پژوهشگر اقتصادی گفت: از نظر امام راحل، عدالت مساوی با پیشرفت مردم‌پایه، و پیشرفت غیرِ مردم‌پایه هرگز به عدالت منجر نخواهد شد ولی نظام سرمایه‌داری می‌خواهد پیشرفت مردم‌پایه را از بین ببرد.
پژوهشگر اقتصادی و تحلیل‌گر عدالت اقتصادی در گفت‌وگو، با بیان اینکه نظام سرمایه‌داری مانع پیشرفت بشر می‌شود، گفت: سرمایه‌داری نمی‌گذارد تمام استعدادهای بشر شکوفا شود و اجازه ظهور و بروز استعدادهای ایران را در رده یک فناوری نمی‌دهد.
وی افزود: نظام سرمایه‌داری اجازه تخصیص بهینه را نمی‌دهد و به عبارتی تخصیص غیربهینه اتفاق می‌افتد. از منظر نظام سرمایه‌داری اقشار ضعیف و مستضعف جامعه پرخطر محسوب می‌شوند و فقط درصدد تبعیض، تحقیر و تهدید اینهاست. از سوی دیگر نظام سرمایه‌داری افرادی که کم‌استعداد هستند اما پول دارند را در جایی می‌گمارند که در واقع جایگاه اصلی افراد مستعد با بضاعت اندک مالی است.
مستقرض شدن افراد؛ یکی از زیان‌های تفکر سرمایه‌داری
این پژوهشگر اقتصادی یکی دیگر از زیان‌های ناشی از ترویج تفکر سرمایه‌داری در کشور را مربوط به مستقرض شدن افراد دانست و در این رابطه اظهار کرد: نظام سرمایه‌داری جامعه را به سمت و سویی می‌برد که اکثریت جامعه زیر بار بدهی و وام قرار داشته باشند تا شبانه‌روز به اقساط وام و چگونگی پرداخت آن فکر کند و در این شرایط افراد کمتر به دنبال پرورش و تقویت استعدادشان می‌روند.
خاکی با بیان اینکه واقعاً نظام سرمایه‌داری نظام کثیفی است، افزود: این نظام هیچ‌گاه اجازه کشف و تخصیص استعداد را نمی‌دهد. سرمایه‌داری می‌گوید نباید دست به هدایت اعتبارات زد و هرکسی مالک هر آنچه هست که دارد و هر کاری که تمایل داشته باشد می‌تواند انجام دهد. به طور کلی نظام سرمایه‌داری با هدایت اعتبار مشکل اساسی دارد و هرگونه دخالت دولت در اقتصاد را به منزله شکست بازار می‌داند و بر این باور است در بازار باید تخصیص بهینه صورت گیرد و این نوع تخصیص‌ها هم غالباً نابهینه هستند.
وی ادامه داد: امروزه ۶۵ درصد وامی که شرکت‌ها دریافت می‌کنند با هدف گردش سرمایه در بخش تولید است اما در عمل در بخش‌‌های دلالی مسکن، طلا، ارز و فارکس و دیگر موارد به گردش درآمده است. اگر در ۲۰ سال گذشته سرعت رشد تورم را به طور ثابت ۱۰۰ واحد در نظر بگیریم، سرعت رشد قیمت مسکن چقدر بوده است؟ در ۲۰ سال گذشته سرعت رشد قیمت مسکن ۲۱۰ واحد بوده و سرعت رشد قیمت زمین هم ۳۰۰ واحد! خرید و فروش زمین کمکی به تولید نمی‌کند اما نظام سرمایه‌داری پول را آزاد گذاشته تا در هر بخشی که می‌خواهد به گردش درآید اما در مقابل شرکت‌های تولیدی لنگ سرمایه در گردش هستند، یعنی خط تولید و کارگر وجود دارند اما پولی نیست که بخواهند مواد اولیه را خریداری کنند تا خط تولید راه بیفتد.
سرمایه‌داری جلوی رشد صنعتی و علمی را می‌گیرد
تحلیل‌گر عدالت اقتصادی در این رابطه افزود: نهایتاً ۴۰ درصد از ظرفیت ۲۱۶ هزار واحد تولید صنعتی که در کشور وجود دارند فعال است و عملاً بیش از نیمی از آن به خاطر نبود سرمایه در گردش تعطیل است. سرمایه‌داری جلوی رشد صنعتی و علمی را می‌گیرد.
خاکی با اشاره به نفوذ تفکر سرمایه‌داری در نظام آموزشی کشور گفت: سرمایه‌داران در حالی که تبعیض ایجاد می‌کنند، صندلی‌های خوب مدارس و دانشگاه‌ها را هم تصاحب می‌کنند و بعد به صورت قانونی پست‌های درآمدزا و تصمیم‌گیر را به دست می‌آورند. دو سال گذشته بود که سازمان برنامه و بودجه آماری ارائه داد و در این آمار اعلام کرد ۷۰ درصد کارمندان بخش دولتی ایران متعلق به سه دهک بالای جامعه هستند و مجموع سهم سه دهک پایین کمتر از ۲۰ درصد است و فاصله میان دهک اول تا دهک آخر بسیار زیاد است، طوری که دهک دهم تقریباً سه درصد کارمندان دولت را تشکیل می‌دهد، پس نظام سرمایه‌داری تبعیض ایجاد می‌کند.
وی بیان کرد: تخصیص نابهینه جلوی رشد فناوری، صنعت و کشاورزی را می‌گیرد. نظام سرمایه‌داری نابهینه‌ترین نظام بشری است که در مقابل رشد، توسعه و پیشرفت قرار گرفته است. از نظر دانشمندان اقتصاد کلاسیک، توزیع مسئله مرکزی دانش اقتصاد محسوب می‌شود. عدالت و رشد و هر دو اینها تحت هر شرایطی غیرقابل تفکیک هستند ولی سیستم سرمایه‌داری از نظر رشد یک سیستم نابهینه به حساب می‌آید.
پژوهشگر اقتصادی با بیان اینکه تفکر سرمایه‌داری به دنبال تضعیف اخوت ملی و وحدت ایمانی است، گفت: از سوی دیگر نظام سرمایه‌داری اجازه نمی‌دهد دستمزد و حقوق کارگر مطابق با تورم افزایش پیدا کند، چرا؟ چون صاحب سرمایه است و زور آن بر کارگر می‌چربد و حتی این رویه به دور از دموکراسی در شورای عالی دستمزد هم مشاهده می‌شود طوری که جامعه کارگری با ۱۴ میلیون جمعیت یک حق رأی دارد و جامعه کارفرمایی هم با ۲۰۰ هزار عضور یک حق رأی، درصورتی‌که وزن رأی جامعه کارگری باید بیشتر باشد ولی نظام سرمایه‌داری اجازه نمی‌دهد.
عدالت مساوی است با پیشرفت مردم‌پایه
خاکی گفت: در واقع اقتصاد اسلامی آن چیزی است که امام راحل می‌گویند و از نظر ایشان اقتصاد بهینه بدین معناست؛ عدالت مساوی با پیشرفت مردم‌پایه است. پیشرفت غیرمردم‌پایه هرگز به عدالت منجر نخواهد شد ولی نظام سرمایه‌داری می‌خواهد پیشرفت مردم‌پایه را از بین ببرد.
وی با اشاره به نظر شهید صدر در مورد توزیع اظهار کرد: از نظر شهید صدر تمامی فرآیند توزیع از سه لایه تشکیل می‌شود؛ یکی توزیع ماقبل الانتاج (توزیع پیش از تولید یا توزیع منابع)، توزیع مابعد الانتاج (توزیع پس از تولید و سهم‌بری) و سوم هم بازتوزیع و لذا فرآیندهای توزیع بهینه در اقتصاد اسلامی در این نظر شهید صدر خلاصه شده و آنچه که نظام سرمایه‌داری می‌گوید ضدتوزیع بهینه است.
پژوهشگر اقتصاد اسلامی با بیان اینکه عدم آشنایی با میدان و ارتباط برقرار نکردن با آنچه که در واقعیت اقتصاد رخ می‌دهد منجر به پیشرفت و توزیع بهینه نخواهد شد، گفت: آنچه که در اقتصاد مهم است و منجر به بهینگی یا عدم بهینگی می‌شود نظم اقتصادی است و از سوی دیگر دوگانه عدالت و پیشرفت در اقتصاد اسلامی معنا ندارد و سوم هم اینکه هسته دانش اقتصاد مبتنی بر توزیع بوده و هرچه به غیر از این باشد دروغ است.
حجت‌الاسلام والمسلمین محسن خاکی
