حسن هانیزاده با بیان اینکه وزارت خارجه مصر تمایل زیادی برای ازسرگیری روابط با ایران دارد، اظهار کرد: دستگاه دیپلماسی این کشور ایران را کشوری بسیار مهم و تاثیرگذار در سطح منطقه میداند و مناسبات با تهران را برای ایجاد فضای تعامل در منطقه را ضروری قلمداد میکند.
مدت کوتاهی پس از عادیسازی روابط بین ایران و عربستان سعودی، گمانهزنیهایی در خصوص احیای روابط ایران و مصر نیز مطرح شد. سفر ماه گذشته هیثم بن طارق –پادشاه عمان- به تهران و پیام ارسالی مصر که توسط وی به مقامات ایرانی ارسال شد، گمانهزنیها را افزایش داد. مقام معظم رهبری نیز در دیدار خود با پادشاه عمان به این مسئله واکنش نشان داده و فرمودند: «ما از این موضع استقبال میکنیم و مشکلی در این زمینه نداریم». پس از آن نیز بارها مقامات دو کشور در مورد ازسرگیری روابط دوجانبه اظهارنظر کرده و به نظر میرسد این موضوع با میانجیگری برخی کشورهای منطقه در حال پیگیری باشد. حسن هانیزاده –کارشناس مسائل منطقه- در گفتگو با ایسکانیوز به بررسی آخرین وضعیت مذاکرات با هدف عادیسازی روابط تهران-قاهره و مزایای آن برای دو کشور پرداخت.
دست پر پادشاه عمان در سفر به ایران / روابط ایران و مصر مجددا برقرار میشود؟
هانیزاده درباره پیشرفت مذاکرات دو کشور برای ازسرگیری روابط گفت: روابط دو کشور پس از پیروزی انقلاب اسلامی دچار افت و خیزهایی شد و تنشها به شدت افزایش پیدا کرد و دلیلش نگاهی بود که رهبران مصر به ایران داشتند. وی افزود: کمک مصر به رژیم بعث عراق در طول جنگ تحمیلی و پذیرش شاه فراری که به قاهره پناهنده شد و همچنین سایر موضعگیریهای خصمانه این کشور در قبال ایران در 4 دهه گذشته اساس روابط دو کشور را شکل داده بود.
وی با بیان اینکه پس از تثبیت روابط ایران و عربستان سعودی که با میانجیگری پکن انجام شد، فضای جدیدی از همگرایی منطقهای در خاورمیانه شکل گرفت، تصریح کرد: از آنجایی که مصر در حوزه سیاست خارجی تا حد زیادی تابع عربستان سعودی است، لذا چراغ سبز حرکت مصر برای برقراری روابط متعادل با ایران به مصر داده شد. از نظر این کارشناس سیاست خارجی، پس از سفر هیثم بن طارق و پیشنهاد میانجیگری بین دو کشور، فضای خوبی برای برقراری روابط تهران-قاهره شکل گرفت.
به گفته این کارشناس مسائل منطقه، در مصر دو رویکرد نسبت به ایران وجود دارد. یکی رویکرد وزارت خارجه این کشور که ایران را بسیار مهم و تاثیرگذار در سطح منطقه میداند و مناسبات با تهران را برای ایجاد فضای تعامل در منطقه را ضروری قلمداد میکند. از همین رو، دستگاه دیپلماسی مصر مقاومتی در این زمینه ندارد و تمایل دارد که برقراری روابط ایران و مصر هرچه سریعتر عملیاتی شود. در مقابل، به گفته هانیزاده دستگاههای امنیتی در مصر نگاه بدبینانهای به روابط با تهران دارند و تلقی آنها این است که اگر مناسبات ایران و مصر به نقطه قابل قبولی برسد و سفارتخانههای دو کشور بازگشایی شود، رفت و آمد ایرانیها به مصر افزایش خواهد داشت و این امر میتواند تاثیر بالایی بر شرایط داخلی و اجتماعی مصر داشته باشد.
وی در توضیح علل نگرانی نهادهای امنیتی مصر گفت: پذیرش زیادی نسبت به مذهب تشیع در بین مصریها وجود دارد و به همین دلیل دستگاههای امنیتی تا کنون نسبت به این مسئله مقاومت کردهاند. هر چند که از نظر این کارشناس سیاست خارجی، با توجه به عادی سازی روابط ایران و عربستان، مصریها نیز تمایل دارند که مناسباتشان با تهران از سطح دفتر حفاظت منافع به سطح سفارت و اعزام سفیر برسد. هانی زاده معتقد است که در نهایت این مناسبات شکل خواهد گرفت هر چند که به کندی پیش میرود و احتمالا ماهها طول خواهد کشید.
این کارشناس سیاست خارجی با بیان اینکه سه میلیون شیعه در مصر زندگی میکنند، اظهار کرد: فضای اجتماعی مصر به دلیل تاثیری مثبتی که حاکمیت فاطمیون شیعه در مصر داشتند، موجب شکلگیری دانشگاه الازهر شد که بزرگترین پایگاه علمی اهل تسنن هم هست نشان داد که مردم مصر پذیرش بالایی برای پذیرش مذهب تشیع دارند و همین امر موجب افزایش نگرانی دستگاههای امنیتی شده و آنها را نگران احتمال افزایش رفت و امد ایرانیها کرده است.
از نظر این کارشناس مسائل منطقه، وجود کابینه افراطی در رژیم صهیونیستی تاثیر قابل توجهی بر تمایل ایران برای ازسرگیری روابط با ایران داشته است. وی با بیان اینکه اخیر مذاکراتی بین هیئت ایرانی و مصری در بغداد انجام شده، خاطر نشان کرد: رژیم صهیونیستی به شدت از برقراری رابطه بین ایران و کشورهای عرب منطقه میترسد و به دلیل داشتن مرز مشترک مصر با سرزمینهای اشغالی، یکی از سرزمینهای تاثیرگذار در حوادث داخلی اراضی اشغالی محسوب میشود. لذا رژیم صهیونیستی تلاش میکند مانع برقراری روابط تهران-قاهره شود.
به گفته هانی زاده، رژیم صهیونیستی از طریق آمریکا و فشار لابی صهیونیستها در صدد مانع تراشی روابط ایران و مصر است ولی در نهایت مصریها در این زمینه تصمیمگیری خواهند کرد. وی در خصوص آثار اقتصادی ازسرگیری روابط تهران و قاهره گفت: رژیم گذشته ایران سرمایهگذاری بالایی در صنعت نساجی داشت و صنعت نساجی در مصر درآمدذایی خوبی دارد و به دلیل سرمایهگذاری 500 میلیون دلاری ایران در نساجی مصر سود آن همچنان بین دو کشور تقسیم میشود. این کارشناس سیاست خارجی میافزاید: برقراری روابط دو کشور میتواند به شکوفایی اقتصادی مصر کمک کند و نقش یه سزایی در افزایش همکاریهای اقتصادی داشته باشد.