تبعات تحریم‌های ایران برای مقامات ارشد نظامی آمریکا چیست؟

دو روز پیش بود که وزارت خارجه کشورمان در اجرای قانون «مقابله با نقض حقوق بشر و اقدامات ماجراجویانه و تروریستی آمریکا در منطقه» ۵۱ نفر از عوامل شهادت سردار سلیمانی را در فهرست تحریم‌های ایران قرار داد.

وزارت امور خارجه اعلام کرده بود در اجرای قانون «مقابله با نقض حقوق بشر و اقدامات ماجراجویانه و تروریستی آمریکا در منطقه»، علاوه بر تحریم مقامات ارشد دولت قبلی آمریکا، اشخاص دیگری را به دلیل ایفای نقش در جنایت تروریستی علیه سردار شهید حاج قاسم سلیمانی و همراهان ایشان و ترویج تروریسم و نقض حقوق بنیادین بشر، تحت تحریم قرار داده است.

به گفته وزارت خارجه ایران، اشخاص مورد اشاره، حسب مورد، در تصمیم گیری، برنامه ریزی، سازماندهی، تأمین مالی، پشتیبانی، راهبری یا اجرای اقدام تروریستی فوق مشارکت داشته یا از طریق حمایت از این جنایت ددمنشانه، تروریسم را که تهدیدی علیه صلح و امنیت بین المللی است، ترویج کرده اند.

در این فهرست، علاوه بر تحریم مقامات ارشد دولت پیشین آمریکا نظیر دونالد ترامپ (رئیس جمهور سابق)، مایک پمپئو (وزیر امور خارجه سابق)، جان بولتن (مشاور امنیت ملی سابق)، مارک اسپر (وزیر دفاع سابق)، جینا هاسپل (رئیس سابق سازمان سیا)، کریستوفر میلر (سرپرست سابق وزارت دفاع) و استیون منوچین (وزیر سابق خزانه داری) و نیز متیو تالر (سفیر آمریکا در بغداد)، استیو فاگین (معاون پیشین سفارت آمریکا در بغداد) و راب والر (سرکنسول سابق آمریکا در اربیل عراق) که به ترتیب مورخ ۳۰ دی و ۲ آبان ۱۳۹۹ در فهرست تحریمی ایران قرار گرفتند، اسامی نظیر «مارک الکساندر میلی» رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا، «رابرت چارلز اوبراین» مشاور امنیت ملی آمریکا و شماری از مقامات نظامی و اطلاعاتی آمریکا به چشم می‌خورد.

بازتاب جهانی اقدام متقابل ایران در تحریم مقامات ارشد نظامی آمریکا

 اقدام ایران در تحریم مقامات ارشد نظامی آمریکا که به نوعی در ترور سردار سلیمانی و دیگر همرزمان آن شهید نقش داشتند، تنها در ایران بازتاب نداشت، بلکه در سطح رسانه‌های منطقه و جهان نیز بازتابی بین المللی پیدا کرد.

خبرگزاری رویترز با انتشار خبری با عنوان «ایران تحریم‌هایی را علیه آمریکایی‌ها بخاطر قتل سردار ارشد در سال ۲۰۲۰ وضع کرد» نوشت: ایران روز شنبه تحریم‌هایی را علیه بیش از ده‌ها آمریکایی که بسیاری از آن‌ها از ارتش آمریکا هستند، بخاطر قتل (ترور) سردار قاسم سلیمانی در حمله‌ای پهپادی که در سال ۲۰۲۰ به وقوع پیوست، وضع کرد.

این خبرگزاری نوشت: از افرادی که ایران به لیست تحریم‌های خود اضافه کرده است، نام ژنرال مارک میلی، رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا و رابرت اوبراین، مشاور امنیت ملی سابق کاخ سفید به چشم می‌خورد.

همچنین پایگاه «US NEWS» آمریکا در تیتری مشابه رویترز، به بازتاب همین خبر پرداخت.

بخش انگلیسی شبکه الجزیره نیز با بازتاب خبر تحریم مقامات آمریکایی از سوی ایران نوشت: آمریکا مقامات آمریکایی بیشتری را بر سر ترور [سردار] سلیمانی تحریم می‌کند.

این شبکه به نقل از خبرنگار خود در ایران گزارش داد: ایران ده‌ها مقام آمریکایی را که بسیاری از آن‌ها نظامی هستند، به لیست سیاه افرادی اضافه کرد که در ترور فرمانده ارشد خود [سردار] قاسم سلیمانی نقش ایفا کردند.

این شبکه همچنین نوشت: سال گذشته نیز ایران تحریم‌هایی را علیه دونالد ترامپ، رئیس جمهور سابق آمریکا، مایک پمپئو، وزیر خارجه ترامپ و هشت تن دیگر که در ترور [سردار]سلیمانی در نزدیکی فرودگاه بغداد نقش داشتند، وضع کرد.

همچنین بخش عربی شبکه RT روسیه، با بازتاب این خبر، با تیتر «تهران تحریم‌هایی را بر ۵۱ آمریکایی وضع کرد» نوشت: وزارت خارجه ایران اعلام کرد مقامات این کشور روز شنبه تحریم‌های جدیدی را علیه ۵۱ آمریکایی که به مشارکت در عملیات نظامی ویژه در ترور سردار سلیمانی متهم بودند، وضع کرد.

درخواست ایران برای محاکمه ترامپ

اما درخواست ایران برای محاکمه ترامپ نیز مسأله‌ای است که بازتاب آن ابعادی بین المللی یافته است. پایگاه خبری «هیل» وابسته به کنگره آمریکا هفته گذشته در خبری با عنوان «ایران خواهان آن است ترامپ و پمپئو برای ترور سلیمانی محاکمه شوند» به بررسی صحبت‌های رئیس جمهور کشورمان در خصوص لزوم محاکمه عاملان ترور سردار سلیمانی پرداخت.

این پایگاه آمریکایی به نقل از «ابراهیم رئیسی» رئیس جمهور کشورمان نوشت: اگر ترامپ و پمپئو در یک دادگاه عادلانه برای اقدام جنایی ترور سردار سلیمانی محاکمه نشوند، مسلمانان انتقام خون شهیدشان را خواهند گرفت.

اثرات تحریم شدن آمریکا

اما پرسش اصلی اینجاست که تبعات تحریم‌های آمریکا علیه مقامات ارشد نظامی امریکا چیست؟ و آیا این تحریم‌ها صرفه جنبه سیاسی دارد و یا اینکه درعمل هم باعث محدودیت‌هایی برای آمریکایی‌ها خواهد شد؟

قبل از اینکه به این پرسش از ابعاد مختلف پاسخ دهیم، واکنش مقامات آمریکایی را به این تحریم‌ها بیان خواهیم کرد تا مشخص شود این تحریم‌ها تا چه میزان مقامات کاخ سفید و سران آمریکایی را نگران کرده است.

در نخستین واکنش‌ها به این تحریم، کاخ سفید روز یکشنبه در پیامی که نشان دهنده نگرانی سران آمریکایی از اقدام ایران است، اعلام کرد ایران در صورتی که به آمریکایی‌ها – از جمله آن‌هایی که از سوی تهران بخاطر ترور سردار قاسم سلیمانی در حمله پهپادی تحت تحریم قرار گرفتند – حمله کند، با پیامد‌های شدیدی روبرو خواهد شد.

در همین ارتباط، جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی آمریکا مدعی شد: «تحریم‌های روز شنبه ایران در حالی اعمال شده که شبه نظامیان نیابتی ایران به حملات به سربازان آمریکایی در خاورمیانه ادامه می‌دهند.»

در بیانیه جیک سالیوان که نمایانگر تهدید همراه با نگرانی است، آمده است: اشتباه نکنید، آمریکا از شهروندان خود حمایت و دفاع خواهد کرد و این شامل آن‌هایی که هم اکنون در حال خدمت به آمریکا هستند و آن‌هایی که سابقا در خدمت بوده اند، می‌شود.

نگرانی آمریکایی‌ها از پیامد‌های تحریم

اما اشاره جیک سالیوان از ادامه حملات به نیرو‌های آمریکایی، هدف گرفته شدن، هر از چند گاه کاروان ائتلاف آمریکایی در عراق از یکسو و نیز حمله به پایگاه عین الاسد که چند روز پیش در آستانه سالگرد ترور فرماندهان مقاومت، از سوی نیرو‌های محور مقاومت در عراق صورت پذیرفت، از سوی دیگر است.

پس از جنایت آمریکا در ترور فرماندهان مقامت – شهید سلیمانی و ابومهدی المهندس و همرزمان آن دو شهید – در خاک عراق که به نوعی، نقض حاکمیت عراق نیز محسوب می‌شد، پارلمان عراق، با تصویب مصوبه ای، بر لزوم خروج همه نظامیان آمریکایی از خاک عراق تا تاریخ ۳۱ دسامبر ۲۰۲۱ (پایان سال ۲۰۲۱) تأکید کرد. جنایت ترور فرماندهان مقاومت – شهید سلیمانی و ابومهدی المهندس – و به تبع آن اولتیماتوم پارلمان عراق از یکسو و اقدام ایران در تحریم ۵۱ نفر از عوامل شهادت سردار سلیمانی سبب شد تا مقامات آمریکایی به تکاپو بیفتند. این در حالی است که گروه‌های محور مقاومت در عراق تهدید کرده اند چنانکه آمریکا به تعهدات خود در خارج کردن نیروهایش عمل نکند، آن‌ها تمامی نظامیان آمریکایی را در خاک عراق تحت آماج شدیدترین حملات خود قرار می‌دهند.

نمونه اخیر حملات گروه‌های مقاومت پس از ترور سردار سلیمانی، حمله موشکی گروه «قاصم الجبارین» بود که به پایگاه عین الاسد در عراق صورت پذیرفت. این گروه در آستانه سالگرد شهادت سردار سلیمانی، در واکنش به خروج نشدن نیرو‌های آمریکایی از خاک عراق، پایگاه آمریکایی عین الاسد را با ۸ موشک گراد هدف حملات خود قرار داد.

پس از این حمله، گردان قاصم الجبارین در بیانیه‌ای اعلام کرد: «با توکل بر خدای بزرگ و تایید امام زمان (عج) و به برکت خون فرماندهان شهید، مجاهدان ما موفق شدند پایگاه شرارت آمریکا در غرب عراق موسوم به عین الاسد را مورد حملات موشکی قرار دهند و موشک‌های شلیک شده با دقت به اهداف مورد نظر اصابت کرد. ما با فرماندهان شهید خود و ملت بزرگوارمان پیمان می‌بندیم تا خروج خفت بار از سرتاسر خاک عراق، دست از تخریب خودرو‌ها و پایگاه‌های آنان و به خاک مالیدن پوزه هایشان بر نمی‌داریم.»

حال با این توضیحات باید گفت پس از تحریم‌های ایران، مقامات آمریکایی بیش از پیش نگران آن هستند که نیروهایشان در سراسر منطقه آماج حملات نیرو‌های مقاومت قرار گرفته و همین امر نیز سبب شده تا مقامات کاخ سفید را به سخن و واکنش در این زمینه برانگیزد؛ تحریم‌هایی که می‌تواند آتش خشم علیه نیرو‌های آمریکایی را در سراسر منطقه شعله ور‌تر کرده و عرصه را هرچه بیشتر بر آن‌ها تنگ‌تر کند.

جن ساکی سخنگوی کاخ سفید چندی پیش در نشست خبری روز جمعه گذشته گفت که واشنگتن نمی‌تواند حملات انجام‌شده به پایگاه‌های این کشور در عراق و سوریه را به گروه خاصی منتسب کند. اظهارنظر ساکی نشان می‌دهد که حملات راکتی به پایگاه‌ها نظامیان آمریکایی موضوعی در چارچوب و قواعد خاصی نیست. توده‌های مقاومت بی‌نیاز از اخذ هرگونه خط‌وربط خاصی از ایران تلاش می‌کنند تا برای نظامیان آمریکایی ایجاد مزاحمت کنند و آن‌ها را به زحمت بیندازند. حتی محدودسازی حضور نظامیان تروریست آمریکایی در عراق در سطح آموزشی و مستشاری از تحرکات مقاومت کم نکرده است؛ و از آنجایی که مبارزه مستقیم با آمریکا پس از ترور فرماندهان مقاومت تبدیل به خواسته دسته‌جمعی شده، مقابله واشنگتن با این پدیده سخت بنظر می‌رسد.