مسجد مقدس جمکران در سال 293 هجری قمری بنا نهاده شده است، حضرت ولی عصر برای تاسیس مسجد از محل موقوفات خود هزینه کرده و دستور بنا را دادند. بر اساس روایات، مکان مسجد قبل از بنای آن مکان شریفی بوده و امام صادق (ع) هم فرمودند که در فتنه های آخرالزمان، به قم و اطراف قم که اشاره به مسجد مقدس جمکران بوده، پناه ببرید.
به گفته دانشنامه جهان اسلام جمکران در گذشته روستای مهمی بوده و نام آن در کتاب تاریخ قم بارها تکرار شده است.
«مسجد مقدس جمكران» به چند دلیل از اهميت خاصی برخوردار است:
1. اين مسجد، در مكانى بنا شده كه مطابق روايت «حسن بن مثله جمكرانى» از امام زمان(عجل الله تعالی فرجه)، جزء مكان هايى است كه خداوند متعال از قبل مورد توجه قرار داده است.
2. مسجد به امر و دستور حضرت حجت(عجل الله تعالی فرجه) بنا شده است و همين جهت در شرافت و قداست آن كافى است.
3. ثواب خاصى براى نماز در آن مسجد ذكر شده است؛ زيرا حضرت فرمود: «هر كس آن دو نماز را در اين مكان بخواند به مانند آن است كه در بيت العتيق نماز به جاى آورده است».
4. مسجد مقدس جمكران محل اجتماع دوستداران اهل بيت(عليهم السلام) خصوصاً امام زمان(عجل الله تعالی فرجه) است؛ لذا از جاذبه خاصى برخوردار مى باشد. چه بسا كسانى كه هر هفته از راه هاى دور به عشق حضرت مهدى(عجل الله تعالی فرجه) به اين مكان آمده و از فيوضات حضرت بهره مند مى شوند. طبق آمارى كه داده شده برخى از شب ها حتی تا حدود يك ميليون نفر از عشاق امام زمان(عجل الله تعالی فرجه) در اين مكان مقدس جمع شده اند.
5. اين مكان از اماكن مقدسی است كه بسيارى از گرفتاران و بيماران صعب العلاج و حتی كسانى كه محال بوده از راه طبيعى علاج شوند در اين مكان مقدس شفا يافته اند.
6. اين مكان مقدس از جمله مكان هايى است كه بسيارى از عشاق و مواليان حضرت به لقاى ايشان شرفياب شده اند.
7. اين مكان از چنان قداست و احترامى برخوردار است كه علمای بزرگ در طول تاريخ، پياده يا سواره براى توسل به حضرت و نماز گزاردن در آن از راه هاى دور و نزديك مشرف شده اند.
اهمیت این مسجد باعث شده است که هر ساله میلیون ها نفر از سرتاسرجهان به این مکان مقدس مراجعه کنند. بر اساس اعلام قائم مقام مسجد مقدس جمکران، سالانه 22 میلیون زائر و نمازگزار به این مسجد مراجعه میکتند که این تعداد زائر روز به روز بیشتر هم می‌شوند و همین امر اهمیت گسترش فضای این مسجد را گوشرد می‌کند تا امکان میزبانی بیشتری از زائران فراهم شود.
محمدکاظم پورامینی چندی پیش در دیدار با نماینده ولی فقیه در آذربایجان شرقی گفته بود: پس از انقلاب اسلامی، فضای مسقف مسجد مقدس جمکران از 300 متر به 60 هزار مترمربع فضای مسقف رساندیم، اکنون صحن مسجد به 400 هزار مترمربع افزایش داشته و امکان میزبانی بیشتری از زائران فراهم شده است.
قائم مقام مسجد مقدس جمکران با بیان اینکه در جمکران، سالانه 22 میلیون زائر و نمازگزار مراجعه کرده‌اند، افزود: تلاش می‌کنیم تعداد زائران را از 22 میلیون در سال به 50 میلیون و در افق بلندتر به 100 میلیون در سال برسانیم.
چند روزی است نامه ای از دستور وزیر نفت بابت کمک به مسجد مقدس جمکران منتشر شده و همانطور که در نامه پیداست، بابک دارابی مشاور اجتماعی وزیر نفت در نامه‌ای به خجسته مهر مدیرعامل شرکت نفت از او می‌خواهد که این موضوع را در هیئت‌مدیره شرکت نفت مطرح کند و نتیجه را اعلام نماید که البته تاکنون پرداخت این مبلغ قطعی نشده است.
بابک دارابی مشاور اجتماعی وزیر نفت در این خصوص می‌گوید: مسجد جمکران به‌عنوان یکی از پایگاه‌های تشیع یکسری کمبودها و نیازمندی‌ها دارد که برای زوّار ایجاد زحمت کرده است. در این شرایط کرونایی شاید نیاز باشد آب بهداشتی در اختیار زوّار باشد یا وقتی وارد صحن می‌شوند از هوای خنک بهره‌مند باشند یا برخی اقلام روشنایی و مسائل تأسیساتی در این مسجد موردنیاز است، مثلاً زوار سالمند برای ورود به صحن به‌وسیله برقی برای تردد نیاز دارند”.
البته همین نامه بهانه‌ای شد تا برخی دوباره به قم هراسی روی آورده و به این بهانه دوگانه زیارت و معیشت را کلید بزنند و در شبکه های اجتماعی زمینه توهین به مقدسات و اعتقادات مردم را فراهم کنند.
همانطور که گفته شد، سالانه بیش از 22 میلیون زائر به مسجد مقدس جمکران مراجعه می‌کنند و این یعنی تقریبا یک چهارم جمعیت کشور؛ حال این سوال پیش می آید که این تعداد از زائر به امکانات و خدمات مناسب احتیاج ندارند؟ آیا این زائران جزو مردم کشور محسوب نمی‌شوند؟ آیا فقط در این زمینه میتوان نگاه به خیرین داشت؟ آیا دولت، وزارت خانه ها و یا شرکت ها در این زمینه مسئولیت اجتماعی ندارند؟ این در صورتی است که کارشناسان، مسئولیت اجتماعی یا تعهدات اجتماعی شرکت ها را به چهار جنبهٔ مسئولیت اجتماعی زیست‌محیطی، سرمایه انسانی، خیرخواهانه و اخلاقی تقسیم کرده‌اند.
البته یادآور می شود، طبق مصوبه‌ی وزارت نفت، مبلغ 7100 میلیارد تومان هم برای مسئولیت اجتماعی خوزستان در نظر گرفته شده است و این مبلغ 50 میلیارد که قرار است برای 22 میلیون زائر جمکران هزینه شود در مقایسه با آن، مبلغ ناچیزی محسوب می‌شود که آن هم جزو بخشی از مسئولیت اجتماعی وزارت نفت می باشد.
همانطور که اشاره شد بودجه مسئولیت اجتماعی وزارت نفت بیشتر در مناطق جنوبی کشور هزینه شده است و این سبک خبرسازی ها که برای بار اول یک روزنامه معلوم الحال منتشر کرد و بعد در رسانه های اصلاح طلب و لشکر سایبری ضدانقلاب بازتاب گسترده ای داشت نه فقط دلسوزی برای مردم نجیب و مظلوم خوزستان نیست بلکه اهداف خاصی را پشت پرده دارد. ایجاد اختلاف بین مردم کشور، حمله و توهین به اعتقادات مذهبی همیشه یکی از اهداف این رسانه ها بوده است.
البته ذکر این نکته ضروری است که مسجد مقدس جمکران هیچ گونه بودجه دولتی ندارد و تمام ساخت و سازها و هزینه های جاری آن توسط زائران، خیرین و بانیان پرداخت می‌گردد که به دلیل اهمیت این مسجد و همچنین تاکید رهبر معطم انقلاب بر تسهیل حضور زائرین این مکان مقدس مستلزم نگاه ویژه ای می باشد. ایشان در حکم انتصاب تولیت جمکران، مسجد مقدس جمکران را پایگاه عظیم تشیع دانستند و این مکان را دارای مقام متبرک معرفی کردند که زائران و نمازگزاران به آن مشرف می‌شوند و مسجد را مرکزی دانستند که معارف اسلامی از آن به جهان منتشر می‌شود و از مسئولان خواستند در حد توان به رشد و گسترش این مسجد مقدس کمک کنند.
