هنوز برای سیاستمدار و نخبه سیاسی و اقتصادی کشورمان، موضوع آب و بحران کم آبی به یک مساله و چالش عینی تبدیل نشده است. از این رو، آنی بودنِ این بحران به افکار عمومی نیز منتقل نمی شود.
یکی از چالش ها و بحران های جدی و مهمی که ایرانِ امروز با آن رو به رو است، “بحران آب” است. ایران در زمره 12 کشوری در منطقه خاورمیانه است که با تنش آبی رو به رو هستند. البته “موسسه منابع آب جهان” نیز در سال 2023 در گزارشی این پیش بینی را مطرح کرده که تا سال 2040، 44 کشور با شرایط بحرانی و فوق بحرانی در زمینه آبی دست به گریبان خواهند بود که بر اساس آنچه موسسه مذکور اعلام کرده، ایران یکی از این کشورها است.
اوج‌گیری بحران آب در ایران، روز به روز جلوه های عینی‌تری را از خود به نمایش می گذارد. مثلا اخیر انتشار پوستر همایش بزرگداشت روز ملی آب با جنجال های زیادی رو به رو شد. جایی که دریاجه ارومیه از پوستر مذکور حذف شد و این شائبه را ایجاد کرد که شاید برخی نظریه پردازان و فعالان حوزه آب، از احیای دریاچه ارومیه به کل ناامید شده اند. در عین حال، مثلا در استان اصفهان بر اساس آمارهای رسمی، در سال جاری شاهد کاهش 50 درصدی میزان ریزش های جوی بوده ایم.
معادله ای که به طور خاص در حوزه های تامین آبِ سرشاخه های زاینده رود ماهیت حادتری به خود گرفته و زنگ های هشدار را در استان اصفهان به صدا درآورده است. با این همه، اینطور به نظر می رسد که بحران آب در کشورمان به ویژه از سوی افکار عمومی آنگونه که باید و شاید به عنوان یک مساله جدی تلقی نمی شود. در تحلیل دلایل و محرک های این مساله، توجه به 3 نکته از اهمیت برخوردار است.
اولا، به نظر می رسد یکی از دلایلی که بحران آب هنوز برای بسیاری از مردم کشورمان به مثابه یک بحران جدی تلقی نمی شود این است که این بحران برای َآن ها ماهیتی ملموس و عینی پیدا نکرده است. در حقیقت، مردم کشورمان در بخش های مختلف ایران هنوز دسترسی عادی به آب دارند و با باز کردنِ شیر آب در خانه، بی حد و حصر و محدودیت از این نعمت برخوردار می شوند. از این رو، هنوز کمبود آب را به خوبی درک نکرده اند و فکر می کنند که بحران آب بحرانی است که مرتبط با ده ها سالِ آینده است و یک بحرانی آنی در شرایط کنونی نیست.
دوم اینکه در بخش پوشش و پرداختِ رسانه ای و کار فرهنگی در این حوزه نیز به نظر می رسد که با کاستی‌هایی رو به رو هستیم. در حقیقت، به نحوی جدی به بحران آب و ملموس سازی آن برای مردم و بالا بردن سطح آگاهی در این رابطه پرداخته نشده است. از این رو، افکار عمومی در کشورمان هنوز آنی و فوری بودنِ بحران آب را به خوبی درک نکرده اند. به بیان ساده تر، ما در وضعیت کنونی شاهد انجام اقدامات جزیره‌ای و نَه منسجم در حوزه پرداختِ رسانه‌ای و آگاهی بخشی به افکار عمومی در رابطه با بحران آب هستیم.
و در نهایت سوم اینکه به نظر می رسد بحران آب آنگونه که باید و شاید برای نخبگان سیاسی نیز به یک اولویت و مساله مهم تبدیل نشده است. چه در زمان انتخابات ریاست جمهوری پیشین و چه انتخابات کنونی مجلس و البته بحث و مناظراتی که میان نخبگان سیاسی و اقتصادی کشورمان برگزار می شود، کمتر شاهدیم که بحران آب به عنوان یک مثلا جدی در سطح نخبگانی مورد بررسی قرار گیرد. در حقیقت، هنوز برای سیاستمدار و نخبه سیاسی و اقتصادی کشورمان، موضوع آب و بحران کم آبی به یک مساله و چالش عینی تبدیل نشده است. از این رو، آنی بودنِ این بحران به افکار عمومی نیز منتقل نمی شود.
