این مقاله ی بلند جاناتان هایت، روان‌شناس اجتماعی برجسته، در آتلانتیک درباره‌ی تأثیر ویرانگر شبکه‌های اجتماعی را از دست ندهید. در ادامه سعی کرده‌ام خلاصه‌ای از متن را بیاورم.
هایت توضیح می‌دهد که چگونه شبکه‌های اجتماعی به‌ویژه از ۲۰۰۹ تاکنون با تقویت اشاعه‌پذیری (virality) سبب گسترش خشم و اوباش‌گری، غلیان هیجانات که پاشنه آشیل دموکراسی است، و در نتیجه چندپارگی جامعه و فروپاشی تمدنی شده‌اند.
احتمال به اشتراک گذاشتن پست‌هایی که سبب احساس خشم نسبت به غیرخودی‌ها می‌شوند از همه بیشتر است … یکی از مهندسانی که دکمه‌ی ریتوئیت را ساخته از این کارش به‌شدت متأسف است و آن را با دادن اسلحه‌ی پر به کودکی چهار ساله مقایسه می‌کند. چرا؟
زیرا انسان به قدری مستعد جناح‌بازی است که جزئی‌ترین تمایزها برای برانگیختن خشن‌ترین واکنش‌هایش کافی است. شبکه‌های اجتماعی سبب بزرگ‌نمایی این تفاوت‌ها و مسلح شدن جناح‌بازی‌ها شده‌اند. شبکه‌های اجتماعی با دسته‌بندی آدم‌ها سبب شده‌اند که افراد مستقل جرأت اظهار نظر نداشته باشند.
به دستیابی به اجماع پایدار نیز کمکی نکرده‌اند. در عوض به چپ افراطی، راست افراطی، ترول‌های داخلی، و عوامل خارجی کمک کرده‌اند فضایی به وجود آورند که شباهتی به دموکراسی ندارد بلکه بیشتر شبیه به حاکمیت خشم است.
بیشتر آمریکایی‌ها اکنون شاهد آن هستند که شبکه‌های اجتماعی تأثیری منفی بر کشور دارند و از پیامدهای منفی آن برای کودکان آگاه‌تر شده‌اند. نسل Z (متولدین ۱۹۹۷ به بعد) در برابر این شرایط بیش از همه آسیب‌پذیرند.
تأثیر شبکه‌های اجتماعی بر نوجوانان، به شکل اضطراب، افسردگی و خودزنی ویرانگر است و همه‌ی این موارد از ۲۰۱۰ تاکنون در آمریکا، کانادا و بریتانیا افزایش چشمگیری نشان می‌دهند. هایت امیدی ندارد که آمریکا ظرف ۵ یا ۱۰ سال آینده بتواند به اعتدال و ثبات بازگردد.
با ورود هوش مصنوعی به بحث شایعه‌سازی و اطلاعات نادرست اوضاع در آینده به مراتب خراب‌تر خواهد شد. می‌گوید اگر هرچه زودتر تغییرات عمده‌ای ایجاد نکنیم، نهادها، نظام سیاسی، و جامعه‌ی ما فرو خواهد پاشید. برای این فروپاشی، یک بحران اقتصادی، یک پاندمی، یک جنگ بزرگ کافی خواهد بود.
بازگشت به عصر پیش از دیجیتال امکان‌پذیر نیست، اما هایت پیشنهادهایی ارائه می‌کند که چگونه می‌توان دموکراسی را با شرایط کنونی همساز کرد. یکی از آنها اصلاح شبکه‌های اجتماعی در جهتی است که مانع از بی‌اعتمادی و حماقت ساختاری شود. شبکه‌های اجتماعی باید سم‌زدایی شوند.
