پیامدهای انقلاب سوسیالیستی محمدرضا پهلوی بر اقتصاد امروز

در آواخر دهه ۱۳۳۰ بود که در آمریکا مجادله ای برای نگهداشتن شاه یا جایگزین کردن امینی درگرفت و نتیجه نبرد این شد که شاه بماند اما در مسیر تازه ای عمل کندو از دل این اندیشه بود که برپاکردن انقلاب سفید بیرون آمد. انقلاب سفید در ششم بهمن ماه ۱۳۴۱ با شش اصل انقلابی رسما رونمایی و تا اواسط نیمه ۱۳۵۰ همچنان بر اصول آن اضافه می شد و به ۱۹ اصل رسیده بود. شماری از اصول انقلاب سفید به گمان کسانی که با اندیشه های انواع افراد و گروههای چپگرای ایرانی آشنایی دارند همانهایی است که در اندیشه واراده وخواست خلیل ملکی رهبر جبه سوم چپگرایان دیده می شود. ملی کردن جنگلها و مراتع ، بردن مدیریت دولتی به روستاها پس از تقسیم اراضی بزرگ مالکان و دولتی کردن تولید و توزیع محصولات با تاسیس شرکتهای سهامی زراعی ، تقسیم سهام کارخانه های دولتی وخصوصی میان کارگران ، ملی کردن تمام منابع آب های زیر زمینی ، مشارکت دادن کارگران در سود کارخانه ها مبارزه با فساد و مبارزه با گرانفروشی و… بیشتر اجرای آرمانهای سوسیالیستی و پوپولیستی شباهت داشت تا اینکه در مسیر توسعه سرمایه داری باشد.از قضای روزگار بود یا اینکه عمدی درکار بود حسن ارسنجانی که دارای اندیشه های چپ بود مجری اصلاحات ارضی شد.

انقلاب سفیداز بالا به پایین محمد رضا عدم تعادل های جدی در اندیشه های اقتصادی ونیز روند کسب وکارها پدیدار کرد و با وجودی که ۱۶ سال بعد، انقلاب اسلامی به وقوع پیوست و مقررشد بنیانهای تازه ای برپا شود اما در اقتصاد و در اندیشه اقتصادی در برخی از همان اصول درجا زده شد. به طور مثال می توان به قیمت گذاری دستوری که یکی از اصول انقلاب سفید بود و نیز تقسیم اراضی در اوایل انقلاب و نیزملی کردن بانکها و مصادره صنایع اشاره کرد. انقلاب از بالا به پایین یا توسعه آمرانه بدون آزادی اقتصادی در هیچ دوره ای از تاریخ ودر هیچ سرزمنی پایان خوش فرجامی نداشته است. در فقدان آزادی اقتصادی هر انقلاب در حوزه اقتصاد با شکست روبه رو می شود. حالا درآستانه برگزاری جشن های انقلاب اسلامی باید بیندیشیم و اقتصاد ایران را واکاوی کنیم.