این روزها خبرها، حواشی و تحلیل های مربوط به بیانیه تعداد زیادی از زنان دست اندرکار سینما در اعتراض به خشونت، آزار و باج گیری جنسی در محیط کارشان، به یکی موضوعات جنجال برانگیز رسانه ها تبدیل شده است. این عده به جامعه سینمایی در مورد گستردگی و شدت این آزارها علیه زنان هشدار داده و نیز برای توقف آن خواستار عواقب قانونی برای متخلفین شده اند.
به طور اجمالی چند نکته و پرسش پیرامون این موضوع قابل طرح است:
یک: این نوع اتفاقات علل مختلفی دارد و نمی توان صرفاً از روی احساسات و متأثر از فضای روانی پیش آمده در این چند روز، از برخی ریشه های آن چشم پوشی کرد. وقتی در سینمای ما، شاهد هستیم که فیلمنامه های زیادی از اساس مشکل دارند و یا فیلمساز می خواهد از طریق مسائل جنسی و جنسیتی به دنبال جذب مخاطب باشد و صرفاً به دنبال جلب توجه، دیده شدن و فروش فیلم از هر طریق است، آنگاه از این محیط کار باید چه انتظاری داشت؟
دو: رفتارها، حرکات، سبک زندگی و پوشش برخی زنان فعال در سینمای کشور، خود به تنهایی موجب فرستادن پیام به آزارگران جنسی می شود. فرقی هم ندارد که این آزارگران از همکاران آنها باشند یا از خارج از محیط کارشان. این را هم اضافه کنیم که این هنجارشکنی ها موجب تشویق دختران و پسران نوجوان و جوان کشور و به طور کلی عموم مردم به انحرافات می شود.
در هر صورت، وقتی برخی سلبریتی ها، به نماد قبح گرایی و هنجارشکنی فرهنگی و اخلاقی در جامعه تبدیل شده اند، آنگاه چگونه می توان انتظار داشت که خود از عوارض آن در امان بمانند؟
سه: چگونه است که برخی از زنان سینماگر به جای نگه داشتن حریم خود، به راحتی با مردان سینماگر رفیق می شوند و حتی در فضای خارج از فیلم و در محافل و … نیز تا حدی این موضوع برای هر دو طرف عادی است که یکدیگر را با اسم کوچک و بدون پسوند و پیشوند مورد خطاب قرار می دهند، اما انتظار دارند عوارض این رفتارها و عادی نمایی ها گریبان گیرشان نشود؟
چهار: از برخی سینماگران قابل احترام که بگذریم، چرا در این سال ها و از همان اول که آزارهای جنسی صورت گرفت، برخی از سینماگران، لام تا کام چیزی نگفتند و اتفاقاً در پشت پرده و از طریق برخی روابط ناصواب، شهرتی برای خود کسب کردند، اما امروز از مسئولین و … انتظار ورود دارند؟
پنج: چرا وقتی مرحوم فرج الله سلحشور، کارگردان «یوسف پیامبر»، سال ها پیش، از وجود بی بند و باری و فساد در سینمای ایران سخن گفت، برخی از سینماگران که امروز خود را در جایگاه مطالبه گر و مدافع حقوق زنان این عرصه قرار داده اند و بیانیه امضاء کرده و فساد گسترده در سینما را تأیید می کنند، به آن مرحوم حمله کردند؟
شش: چرا برخی از هنرمندان زن کشورمان که از سال ها پیش نسبت به فساد به وجود آمده در سینما گلایه داشتند و از ظلم به خود سخن گفتند، با اعتراض و حمله برخی دیگر از همکاران خود مواجه شدند و یا به آنهاگفته شد که سکوت کنند؟
هفت: جالب اینجاست که برخی از سلبریتی ها با نگاه سطحی و آدرس های غلط خود در مورد کوچکترین مسائل فرهنگی، اجتماعی و سیاسی، پابرهنه وارد میدان می شوند و در حد کارشناس و در لباس انسان های عاقل ظاهر می شوند اما وقتی تعداد زیادی از همکاران آنها بیانیه ای را امضاء کرده اند و از وجود مسأله ای بزرگ و قابل تأمل درسینمای کشور خبر می دهند، این عده از سلبریتی ها نظری ندارند یا به گونه ای سکوت می کنند که گویی سال ها در کُره ای دیگر زندگی و فعالیت کرده اند!
هشت: هر چند همه – از مردم گرفته تا مسئولین – در برابر سینمای ایران مسئول هستند و کم کاری و غفلت برخی مسئولین در سال های گذشته نیز موجب به وجود آمدن این رفتارها شده است؛ اما در هر صورت، جامعه سینماگران به جای آنکه انتظار ورود این کمیته یا آن مرکز یا فلان نهاد را داشته باشد، اول از همه باید از درون خود و به صورت ریشه ای به دنبال حل معضلات و چالش های اخلاقی پیش آمده در درون خود باشد.
نه: نکته پایانی اینکه، اگر گفته می شود که برای سعادت دنیوی و اخروی، همه مردم باید به احکام و ارزش های الهی پایبند باشند، عده ای این جملات را مورد تمسخر قرار داده یا نسبت به آن بی اعتناء هستند. در هر صورت در مجموع، اتفاقات ناگوار پیش آمده در میان سینماگران، بخش کوچکی از نتیجه این بی اعتنایی هاست.
