اگرچه جلوگیری موقت از تعطیلی دولت فدرال با همکاری دو حزب دموکرات و جمهوریخوه در کنگره، در ظاهر خبر خوبی برای بایدن و دموکرات‌ها محسوب می‌شود، اما محافل داخلی آمریکا متفق‌القول هستند که جمهوریخواهان برنده این منازعه بوده‌اند. دلیل این مسئله، موفقیت جمهوریخواهان در جلوگیری از گنجانده شدن موضوع کمک به اوکراین در بودجه سالیانه می‌باشد.
در حقیقت با تصویب یک لایحه کوتاه‌مدت بودجه در دو مجلس نمایندگان و سنا، دولت آمریکا از تعطیلی اجباری پرهیز کرده است. لایحه‌ای برای تامین مخارج دولت تا وسط نوامبر که البته حاوی هیچ کمک تازه‌ای برای اوکراین نیست با ۸۸ رای موافق در مقابل ۹ رای مخالف در سنا تصویب شد. پیشتر در این روز مجلس نمایندگان این طرح را با هدف جلوگیری از تعطیلی دولت تصویب کرده بود. طرح بودجه موقت که از سوی کوین مک کارتی، رئیس جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان، ارائه شده بود با ۳۳۵ رای موافق در مقابل ۹۱ رای مخالف با کمک دمکرات‌ها تصویب شد. همانگونه که مشاهده می‌شود، در اینجا ما با کلید واژه‌ای به نام جنگ اوکراین و تاثیر آن بر منازعات داخلی در آمریکا مواجه هستیم. در این میان جمهوریخواهان کنگره با وجود نگاه حمایتگرایانه همیشگی خود نسبت به جنگ و بحران در جهان، نوع مدیریت بایدن و دموکرات‌ها در جنگ اوکراین و اعطای کمک‌های بدون حساب و کتاب به دولت زلنسکی و ارتش این کشور را شدیداً زیر سوال می‌برند.
نظرسنجی‌هایی که قابل تامل هستند
بخش مهمی از این منازعه، معطوف به انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۴ و نگرش افکار عمومی آمریکا در خصوص جنگ اوکراین می‌باشد. بر اساس نظرسنجی جدید CNN که توسط SSRS انجام شده است، اکثر آمریکایی‌ها مخالف مجوز کنگره برای حمایت از اوکراین در جنگ با روسیه هستند، زیرا افکار عمومی آمریکا معتقدند بایدن در اعطای کمک‌های نظامی و مالی به اوکراین به مراتب بیشتر از آنچه ادعا می‌شود، دست و دلبازانه عمل می‌کند!
به طور کلی، ۵۵ درص از شهروندان آمریکایی معتقدند که کنگره ایالات متحده نباید بودجه اضافی برای حمایت از اوکراین اختصاص دهد و در مقابل، ۴۵ درصد با این موضوع موافق هستند. این در حالیست که در روز‌های آغازین جنگ اوکراین، فضای افکار عمومی آمریکا به گونه‌ای ترسیم شده بودکه امکان مانور نظامی و مالی واشنگتن در قبال جنگ اوکراین را افزاش داده بود. برخی دموکرات‌ها به بایدن در خصوص تبعات استمرار جنگ اوکراین تا برگزاری رقابت‌های انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۲۴ هشدار داده‌اند. در اواخر فوریه سال ۲۰۲۲ (روز‌های ابتدایی جنگ)، ۶۲ درصد از شهروندان آمریکایی معتقد بودند واشنگتن باید اقدامات کامل‌تری را در حمایت از زلنسکی و اوکراین صورت دهد و کمک‌های بیشتری را روانه اوکراین سازد. اما اکنون معادله به ضرر بایدن و زلنسکی تغییر کرده است. اختلافات حزبی پس از آن نظرسنجی نیز گسترش یافته است، به طوری که اکثر دموکرات‌ها و جمهوریخواهان در حال حاضر در دو طرف مخالف در مورد نقش ایالات متحده در اوکراین قرار دارند.
داده‌هایی که به سود کاخ سفید نیست
اقلیت آمریکایی‌هایی که می‌گویند ایالات متحده باید برای حمایت از اوکراین تلاش بیشتری انجام دهد، طرفدار ارائه کمک در جمع‌آوری اطلاعات (۷۵ ٪)، آموزش نظامی (۶۸ ٪) و ارسال تسلیحات (۶۰ ٪) هستند. اما همانگونه که اشاره شد، در نظرسنجی‌ها این افراد در اقلیت قرار گرفته‌اند. همین مسئله دستان بایدن برای مانور بر روی جنگ اوکراین و کمک به دولت و ارتش اوکراین را شدیداً بسته است. در چنین شرایطی قطعاً موضوع جنگ اوکراین تبدیل به یکی از چالشی‌ترین موضوعات در انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۴ خواهد شد. منازعه‌ای که فعلا به نظر می‌رسد جمهوریخواهان دست برتر را در قبال آن دارند.
نقش اوکراین در انتخابات ۲۰۲۴
در این میان نمی‌توان نقش تحولات و جنگ اوکراین در انتخابات ۲۰۲۴ آمریکا را کتمان کرد، خصوصا اینکه در جریان مناظره اخیر درون حزبی جمهوریخواهان، اکثر آن‌ها نگرانی و نارضایتی خود را بابت جنگ اوکراین و نحوه مدیریت آن توسط دولت جو بایدن اعلام کردند. تحلیل تحولات داخلی آمریکا گویای آن است که معادلات انتخاباتی در این کشور چندان به سود «جو بایدن» و دموکرات‌ها پیش نمی‌رود. از سویی؛ نظرسنجی‌های درون‌حزبی جمهوریخواهان نشان می‌دهد که با وجود طرح پرونده‌های گوناگون علیه «دونالد ترامپ»، او همچنان بخت اول پیروزی در برابر «ران دی‌سانتیس» و دیگر نامزد‌های حزب رقیب بایدن محسوب می‌شود. در مقابل، نظرسنجی‌های عمومی و ایالتی نشان‌دهنده نارضایتی‌های جدی اقتصادی از رئیس‌جمهور و دولت فعلی آمریکا است، تا جایی که سران حزب دموکرات نسبت به از دست رفتن آراء بایدن نزد رأی‌دهندگان مستقل که مهم‌ترین نقش را در تعیین تکلیف انتخابات ایفا می‌کنند، نگران هستند.
در چنین شرایطی بایدن بیش از پیش به دنبال دستاوردسازی در عرصه سیاست خارجی است که به‌طور ویژه معطوف به چندین پرونده و ماجرای مهم از جمله جنگ اوکراین، عادی‌سازی رسمی روابط تل‌آویو و ریاض و رسیدن به توافق ولو به صورت نسبی با ایران بر سر مسئله هسته‌ای خواهد بود. طی روز‌های اخیر گزارش‌های معناداری از سوی رسانه‌های غربی، آن هم به نقل از منابع نزدیک به کاخ سفید منتشر شده که از تشدید تحرکات پنهان و آشکار وزارت خارجه آمریکا برای مدیریت این سه پرونده‌ی تعیین‌کننده در معادلات انتخاباتی سال ۲۰۲۴ حکایت دارد.
واقعیت امر این است که گرچه بسیاری از بحران‌های جاری در عرصه سیاست خارجی آمریکا، معلول سیاست‌گذاری‌های خطرناک و سیستماتیک مقامات کاخ سفید در سطح بین‌المللی و از جمله منطقه غرب آسیاست و افکار عمومی داخل آمریکا بدین امر واقف هستند، اما کاخ سفید می‌کوشد این فرآیند‌ها را در راستای تامین منافع ملی برای مردم خود فاکتور کند. به بیان دیگر؛ دولت بایدن، نگران از نتیجه انتخابات پیشِ رو، در صدد حل معما‌هایی بر آمده که خود در خلق و پیچیده‌سازی آن‌ها نقش ویژه داشته، تا شاید از این رهگذر فضای افکار عمومی داخلی را به سود دموکرات‌ها تغییر دهد. اما آیا این قاعده در خصوص جنگ اوکراین نیز صادق است؟ پاسخ این سوال منفی است!
واشنگتن بازیگری هوشمند نیست
این در حالی است که تبدیل جنگ اوکراین به یک گره کور راهبردی و میدانی و فراتر از آن، کارشکنی آشکار کاخ سفید در بازگشت واقعی به برجام و رفع تحریم‌های ضد ایرانی، نشان می‌دهد که برخلاف آنچه بایدن و تیم سیاست خارجی‌اش یعنی سالیوان و بلینکن مدعی هستند، آن‌ها تخصص چندانی در عرصه سیاست خارجی و استفاده از تاکتیک‌های مناسب در این عرصه ندارند! با در نظر گرفتن فرامتن و بستری به نام انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۴ و شرایط پیچیده جاری در مقابل بایدن کاملاً واضح است که بخش مهمی از تحرکات جاری در عرصه سیاست خارجی آمریکا، ریشه در اضطرار و شرایط ویژه‌ای دارد که کاخ سفید با آن دست‌وپنجه نرم می‌کند. بر این اساس؛ باید به این نکته توجه داشت که گرچه دولت بایدن می‌خواهد خود را بازیگری هوشمند و مسلط بر صحنه که در حال مدیریت این پرونده‌ها است نشان دهد، اما حتی بسیاری از نزدیکان فکری دموکرات‌ها هم امروز به این جمع‌بندی رسیده‌اند، که حقیقت چیز دیگری است و افسار کار از دست دولت ناتوان و بی‌اراده بایدن خارج شده است.
فخرالدین اسدی
