با وجود اینکه برخی رسانه‌های شناخته‌شده خود را بی‌طرف و حرفه‌ای می‌دانند اما در جنگ اخیر حماس و اسرائیل باز هم دست آنها رو شده است.
با وجود اینکه برخی رسانه‌های شناخته‌شده خود را بی‌طرف و حرفه‌ای می‌دانند اما در جنگ اخیر حماس و اسرائیل باز هم دست آنها رو شده است.
حتماً این ایده را شنیده‌اید که رسانه می‌تواند واقعیت را وارونه جلوه دهد؛ موضوعی که تنها سد آن، آگاهی هر چه بیشتر مخاطب و برخورد درست با اخبار است.
در جنگ اخیر حماس و اسرائیل بار دیگر شیطنت‌های رسانه‌ای باعث شد تا نظر افکار عمومی در خصوص میزان حرفه‌ای‌گری رسانه‌ها جلب شود.
در این مدت هر چند بسیاری از کشورها علناً خود را بی‌طرف نشان داده و اعلام کرده‌اند که در این جنگ نقشی نداشته و یا نمی‌خواهند داشته باشند، اما برخی رسانه‌های وابسته یا فعال در جغرافیای خاص با موضع‌گیری خود بمباران جدیدی به راه انداخته‌اند.
از مصادیق علت جنگ و خشونت‌آمیز خواندن یک جبهه و تظاهر به مظلومیت جبهه دیگر تا اخبار اشتباه از میزان کشته‌شده‌ها و وضعیت غیرنظامیان، نمونه‌ای از برخوردهای غیرحرفه‌ای بوده است.
ساختن بعد از ویران کردن
بمب خبری در روزهای اخیر مربوط به وضعیت کودکان جنگ بوده و هر چندکشته‌شده غیرنظامی از هر دو جبهه اعلام شده اما در خبری، اسرائیل، حماس را به سربریدن کودکان و به اسارت گرفتن آنها متهم کرد.
این در حالی است که براساس گزارش سازمان ملل متحد که وب‌سایت دفاع از حقوق کودکان فلسطینی آن را منتشر کرده، نیروهای صهیونیستی و شهرک‌نشینان از سال ۲۰۰۸ تا کنون حداقل ۳۷۵۲ غیرنظامی فلسطینی را در سراسر کرانه باختری اشغالی ازجمله بیت‌المقدس شرقی و نوار غزه به شهادت رسانده‌اند.
همچنین براساس اسناد جمع‌آوری‌شده توسط بنیاد دفاع از حقوق کودکان فلسطینی، از سال ۲۰۰۰ تاکنون نیروهای صهیونیستی و شهرک‌نشینان بیش از ۲۳۰۰ کودک فلسطینی را به شهادت رسانده‌اند.
در خصوص قتل عام کودکان نیز جنبش حماس با انتشار بیانیه‌ای ضمن تکذیب قتل کودکان توسط نیروهای فلسطینی، جنایتکار اصلی را رژیم صهیونیستی توصیف و اعلام کرده است: «رژیم اشغالگر از طریق بمباران هوایی و شلیک موشک‌های ممنوعه بین‌المللی ۱۰۵۵ غیرنظامی فلسطینی ازجمله بیش از ۳۰۰ کودک و ۲۰۰ زن را به شهادت رسانده و ۵۱۵۰ غیرنظامی دیگر که بیش از ۱۲۰۰ نفر از آنان کودک و ۱۰۰۰ نفر نیز زن هستند، را مجروح کرده و ۱۰ها نفر از کادر پزشکی را هم شهید یا زخمی کرده است و هنوز هم ۱۰ ها نفر از شهروندان اعم از زن و کودک و سالخورده زیر آوارها در حال جان دادن هستند. غیرنظامیان همچنان به شیوه‌ای هدفمند مورد هدف قرار می‌گیرند و این رژیم اقدام به قطع برق و آب به روی ساکنان غزه کرده و مانع از ورود کمک‌های غذایی و دارویی برای آنان می‌شود.»
در این بیانیه با اشاره به اینکه ادعاهای مورد بحث «فقط روایت‌های ساخته‌شده از سوی اسرائیل برای تهمت‌زدن به ملت فلسطین و مقاومت آنها است»، آمده است: آخرین این تهمت‌ها این بود که کودکان را به قتل رساندند و غیرنظامیان را هدف قرار دادند.
در بیانیه فوق تأکید شد که پذیرش و ترویج بدون تحقیق روایت اسرائیل و جانبداری از آن «فروپاشی رسانه» بوده و این ادعاها در راستای «تلاش برای سرپوش گذاشتن بر جنایات کشتارجمعی» توسط اسرائیل در نوار محاصره‌شده غزه صورت می‌گیرد. اما با برملا شدن ماهیت واقعی تصاویر کودکانی که ادعا می‌شد قتل عام شده‌اند، سارا سیدنر خبرنگار CNN بابت خبر دروغ سربریدن نوزادان توسط حماس عذرخواهی کرد. خانم سیدنر نوشت: خبر سربریدن نوزادان توسط حماس کذب بوده و دولت اسرائیل امروز اعلام کرده نمی‌تواند اخبار دفتر نتانیاهو را تأیید کند.
همچنین حماس با بیان اینکه محرومیت غیرنظامیان در نوار غزه از برق، آب، غذا و خدمات پزشکی «کشتار دسته‌جمعی» است، تأکید کرد که شاخه نظامی این جنبش، گردان‌های عزالدین قسام، تنها دستگاه‌های نظامی و امنیتی اسرائیل را هدف قرار می‌دهد و به غیرنظامیان آسیبی نمی‌رساند.
ادبیات گفتاری به نفع چه کسی است؟
اما در عین حال که برخی محتواهای تولیدی گویای این واقعیت است که اتفاقاً رسانه‌هایی هستند که جانبدارانه رفتار کرده و سیاست‌های پشت‌پرده خود را دنبال می‌کنند، کافی است نگاهی به اخبار و ادبیات گفتاری در خصوص اخبار بیندازید تا مظلوم‌نمایی یک جبهه و جانبداری از آن را به عینه مشاهده کنید.
به عنوان مثال بی‌بی‌سی در خبری آورده است: «نخست‌وزیر بنیامین نتانیاهو پس از آنکه جنگجویان این گروه شبه‌نظامی در حمله وحشیانه‌ای به اسرائیل ۱۳۰۰ نفر را کشتند، گفت، هر عضو حماس یک مرد مرده است.»
هدف عملیات شمشیرهای آهنین بسیار بلندپروازانه‌تر از هر چیزی است که ارتش قبلاً در غزه برنامه‌ریزی کرده بود. اما آیا این یک مأموریت نظامی واقع‌بینانه است و فرماندهان آن چگونه می‌توانند آن را انجام دهند؟
تهاجم زمینی به نوار غزه شامل نبردهای شهری خانه‌به‌خانه است و خطرات زیادی برای جمعیت غیرنظامی دارد.
حملات هوایی تاکنون جان صدها نفر را گرفته است و بیش از ۴۰۰۰۰۰ نفر خانه‌های خود را ترک کرده‌اند.
ارتش وظیفه اضافی نجات حداقل ۱۵۰ گروگان را دارد که در مکان‌های نامعلومی در سراسر غزه نگهداری می‌شوند.
هرزی حلوی، رئیس ستاد نیروهای دفاعی اسرائیل (IDF)، قول داده است که حماس را برچیده کند و رئیس سیاسی آن در غزه را مشخص کرده است. اما آیا چشم‌انداز نهایی برای چگونگی نگاه غزه پس از ۱۶ سال حکومت خشونت‌آمیز حماس وجود دارد؟
امیر بار شالوم، تحلیلگر نظامی از رادیو ارتش اسرائیل می‌گوید: «فکر نمی‌کنم اسرائیل بتواند تک‌تک اعضای حماس را منحل کند، زیرا این ایده اسلام افراطی است. اما شما می‌توانید آن را تا جایی که می‌توانید، ضعیف کنید تا عملیاتی نشود.»
استفاده از کلمات خاص و ادبیات گفتاری برای یک سوی جبهه جنگ از شیطنت‌های رسانه‌ای است که موجب می‌شود مخاطب ناآگاه در مسیر فکری که رسانه به دنبال آن است، قرار گرفته و از واقعیت دور شود.
حذف هویت در گوگل‌مپ
نه‌تنها در اخبار بلکه در تحقق سیاست‌ها نیز رسانه‌هایی هستند که مداخله می‌کنند؛ تا جایی که به ظاهر یکی از بی‌طرف‌ترین رسانه‌ها یعنی گوگل‌مپ در اظهارنظرهای جدید به حذف روستاهای فلسطین در نقشه متهم شده است.
در اکتبر ۲۰۱۶ گروهی از فلسطینی‌های همکار در «اتحاد بازسازی» ۳ در برلینگیمِ کالیفرنیا نامه‌هایی را به دفاتر گوگل و اپل در سیلیکون‌ولی تحویل دادند و تقاضا کردند هر دو نقشه‌هایشان را با داده‌های گمشده به‌روز کنند.
دانا بارنسکی واکر، بنیانگذار و مدیر اجرایی اتحاد، به مجله اینترنتی تروث‌آوت توضیح داد که «در نقشه‌های اپل، حداقل ۵۵۰ روستا از دید جهان مخفی شده‌اند. نقشه‌های گوگل ۲۲۰ روستا (در منطقه سی۴) را نشان نمی‌دهد». در حال حاضر نقشه‌های گوگل و اپل شهرک‌های بامجوز و بی‌مجوز اسرائیلی را نشان می‌دهند، که همه بر اساس حقوق بین‌الملل غیرقانونی هستند و سیاست رسمی امریکا را نقض می‌کنند و همزمان مناطقی حومه‌ای را خالی نشان می‌دهد که در واقع دربرگیرنده صدها روستای فلسطینی است.
در وضعیتی که آتش جنگ در غزه همچنان شعله‌ور است، بی‌شک بازی‌های رسانه‌ای می‌تواند با آگاهی و دقت مخاطبان خنثی شود.
