آیا اسکناس‌های بن زاید، اردوغان را از مخمصه نجات می‌دهد؟

محمد بن زاید آل نهیان ولیعهد ابوظبی پس از ۱۰ سال رقابت منطقه‌ای با آنکارا و متهم شدن به توطئه برای سرنگونی دولت ترکیه، روز چهارشنبه به ترکیه سفر خواهد کرد.

 ترکیه و امارات متحده عربی در یک سال گذشته و پس از یک رشته درگیری‌های سیاسی و نیابتی در مناطقی مانند لیبی، مصر و شاخ آفریقا، ناگهان و به سرعت شروع به احیای روابط خود کرده اند. این موضوع بسیاری را به این پرسش واداشته است که هر یک از طرفین از تنش زدایی چه چیزی به دست می‌آورند.

مقامات ترکیه که به صورت ناشناس صحبت می‌کردند، به میدل ایست آی گفتند: اعلام تمایل امارات متحده عربی برای نزدیکی به آنکارا از اوایل سال جاری شروع شد.

یکی از مقامات ترکیه گفت: در سیاست خارجی فضایی برای احساسات وجود ندارد. همه می‌دانند که سیاست خارجی مبتنی بر درگیری هیچ سودی برای کسی ندارد.

مقامات ترکیه مایلند این دیدگاه خود را تکرار کنند که آنکارا از هیچ یک از مواضع خود برای برقراری روابط بهتر با محمد بن زاید، قدرتمندترین شخصیت امارات متحده عربی عقب نشینی نکرده است.

مقام دوم گفت: ما هنوز در لیبی و شاخ آفریقا حضور داریم و کارهایمان را در این مناطق پیش می‌بریم.

این مقامات بر این باورند که برخی از اقدامات اماراتی‌ها که این کشور را با ترکیه وارد درگیری کرده است، مانند اقدامات ابوظبی در لیبی که گفته می‌شود از مزدوران روسی واگنر در تلاش برای سرنگونی دولت طرابلس حمایت مالی به عمل آورد، نتیجه معکوس داشته و ایالات متحده را خشمگین کرده است.

مقام دوم گفت: استراتژی قبلی آن‌ها بسیار پرهزینه‌تر بود. اکنون با حضور جو بایدن در ایالات متحده، آن‌ها به متحدانی برای ایجاد تعادل در رفتار‌های ایران نیاز دارند.

حس فرصت
سینزیا بیانکو، کارشناس حوزه خلیج فارس در اندیشکده شورای روابط خارجی اروپا ECFR))، موافق است که امارات متحده عربی به دلیل مواضع واضح دولت بایدن و عوامل داخلی، مانند نیاز به کاهش هزینه ها، مجبور به تغییر سیاست هایش شده است. در این ارتباط می‌توان به تغییر سیاست خارجی تهاجمی پرهزینه و ناکارآمد ابوظبی به منظور تمرکز بر بهبودی پس از کووید-۱۹ اشاره کرد.

بیانکو به میدل ایست آی گفت: با این حال، ترکیه نیز احساس می‌کند که فرصتی پیش رویش قرار گرفته است. در حالی که آنکارا ممکن است سیاست‌های منطقه‌ای خود را تغییر نداده باشد، اما تصور این است که دولت ترکیه اکنون برای مصالحه بسیار آماده‌تر است. یکی از نمونه‌های آن، رویکرد جدید ترکیه نسبت به شبکه‌های تلویزیونی مخالف مصر مستقر در استانبول است.

در اوایل سال جاری، مقامات ترکیه از برخی کانال ها، از جمله کانال‌های متعلق به اخوان المسلمین، به عنوان دشمن امارات خواستند تا به برخی از برنامه‌های سیاسی خود پایان دهند. اگرچه آن‌ها از کشور اخراج نشدند، اما این اقدام یک اعلامیه آشکار بود، مبنی بر اینکه آنکارا از اخوان المسلمین فاصله گرفته و برای بهبود روابط با کشور‌هایی مانند امارات و مصر آماده است.

یکی از موضوعات باقی مانده این است که دولت ترکیه آشکارا ابوظبی را به کمک مالی به طرح کودتا در سال ۲۰۱۶ متهم کرده و عمدتا محمد دحلان، عامل فلسطینی را به عنوان عامل میانجی هدف قرار می‌دهد.

به نظر می‌رسد آنکارا علاقه خود را به این موضوع از دست داده است. با این حال مقامات ترکیه خاطرنشان می‌کنند که دحلان مانند گذشته در دسترس نیست. برخی به ادعا‌های اثبات نشده مبنی بر بازداشت دحلان در حبس خانگی اشاره می‌کنند، اما او هنوز از طریق حساب رسمی توییتر خود در مورد مسائل فلسطین توییت می‌کند.

یک منبع که از تماس‌های امارات و ترکیه مطلع است، گفت: هر دو طرف اکنون در حال تبادل نظر در مورد مسائل منطقه هستند و اختلاف نظر خود را در برخی زمینه‌ها پذیرفته اند. به عنوان مثال، این منبع گفت که ترکیه مخالفت خود را با اقدامات امارات در این ماه برای عادی سازی روابط با دولت سوریه اعلام کرد.

سرمایه گذاری اماراتی
یکی از محرک‌های محمد بن زاید برای کاهش مواضع خصمانه‌ی رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه، وعده سرمایه‌گذاری بزرگ در ترکیه بوده است.

یک منبع آگاه به میدل ایست آی گفت که ولیعهد در اوایل سال جاری در یک تماس تلفنی به اردوغان گفت که آماده است تا ۱۰۰ میلیارد دلار در ترکیه سرمایه گذاری کند. برخی دیگر گفتند که این رقم حداقل ۱۰ میلیارد دلار خواهد بود. هر دو اعداد بزرگی هستند که اقتصاد در حال رشد ترکیه را تقویت می‌کنند.

سازمان سرمایه گذاری ابوظبی و شرکت‌های نزدیک به خانواده سلطنتی ابوظبی قبلاً به طور علنی علاقه خود را به سرمایه گذاری در زمینه‌ی مراقبت‌های بهداشتی، فناوری‌های مالی و سایر صنایع ابراز کرده اند و چشم به سرمایه گذاری ۳ تا ۴ میلیارد دلاری دارند. یک هیئت بلندپایه آنکارا به ریاست وزرای تجارت و اقتصاد و بازرگانان ترک نیز در ابوظبی حضور یافته اند تا درباره فرصت‌های سرمایه گذاری گفتگو کنند.

پیشنهادات اماراتی در حالی ارائه می‌شود که ترکیه از بحران ارزی مارپیچ رنج می‌برد و این موضوع دولت را در آستانه انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۳ تضعیف کرده است. بر اساس نظرسنجی انجام شده در ماه اکتبر، محبوبیت اردوغان به ۳۸ درصد کاهش یافته است.

دلار آمریکا از ابتدای ژانویه تا کنون در برابر لیر ترکیه نزدیک به ۵۵ درصد افزایش یافته است. اعتقاد بر این است که این موضوع عمدتاً ناشی از دیدگاه‌های ضد نرخ بهره اردوغان است. تورم نیز در ترکیه بسیار بالاتر از ۲۰ درصدی است که رسماً اعلام شده است.

اردوغان در یک دیدار خصوصی در اوایل ماه جاری با یک سیاستمدار ترکیه‌ای، از سرمایه‌گذاری‌های بزرگ احتمالی امارات به عنوان چیزی که به او کمک می‌کند تا اقتصاد را تثبیت کند، نام برد.

مقامات ترکیه می‌گویند که این سرمایه گذاری برای هر دو طرف برد-برد خواهد بود، زیرا امارات به دنبال کشور‌های جدیدی برای سرمایه گذاری است و ترکیه نیز بازار پرسودی است.

دومین مقام ترکیه‌ای گفت: اقدامات تدریجی امارات برای کاهش تنش در منطقه وجود خواهد داشت. این سرمایه‌گذاری‌های کلان نه در یک سال، بلکه ظرف چند سال به دست خواهند آمد که باعث تقویت روابط دوجانبه‌ی آنکارا و ابوظبی خواهد شد.

بیانکو، کارشناس حوزه خلیج فارس می‌گوید: ابوظبی معتقد است که همسویی منطقه‌ای علیه ترکیه در شرق مدیترانه، همراه با مشکلات اقتصادی و مالی و عملکرد ناامیدکننده اردوغان در نظرسنجی ها، دولت آنکارا را برای تغییر سیاست‌های منطقه‌ای و حمایت از امارات آماده‌تر کرده است.

او گفت: سرمایه‌گذاری‌های امارات در ترکیه و همچنین کاهش متقابل اهداف حداکثری به طور مثال در لیبی باعث نزدیکی هر چه بیشتر آنکارا و ابوظبی می‌شود. با این حال، کاهش مداوم ارزش لیر که ۲۰ درصد از ارزش خود را در ماه نوامبر از دست داد، سرمایه گذاری بالقوه امارات را نیز پیچیده می‌کند.

یک منبع مستقر در ابوظبی گفت که این نوسانات باعث ناراحتی سرمایه گذاران اماراتی شده است، زیرا هر چیزی که قصد خرید یا سرمایه گذاری در آن را دارند، دائما ارزان‌تر می‌شود.