این روزها تب تجملگرایی به عنوان یک پدیده نوین در مراسم ازدواج جوانان از ابتدا تا انتها مانعی بزرگی بر سر راه آنها به شمار می‌رود که تنها راه مهار و کنترل آن را باید در فرهنگ‌سازی و آموزش صحیح جستجو کرد.
به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری موج، بشر همواره به دنبال زیبایی است و این موضوع از ذات زیبادوستی او نشأت می‌گیرد، عاملی که در زندگی روزمره او نیز تأثیر دارد و سبب می‌شود تا وسایل زندگی خود را هرازگاهی بروزرسانی کند. البته نباید این موضوع را فراموش کرد که این خلق و خو زمانی که به اسراف، مدگرایی و چشم و هم‌چشمی کشیده شود وارد فاز ناهنجاری رفتاری می‌شود و پیامدهای سویی به دنبال دارد.
خرید وسایل لوکس، خودروهای مدرن، خانه‌های مجلل با به روزترین وسایل زندگی، جهیزیه‌های چندصد میلیونی و … همگی از عواملی است که فرد می‌خواهد برای خود موقعیت اجتماعی متفاوتی ایجاد کند؛ رفتار نابهنجاری که به مرور تجملگرایی را در جامعه گسترش می‌دهد.
این موارد سبب می‌شود تا برخی از مردم که سطح زندگی اجتماعی پایین‌تری دارند در فضای چشم و هم‌چشمی قرار گرفته و در این عرصه رقابت غیرواقعی از خود نشان دهند. نمایشی بزرگ از زندگی لوکس که به اعتقاد جامعه شناسان و روانشناسان نوعی مکانیزم دفاعی جهت جبران عقده خود کم بینی است. به گفته این کارشناسان تجملگرایی خود عاملی موثر بر کاهش ازدواج در بین جوانان است، بحث تجملات در یک ازدواج می‌تواند مانع بزرگی بر سر راه یک جوان مجرد باشد. برخی از آداب و رسوم دست و پاگیر برای برگزاری مراسم ازدواج و برخی مسائل قضایی مثل زندان رفتن در صورت عدم تامین مهریه نیز مانع ازدواج جوانان می‌شوند. برپایه آمارها حدود پنج درصد از زنان و چهار درصد از مردان در کشور به تجرد قطعی رسیده اند که میلی به ازدواج ندارند.
آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب همواره توجه ویژه ای به ساده زیستی داشته‌اند و بر این پایه همواره همگان و به خصوص مسوولان را به زندگی ساده، الگو قراردادن ارزش‌های انقلابی و سبک زندگی ایرانی و اسلامی رهنمود می‌کنند.
ایشان در نخستین روز سال نو در سخنانی در اجتماع زائران و مجاوران حرم مطهر رضوی درباره پرهیز از تجملگرایی و موانع ازدواج جوانان، فرمودند: «یکی از مشکلات دیگر بین ما مردم تجملگرایی افراطی است؛ تجملگرایی. همین است که ازدواج‌ها مشکل شده؛ جوان در سن ازدواج چه دختر، چه پسر قادر به ازدواج نیست؛ چرا؟ چون پدر و مادرش دچار رودربایستی قوم‌وخویش‌ها هستند؛ مهریه فلان‌جور، جهیزیه فلان‌جور، تجملات فلان‌جور، مهمانی فلان‌جور! هزینه‌های ازدواج بالا رفته. از این مسابقه تجملگرایی باید بیرون بیایید؛ یک عده‌ای در تجملگرایی مسابقه راه انداخته‌اند؛ باید خودتان را از این مسابقه خارج کنید. این یکی از عیوب کار ما است.»ئسخنان و رهنمودهای رهبر انقلاب و هشدار ایشان در ارتباط با گرایش به تجمل‌گری در جامعه سبب شد تا خبرنگار خبرگزاری موج در ارتباط با تبیین سبک زندگی ساده و ایرانی- اسلامی با کارشناسان به گفت وگو بپردازد.
وجود مشکلات فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی از مهم‌ترین دلایل تجردگرایی
روح‌الله مهرجو پژوهشگر اجتماعی، با برشمردن دلایل مختلف تجردگرایی در میان جونان، گفت: در جامعه امروزی ما عوامل مختلفی دست به دست هم داده‌اند تا جوانان میلی به ازدواج نداشته باشند. چشم و هم‌چشمی‌ها و دیگر موارد که در زندگی بسیاری از خانواده‌ها دیده می‌شود سبب شده تا تجردگرایی افزایش پیدا کند. البته در میان جوانانی مایل به ازدواج هستند که به دلیل وجود مشکلات فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی نمی‌توانند به اهداف خود برسند.
این استاد دانشگاه، افزود: امروزه سن ازدواج بالا رفته است، که باید گفت مقصر این قضیه هم دستگاه‌های مربوطه وجود مشکلات فراوان اقتصادی در جامعه است.
وی، بیکاری و نداشتن مسکن را مهم‌ترین مانع ازدواج جوانان دانست و بیان داشت: وقتی جوان نتواند بر اساس تحصیلی که داشته است شغل مناسب خود را پیدا کند، چگونه می‌تواند به ازدواج فکر کند. همچنین بالا بودن نرخ قیمت مسکن برای اجاره یا خرید از جمله عواملی است که جوان نمی‌خواهد هرگز به ازدواج فکر کند. در کشور ما نزدیک به پنج میلیون جوان مجرد وجود دارد که مرز 40 سالگی را گذرانده‌اند که درصد بالایی از آنها را بانوان تشکیل می‌دهند. بدون شک اینها مواردی هستند که بسیاری از جوانان با این مسأنل درگیر هستند و نمی‌توانند برای آینده زندگی خود تصمیمی بگیرند.
تشویق جوانان به امر ازدواج با پرهیز از تجملگرایی و ساده زیستی
مهرجو یک از راهکارهای مقابله با تجردگرایی را ساده‌زیستی عنوان بیان کرد و گفت: یکی از راهکارهای مقابله با تجردگرایی میان جوانان و تشویق جوانان به ازدواج این است که باید خانواده‌ها نیز با شرایط امروزی همراه باشند. تجملگرایی در ازدواج می‌تواند مانع بزرگی بر سر راه یک جوان مجرد باشد، بنابراین برخی از آداب و رسوم دست و پاگیر برای برگزاری مراسم ازدواج نیز مانع ازدواج جوانان می‌شوند. جهیزیه لوکس، مهریه های بالا و گرفتن شیر بهای نامعقول از عوامل تجملگرایی و از معضلات اجتماعی است که این اعداد و ارقام هرچه بیشتر باشد، از بالا رفتن نامعقول سن ازدواج خبر می‌دهد که به تدریج از جنبه‌های مختلف و به صورت پردامنه، به آسیب زایی در جامعه می‌پردازد.
نفوذ رسانه‌ها در خانواده و افزایش تجملگرایی
این استاد دانشگاه عملکرد نامناسب رسانه‌ها و نفوذ آنها را در خانوده‌ها یکی از عوامل تجملگرایی دانست و تصریح کرد: یکی از مقصرهای اصلی تجملگرایی در زندگی خانواده‌های ایرانی، در عملکرد نامناسب رسانه‌ها است. سریال‌ها، فیلم‌ها و تبلیغات در برنامه‌های تلویزیونی خاص مردم مرفه و بالای شهر است و همین مسأله برای افراد احساس نیاز می‌کند و مانع از آن می‌شود که زندگی را ساده بگیرند. خانواده‌ها به خصوص زنان بسیاریی از لوازم و اثاثیه منازل تنها به واسطه ایجاد یک حس نیاز از سویی رسانه‌ها و چشم و هم‌چشمی خریداری می‌کنند. بسیاری از منازل شبیه سمساری و انباری از کالاهای لوکس و تجملی شده‌اند که این مصرف‌زدگی برآیند حضور و نفوذ رسانه‌ها در زندگی امروزی است. بنابراین رسانه‌ها به عنوان ابزاری در تغییر هویت و سبک زندگی و گرایش به تجمل گرایی بسیار موثر و قوی عمل کرده‌اند.
بالا رفتن سن ازدواج و آسیب های اجتماعی
زینب خانزاده کارشناس ارشد روان‌شناسی شخصیت، در گفت وگو با خبرنگار خبرگزاری موج، ازدواج دیرهنگام را یک آسیب اجتماعی دانست و گفت: در سال‌های گذشته، موج فرهنگی مناسبی برای مقابله با ازدواج زودهنگام ایجاد شده است اما امروز می‌توانیم ازدواج دیرهنگام را نیز به عنوان یک آسیب اجتماعی به دنیا معرفی کنیم، زیرا دیر ازدواج کردن می‌تواند فرصت رشد در زندگی مشترک را از جوانان بگیرد. برخی از جوانان گمان می‌کنند که ازدواج با افزایش بار مسئولیت‌های اجتماعی، خانوادگی و اقتصادی آنها مسیر رشد و بهره‌مندی از روزهای جوانی و تکامل را مسدود می‌کند درحالیکه مطالعه زندگی افراد موفق نشان از این دارد که ازدواج به هنگام و عاقلانه می‌تواند یک همراه زندگی را برای سپری کردن مسیر رشد و ترقی در کنار جوان قرار دهد.
وی در ادامه افزود: بالا رفتن سن ازدواج صدمات جبران ناپذیر روحی و روانی در پی دارد و جامعه در آینده شاهد نا امنی های اخلاقی، هنجار شکنی های اجتماعی و آینده ای مبهم می‌شود.
زندگی امروزی بر مدار تجملگرایی
این روشناس خانواده با توضیح اینکه باید از رواج تجملگرایی در خانواده جلوگیری شود، اظهار داشت: یکی از تأکیدات رهبر معظم انقلاب پرهیز از تجملگرایی و ترغیب جوانان به ازدواج ساده است که از مهم‌ترین ویژگی‌های سبک زندگی اسلامی است که همواره باید مورد توجه قرار گیرد. در گذشته سطح توقعات خانواده‌ها بسیار پایین بود اما متأسفانه امروزه بر مدار تجملگرایی می‌چرخد و تا مادامی که این روند تغییر نکند، جمعیت کشور رو به جوانی حرکت نمی‌کند.
اوج گرفتن تنش و اختلافات در خانواده‌ها با چشم و هم‌چشمی
خانزاده، با بیان اینکه تجملگرایی به مرور موجب تقویت این باور می‌شود که جزو نیازهای اساسی زندگی هستند، خاطر نشان کرد: تجملگرایی می‌تواند بر شالوده نیازهای اساسی فرد تکیه بزند ، اما حذف این باور، ذره‌ای از زندگی ما را تحت تأثیر قرار نخواهد داد. تجملگرایی در جامعه کنونی در حال تبدیل‌شدن به یک اپیدمی است و متأسفانه فرزندان نیز در حال الگو گیری از رفتار بزرگترهایشان هستند. همچنین این تفکر که نباید سختی‌های ما برای فرزندانمان باز تکرار شود سبب شده تا بسیاری از خانواده‌ها ناخواسته به سمت تجملگرایی سوق پیدا کنند و با اوج گرفتن تنش و اختلافات به این نتیجه می‌رسند که جدایی بهتر از ادامه زندگی است.
