برخی با رنگ مایه توهین به نژاد سیاه طعنه می‌زنند که ایران در آفریقا چه می‌کند؟ این گزاره را در کنار روابط تجاری ۵۰ میلیارد دلاری امارات و ۳۵ میلیارد دلاری ترکیه با آفریقا قرار دهیم، این تحلیل به ذهن خطور می‌کند که در پس پرده تبلیغات منفی حضور ایران در آفریقا، رقبای منطقه‌ای حضور دارند.
سید ابراهیم رئیسی عازم قاره آفریقا شده است. این نخستین سفر رئیس جمهوری ایران به این قاره پس از ۱۱ سال است. شاید در وهله اول این گزاره به ذهن متبادر شود که اصلاً آفریقا چه اهمیتی دارد؟
مرکز مطالعات الجزیره (Al Jazeera Centre for Studies) نوشت: «چهره و سرنوشت قاره آفریقا در قرن ۲۱ به سرعت در حال تغییر و شبکه روابط خارجی آن درحال پیچیده شدن است. امروز در کنار قدرت‌های غربی، کشورهای چین، ژاپن، هندوستان و روسیه همراه با قدرت‌های منطقه خاورمیانه نظیر ایران، قطر، امارات، عربستان سعودی و [رژیم صهیونیستی] جملگی به دنبال ایجاد منطقه نفوذ در حوزه منابع، بازار و موقعیت راهبردی آفریقا هستند.»[1]
الجزیره در بخش دیگری نوشت: «آمریکا، قدرت‌های اروپایی، هند، چین، ژاپن، کره جنوبی، تایوان، روسیه، برزیل، ترکیه، [رژیم صهیونیستی]، ایران، قطر، امارات و عربستان سعودی، سیاست مشخصی در قبال آفریقا در حوزه تجارت و امور فرهنگی و سیاسی برای افزایش حضور در این قاره به کار گرفته‌اند.»
همسایه شمالغربی ایران خود را ملزم به به گشایش کنسولگری و نمایندگی دیپلماتیک در تمامی کشورهای آفریقایی به منظور تقویت روابط با قاره می‌داند. تعداد سفارتخانه ترکیه در کشورهای آفریقایی از ۱۲ سفارت سال ۲۰۰۲ به ۴۴ سفارت در سال ۲۰۱۲ رسیده است. تعداد سفارتخانه‌های آفریقایی در آنکارا نیز از ۱۰ سفارت سال ۲۰۰۸ به ۳۸ سفارت رسیده است.
حجم تجارت ترکیه با قاره آفریقا در سال ۲۰۰۳ بالغ بر ۵ میلیارد دلار بود. این عدد در سال ۲۰۲۱ حدود ۷ برابر شد و به عدد به ۳۵ میلیارد دلار رسید. حجم پروژه‌های انجام شده از سوی پیمانکاران ترک بالغ بر ۷۷.۸ میلیارد دلار است. ترکیه ۴۵ اتاق بازرگانی مشترک با کشورهای آفریقایی دارد. [3]
آنکارا در حوزه آموزشی نیز اقداماتی انجام داده است. ترکیه از سال ۱۹۹۲ به بیش از ۱۵۰۰۰ دانشجوی آفریقایی بورسیه تحصیلی اعطا کرده است، ۱۲۶ مدرسه را نیز در ۲۶ کشور آفریقایی اداره می‌کند.
موقعیت جغرافیایی سفارتخانه‌های ترکیه در قاره آفریقا | منبع: African Business
همسایه جنوبی ایران حضور ژئواستراتژیکی را در آفریقا به لطف سرمایه‌گذاری در حوزه زیرساخت‌های بنادر ایجاد کرده است. هر بندر نشان‌دهنده‌ای گره‌ای است که آفریقا را به امارات متصل می‌کند. راهبرد «رشته بنادر» به امارات اجازه می‌دهد تا به اقتصادها و بازارهای آفریقا دسترسی داشته باشد و نقش ابَرقطب را در اتصال آفریقا و آسیا از طریق بندر جبل علی دبی بازی کند.
سرمایه‌گذاری امارات در آفریقا از سال ۲۰۰۰ شروع شد. امارات پس از چین، اروپا و ایالات متحده امریکا در رده چهارمین سرمایه‌گذار بزرگ قاره آفریقاست. تجارت غیرنفتی امیرنشین دبی با آفریقا در سال ۲۰۲۰ به ۵۰ میلیارد دلار رسید. تعداد شرکت‌های آفریقایی ثبت شده در اتاق بازرگانی دبی به ۲۴۸۰۰ رسیده است.
شرکت‌های اصلی خدمات و حمل و نقل دریایی امارات در نهایت به خاندان سلطنتی متصل هستند. شرکت DP World مهمترین شرکت اپراتور بندری در امارات است. «بن سلیمان» رئیس هیئت مدیره شرکت می‌گوید: «آفریقا چیزی دارد که دیگران ندارند – آفریقا بیش از هر بازار دیگری که دیده‌ایم، رشد دارد».
دو شرکت DP World و گروه بنادر AD در پیشانی نفوذ اقتصادی امارات در قاره آفریقا قرار دارند. بندر Djazair در الجزایر، Sokhna و Safaga در مصر، بندر Djibouti در جیبوتی، بندر Berbera در سومالی لند، بندر Bosaso در سومالی، بندر Kigali در روآندا، بندر Maputo در موزامبیک، بندر Komatipoort در آفریقای جنوبی، بندر Luanda در آنگولا، بندر Pointe-Noire در کنگو، بندر Kamsar در گینه و بندر Dakar در سنگال اسامی بندرهایی است که در امارات در آن بنادر سرمایه گذاری کرده است.
نقشه حضور بنادر امارات در آفریقا | قرمز (شرکت DP) و سبز (شرکت AD)
منبع: ISPI
عربستان سعودی نیز از این قافله عقب نمانده است. شبکه CNBC آمریکا در سال ۲۰۱۸ گزارش داد که سعودی درصدد سرمایه گذاری ۱۰ میلیارد دلاری در آفریقای جنوبی است. اندیشکده مجمع بین‌المللی خلیج (Gulf International Forum) نوشت: هجوم عربستان به آفریقا با هدف کاهش نفوذ تهران است.
اکنون برخی با رنگ مایه توهین به نژاد سیاه طعنه می‌زنند که ایران در آفریقا چه می‌کند؟ این گزاره را در کنار روابط تجاری ۵۰ میلیارد دلاری امارات و ۳۵ میلیارد دلاری ترکیه با آفریقا قرار دهیم، این تحلیل به ذهن خطور می‌کند که در پس پرده تبلیغات منفی حضور ایران در آفریقا، رقبای منطقه‌ای حضور دارند. اقدامی که در زمینه چین نیز شاهد آن هستیم
