پایه های جدید خواهد بود؛ حالا چرا باید همه مردم از دهک های پردرآمد گرفته تا فرودستان، یک درصد بیشتر مالیات برای خرید اقلام اساسی بپردازند تا دولت بتواند متناسب سازی را فراهم کند؟ چرا دولت حاضر نیست بودجه مزدی – چه در قانون کار و تأمین اجتماعی به قوانین پایه و چه در قانون مدیریت خدمات کشوری- عمل کند تا دیگر یک بودجه نیازی به متناسب سازی و تخس کردن ناعادلانه میان صندوق های بازنشستگی نباشد؟
اگر طبق آنچه اسناد قانونی می گویند »حقوق بازنشستگان براساس نرخ تورم و سبد هزینه های زندگی افزایش یابد« هم ردیف آن دیگر هیچ نیازی به متناسب سازی یا اصطلاح همسان سازی نیست. امروز تورم جاری بیش از ۴۵ درصد لایحه بودجه ۱۴۰۳ ،اصلاحیه است و دولت بازهم در نسخه کف افزایش حقوق سال آینده را ۱۸ درصد در نظر گرفته است و در عین حال قصد دارد از جیب خود مردم از جمله
بازنشستگان، منابعی فراهم کند تا حقوق بازنشستگان را افزایش دهد.
پیشنهاد افزایش یک درصدی مالیات بر ارزش افزوده
این پیشنهاد منتقدان و مخالفان بسیار دارد؛ حتی برخی نمایندگان مجلس با این پیشنهاد تعدیلی مخالفت کرده اند؛ محمدحسین فرهنگی، نماینده تبریز در جلسه علنی چهارشنبه ۲۹ آذرماه مجلس شورای اسلامی در مخالفت با کلیات لایحه بودجه ۱۴۰۳ اظهار کرد: مهم ترین اشکال این لایحه آن است که دولت، منابع خوبی را برای همسان سازی حقوق بازنشستگان در نظر نگرفته است.
وی افزود: افزایش میزان مالیات بر ارزش افزوده، به این معناست که ما مالیات بر ارزش افزوده به خود را از خود بازنشستگان و از جیب آنان می گیریم و بعدا آنان پس می دهیم؛ بهتر است این اتفاق نیفتد. این ها در همان نشست۲۹ آذرماه، با کلیات اصلاحیه با همه لایحه بودجه ۱۴۰۳ با ۱۵۴ رأی موافق، ۶۰ رأی مخالف و ۵ رأی ممتنع از مجموع ۲۲۲ نماینده حاضر در صحن علنی مجلس شورای اسلامی موافقت شد و با این حساب، تا اینجای کار مجوز برای افزایش یک درصدی مالیات بر ارزش افزوده مردم، صادر شده است.
نادر مرادی، فعال صنفی کارگران شاغل و بازنشسته، در انتقاد از تصمیم دولت برای افزایش نرخ مالیات بر ارزش افزوده به ایلنا گفت: ۶۵ درصد از بازنشستگان کشور صندوق تأمین اجتماعی هستند، صندوقی زیرمجموعه عمومی که مالکان خاص دارد؛ این بازنشستگان انتظار دارند دولت بدهی های خود را بپردازد و مدیریت صندوق را رها کند تا مستمری‌ها به اندازه خط فقر زیاد شود و دیگر نیازی به راهکارهای نیم بند و تبعیض آمیز مثل همسان سازی نباشد.
به گفته وی، دولت با افزایش مالیات بر ارزش افزوده به بهانه اجرای متناسب سازی، دست در جیب همه بازنشستگان صندوق ها کرده است تا مثلا حقوق برخی بازنشستگان افزایش یابد؛ او می پرسد:«چرا مردم باید هزینه های ناترازی صندوق های بازنشستگی را که مقصر اصلی آن دولت است، بپردازند؟ چرا من کارگر سی سال به یک صندوق پول بپردازم، اما زمان بازنشستگی از مستمری برابر خط فقر برخوردار نباشم و دولتی که سال هاست به منابع من در صندوق دست درازی کرده، بگوید یک درصد مالیات بیشتر بپرداز شاید، شاید برایت متناسب سازی را اجرا کردم!»
مرادی تاکید می کند: یک درصد مالیات بیشتر را همه می پردازند، ثروتمند و فقیر هم ندارد؛ همه برای خرید کالاهای اساسی زندگی باید مالیات بر ارزش افزوده بدهند؛ با این کار دولت می خواهد مردم را مادرخرج بازنشستگان بکند؛ بازنشستگان که صدقه خور نیستند! سی سال حق بیمه داده اند که در زمان بازنشستگی از یک زندگی شایسته و مرفه برخوردار باشند.
این فعال صنفی تاکید کرد که افزایش مالیات بر ارزش افزوده حتی به میزان یک درصد در شرایط فعلی که مردم توان پرداخت بیشتر ندارند، دوباره یک شوک تورمی در جامعه به به ضرر مردم و خود بازنشستگان است؛ وجود می آورد و عملا به ضرر مردم و خود بازنشستگان است.
او در پایان می گوید:«قرار بود از خانه های خالی و دارایی های لاکچری و یک درصدی های فوق ثروتمند مالیات بگیرند، اما دریغ که بازهم سراغ جیب های خالی مردم عادی رفتند!»
متناسب سازی با برداشت از جیب مردم
اصلا راهکار درست و عادالنه ای برای بهبود سطح زندگی بازنشستگان نیست؛ در نظر داشته باشیم ۶۵ درصد از بازنشستگان و صندوق تأمین اجتماعی مستمری بگیران کشور زیرمجموعه هستند و هرجا نام متناسب سازی می آید، این صندوق را مکلف می کنند با استفاده از منابع خود آن را اجرا کند؛ باید از دولتی که مالیات مردم را مثلا به خاطر بازنشستگان افزایش می دهد پرسید که آیا منابعی برای تأمین اجتماعی باقی گذاشته اید که همسان سازی را اجرا کند؟ چرا کارگر بازنشسته، زن سرپرست خانوار، دستفروش مترو یا یک پیرمرد بساطی کنار خیابان، باید یک درصد بیشتر مالیات بدهد تا شما همسان سازی را برای بازنشستگان صندوق های دولتی اجرا کنید!
