میدل ایست آی نوشت: در حالی که عربستان سعودی تولید نفت خود را کاهش داده و روسیه به تزریق نفت خام به بازار برای تأمین بودجه تهاجمش به اوکراین ادامه می دهد، امارات متحده عربی، بی سر و صدا در حال کسب پیروزی در بازار نفت است.
در ادامه این مطلب آمده است: در ژوئن، که سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) به رهبری عربستان سعودی، و ائتلافی از تولیدکنندگان نفت به رهبری روسیه، موسوم به اوپک پلاس، برای تعیین سیاست انرژی گرد هم آمده بودند، امارات متحده عربی به هدف بلندمدت خود مبنی بر اجازه افزایش تولید نفت خام، دست یافت.
به موجب این مجوز، سهمیه تولید نفت امارات به میزان 200 هزار بشکه در روز افزایش می یابد تا این کشور در سال 2024 روزانه 3 میلیون و 200 هزار بشکه نفت تولید کند. این در حالی است که قیمت نفت در تابستان امسال به روند صعودی خود بازگشته، به طوری که قیمت هر بشکه نفت خام برنت، به بالای آستانه 80 دلار رسیده است.
الن والد، بنیانگذار شرکت مشاوره انرژی Transversal Consulting، به «میدل ایست آی» گفت: « افزایش سهمیه امارات متحده عربی مورد توجه بازار قرار نگرفت، اما این یک پیروزی بزرگ برای این کشور بود.» والد که نویسنده کتاب «سعودی اینک» (Saudi Inc) -کتابی درباره شرکت نفت دولتی آرامکوی سعودی است- افزود: «از میان همه اعضای اوپک پلاس، امارات متحده عربی خود را در موقعیت بسیار خوبی قرار داده است.»
در همان نشست، حتی در شرایطی که عربستان سعودی با هدف افزایش قیمت نفت، تولید خود را کاهش داد، امارات متحده عربی کاهش تولید را رد کرد. هفته گذشته، عربستان سعودی اعلام کرد در ماه سپتامبر نیز کاهش داوطلبانه تولید روزانه یک میلیون بشکه نفت را ادامه می دهد.
عربستان سعودی تولید نفتش را به شدت کاهش داده و روسیه نیز می گوید تولیدش را کاهش می دهد. ویکتور کاتونا، رئیس رئیس واحد تحلیل نفت شرکت مشاوره انرژی کپلر، به «میدل ایست آی» گفت، این در حالی است که کاهش تولید نفت امارات متحده عربی، به صورت حداقلی بوده است.
وی افزود: «نتیجه نهایی این است که عربستان سعودی تمام کارها را انجام می دهد و در نهایت، قیمت نفت امارات به 15 درصد بالاتر از یک ماه پیش رسیده است. به هر حال، امارات برنده بزرگ این تابستان است.»
عربستان سعودی با هدف افزایش قیمت نفت، بار عمده کاهش تولید را متحمل می شود. «میدل ایست آی» پیش از این گزارش داده بود که ریاض چگونه باید با روسیه که بازار را در نفت غرق می کند، مقابله کند. روسیه تلاش می کند بازار نفت آسیا را تصاحب کند و با افرایش تولید نفت، به بزرگ ترین تولیدکننده اوپک پلاس تبدیل شده است.
اما رشد آرام امارات در داخل کارتل نفت، چالش دیگری برای عربستان سعودی است. ریاض این بار با کشوری مواجه است که متحد عربستان محسوب می شود، اما به طور فزاینده‌ای در حال تبدیل شدن به یک رقیب ژئوپلیتیکی و اقتصادی است.
امارات ثروتمندتر از عربستان سعودی
طی سال ها، عربستان سعودی و امارات متحده عربی در حساس ترین مسائل سیاست خارجی خاورمیانه، مواضع مشابهی داشتند. هنگامی که یک دهه پیش، بهار عربی منطقه را درنوردید، این دو کشور به عنوان شرکای امنیتی ایالات متحده، برای مقابله با جنبش های اعتراضی که آنها را تهدیدی برای حکومت خود می‌دانستند، متحد شدند. آنها همسایه خود، قطر را محاصره کرند، از ژنرال خلیفه حفتر در لیبی حمایت کردند و شبه نظامیانی که به دنبال برکناری بشار اسد در سوریه بودند را مورد حمایت قرار دادند. همچنین هر دو کشور، برای جنگ خونین در یمن علیه شورشیان متحد ایران، نیروهایی را اعزام کردند.
اما اکنون شکاف هایی بین محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان و شیخ محمد بن زاید آل نهیان، رئیس امارات، نمایان شده است. بر اساس گزارشی که وال استریت ژورنال در ماه دسامبر منتشر کرد، ولیعهد سعودی تهدید کرده بود که امارات را محاصره خواهد کرد.
امارات در سال 2019 از جنگ یمن خارج شد، اما همچنان از یک گروه جدایی طلب در جنوب یمن حمایت می کند که با نیروهای مورد حمایت عربستان سعودی، درگیر شده است.
گرگ پریدی، مشاور موسسه Spout Run Advisory مستقر در ایالات متحده و کارشناس ارشد مرکز مطالعاتی «نشنال اینترست» در واشنگتن دی سی، به «میدل ایست آی» گفت: «یمن تنها یکی از مسائل اختلافی بین عربستان و امارات است». وی افزود: «انرژی یکی دیگر از این موارد است.»
اختلافات بین ریاض و ابوظبی بر سر سیاست نفتی در سال 2021 آشکار شد. در آن زمان، امارات متحده عربی با اعتراض به اینکه سطح تولید پایه آن- سطح محاسبه هرگونه کاهش – در ابتدا خیلی کم تعیین شده، در روند نشست اوپک پلاس اختلال ایجاد کرد.
امارات متحده عربی، مانند عربستان سعودی، برای تولید بیشتر نفت خام، سرمایه گذاری زیادی در صنعت انرژی خود انجام داده است. این کشور می‌خواهد تا سال ۲۰۲۷ ظرفیت تولید خود را از ۴.۵ میلیون بشکه در روز، به 5 میلیون بشکه در روز افزایش دهد.
اما عربستان سعودی می‌خواهد عرضه را محدود نگه دارد تا قیمت را بالا ببرد، به‌ویژه که به‌نظر می رسد ریاض می خواهد درآمدهای نفتی را به پروژه های بزرگی مانند «نئوم» و توسعه جزیره دریای سرخ وارد کند تا خود را از وابستگی بلندمدت به سوخت های فسیلی رها کند.
از سوی دیگر، امارات متحده عربی که بخش خصوصی توسعه یافته تری دارد، با در نظر گرفتن دوره گذار انرژی از سوخت های فسیلی به انرژی های نوین، می خواهد اکنون که تقاضا برای نفت خام بالاست، مقدار بیشتری نفت تولید کند و به فروش برساند.
یوسف العتیبه سفیر امارات در آمریکا گفت که امارات پس از حمله روسیه به اوکراین، قصد داشته تولید نفت خود را افزایش دهد و در داخل اوپک برای این منظور تلاش کرده بود.
پریدی گفت: «امارات متحده عربی از نظر سرانه از عربستان سعودی ثروتمندتر است، بنابراین عربستان سعودی بیشتر نگران قیمت های کوتاه مدت است که می تواند مخارج دولت را تحت تأثیر قرار دهد.»
محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی، در سرکوب شدید مخالفان در داخل کشور نقش داشته، اما در حال پیگیری برخی اصلاحات اجتماعی استثنائی و تغییرات گسترده اقتصادی است که مورد استقبال بسیاری از جوانان عربستان سعودی قرار گرفته است.
پریدی گفت، با توجه به اینکه جمعیت عربستان، 18 برابر امارات است، ریاض نسبت به قیمت روزانه نفت حساس تر است.
پریدی افزود: «این نگرانی وجود دارد که در صورت کاهش قیمت نفت، عموم مردم اعتماد خود را به بن سلمان از دست بدهند. امارات نیازی به نگرانی در مورد این موضوع ندارد.»
تقابل وزرای نفت
دو مدیر اجرایی انرژی مستقر در امارات و برخی تحلیلگران به «میدل ایست آی» گفتند، امارات و عربستان که اکنون برای برتری ژئوپلیتیکی در منطقه با هم رقابت می کنند، در مورد نحوه مدیریت اوپک پلاس نیز اختلاف نظر دارند.
یکی از مدیران انرژی مستقر در دبی با اشاره به وزیر انرژی عربستان که برادر ناتنی ولیعهد سعوی است، به «میدل ایست آی» گفت: «امارات اوپک را نیرویی برای ثبات در بازار نفت می داند. آنها با سبک تهاجمی عربستان سعودی مشکل جدی دارند. مشخصا منظور، عبدالعزیز بن سلمان است.»
وزیر انرژی سعودی به سفته بازان بازار هشدار داد که اگر در تمایل او برای کاهش عرضه جهانی نفت تردید داشته باشند به شدت آسیب خواهند دید. کارشناسان می گویند که سبک این مرد 63 ساله به شدت با سهیل المزروعی، همتای 40 ساله نرم خوی اماراتی اش، در تضاد است.
والد گفت مهارت وزیر انرژی امارات در کمک به این کشور برای اخذ مجوز افزایش تولید نفت، نقش داشته است.
امارات متحده عربی و عربستان سعودی، هر دو دارای نظام پادشاهی هستند که هیچ مخالفت سیاسی را تحمل نمی کنند. اما امارات، خود را به عنوان یک مرکز بی طرف و امن برای تجارت جا انداخته است. والد گفت: «اماراتی ها نمی خواهند غیرقابل اعتماد به نظر برسند.»
یکی دیگر از نقاط اختلاف بین دو کشور، موفقیت امارات در جذب تاجران نفت روسیه برای فرار از تحریم هاست. بندر فجیره امارات به یک مرکز اصلی ترانزیت نفت روسیه تبدیل شده است و تاجران انرژی روسیه به دبی هجوم آورده اند.
اگرچه کمک امارات به دور زدن تحریم های روسیه، باعث ایجاد تنش با ایالات متحده شده، اما اقتصاد دبی را که یکی از هفت امیرنشین امارات متحده عربی است، تقویت کرده است.
در همین حال، عربستان سعودی دست به انجام اصلاحات اجتماعی زده تا در رقابت با دبی به عنوان یک هاب تجاری، جذابیت بیشتری پیدا کند، اما تا کنون موفق به جذب تعداد زیادی از خارجی ها نشده است.
الن والد گفت: سعودی ها باید بدانند که مردم نمی خواهند تجارت خود را در عربستان سعودی انجام دهند، زیرا هیچ‌کس نمی‌خواهد در آنجا زندگی کند. این شامل روس ها نیز می شود. او با اشاره به ممنوعیت الکل توسط عربستان سعودی به کنایه پرسید: «می خواهید به روس ها بگویید که نمی‌توانند ودکا بنوشند؟»
به گفته تحلیلگران، یکی از عرصه هایی که عربستان سعودی از امارات پیشی گرفته، مربوط به آرامکو، شرکت نفتی سعودی است. آرامکو در نقاط مختلف جهان از اروپا تا چین، اقدام به تملک پالایشگاه‌های نفت و تولید پایین دستی مانند پتروشیمی‌ها، کرده است.
پلیمرها و ترکیبات تصفیه شده نفت و گاز در همه چیز یافت می شود؛ از کود و پلاستیک گرفته تا مواد شوینده لباسشویی، کاغذ و لباس و…. انتظار می رود حتی با کاهش تقاضا برای نفت به عنوان سوخت، جهان همچنان اشتهای زیادی برای محصولات پتروشیمی داشته باشد. کاتونا گفت: عربستان سعودی تلاش زیادی برا توسعه صنایع پتروشیم انجام داده است.
شرکت نفتی دولتی ابوظبی (ادنوک)، اکنون در تلاش است تا نفوذ جهانی خود را تقویت کند. این شرکت برای خرید شرکت اروپایی تولیدکننده مواد شیمیایی «کووسترو» و همچنین شرکت «براسکم»، غول پتروشیمی برزیل، پیشنهادهایی ارائه کرده است. ادنوک روز جمعه، اعلام کرد که 30 درصد از سهام یک میدان گازی آذربایجان را خریده است.
تحلیل گران می گویند، علی رغم اینکه امارات در اوپک پلاس پیروز شده و از کاهش تولید عربستان سعودی سود می برد، اما ریاض احتمالاً برتری خود را در بازار انرژی حفظ می کند. عربستان قصد دارد تا سال 2027، ظرفیت تولید نفت خود را به 13 میلیون بشکه در روز افزایش دهد.
والد گفت: «این اقدام، اهرم بزرگی در اختیار سعودی ها می گذارد. آنها در یک لحظه می توانند سیل نفت در بازار راه بیاندازند. این کاری است که هیچ کس، نه امارات و نه حتی ایالات متحده، نمی تواند انجام دهد.»
