صحبت از ساختارهای اجتماعی که متناسب با نیازهای زنان طراحی نشده‌اند، بسیار طولانی و مفصل است. یکی از این ساختارهای مهم که عدم تناسب با نیازهای زنان را طی سالیان متمادی یدک کشیده، ساختار آموزشی کشور است. ساختار آموزشی کشور از دوران مدرسه فازغ از اینکه مهارت و دانش مطلوب را آموزش نمی‌دهد، سال‌های طولانی دارد. این دو مشکل نظام آموزشی، هم برای مردان و هم برای زنان مشکلاتی را به وجود آورده‌است.
مادران دانشجو
علاوه بر این مشکل، ساختار نظام دانشگاهی در کشور بستر مناسب را برای نیازهای زنان از جمله «مادران دانشجو» فراهم نکرده‌است؛ طوری که مادر شدن و همزمان درس خواندن را کار بسیار دشواری می‌کند. یکی از مشکلات که در ابتدای مادر شدن یک دانشجو مشکل ساز است عدم همکاری دانشگاه و اجرا نکردن مرخصی زایمان است. هرچند که طبق قانون برای مادران مرخصی زایمان درنظر گرفته‌شده‌است، اما در عمل و اجرا برخی از دانشگاه‌ها آن را رعایت نمی‌کنند.
در برخی از موارد نیز ترم‌های بعدی مادر دانشجو با مشکل روبه‌رو می‌شود و کادر اداری دانشگاه بدون توجه به شرایط مادران دانشجو واحدهای درسی این دانشجویان را حذف می‌کنند و یا برخی از واحدهای درسی را که ترم مرخصی برنداشته‌اند، بدون توجه به مرخصی ترم قبل اجازه برداشتن آن واحد را به مادر دانشجو نمی‌دهند.
برابری تعداد غیبت ها با دیگر دانشجویان
پس از اینکه مرخصی یک مادر دانشجو به اتمام رسید و ملزم به حضور بر سرکلاس‌ها شد، مشکلات متعدد دیگر آغاز می‌شود. اولین مشکل این است که تعداد غیبت‌های مجاز سایر دانشجویان با یک مادر دانشجو مساوی است. این مسئله هنگامی مشکل ساز است که واقف باشیم یک فرزند زیر دو سال ممکن است روزی بیمار باشد یا نیاز به مراقبت بیشتری داشته باشد. بنابراین ساختار دانشگاه باید با یک مادر به صورت منعطف‌تری برخورد کند.
عدم وجود مهدکودک در دانشگاه
مشکل دیگر عدم وجود مهدکودک در دانشگاه‌ها است. این خلا در دانشگاه‌های بزرگ کشور مانند دانشگاه تهران نیز وجود دارد. ایجاد فضایی برای نگهداری بچه‌ها در کنار محل تحصیل مادر مزایای بسیاری دارد. یک فرزند خردسال نمی‌تواند بدون حضور یک بزرگسال تنها باشد. هم‌چنین وابستگی خردسالان به خصوص فرزندان زیر دو سال به مادر بسیار بیشتر از پدر است. در صورتی که مادر دانشجو باید در سرکلاس حضور پیدا کند، یا باید فرزندش را برای ساعاتی به آشنایان و فامیل بسپارد و یا در خانه پرستار بگیرد و یا در مهدکودک‌های سطح شهر بگذارد.
هرکدام از این گزینه‌ها مشکلات زیادی را برای مادر و فرزند به وجود می‌آورد. برای مثال آشنایان و یا فامیل هر ساعتی ممکن است شرایط نگهداری کودک را نداشته‌باشند. هم‌چنین هزینه گرفتن پرستار برای بسیاری از خانواده‌ها مهیا نیست. علاوه بر این پیدا کردن پرستاری مطمئن نیز دردسرهای خاص خودش را دارد. مهدکودک‌های سطح شهر نیز هزینه زیادی دارند و یا ممکن است یک مهدکودک مطلوب با دانشگاه مادر فاصله زیادی داشته‌باشد.
بنابراین وجود مهدکودک و یا خانه بازی که یک مادر بتواند در کنار دانشگاه خود فرزندش را در ساعت کلاس آن‌جا بگذارد و امکان اینکه بین کلاس‌ها به فرزند خود سر بزند بسیار ضروری است. وجود چنین مکان‌هایی در دانشگاه نشانه توجه به حضور زنان و نیازهای آنان در ساختارهای اجتماعی است. اما در بسیاری از دانشگاه‌های سطح کشور چنین ساختارهایی وجود ندارد. هرچند پس از همه‌گیری کرونا و آموزش غیرحضوری بسیاری از این مشکلات خاتمه پیدا کرد، اما با حضوری شدن دانشگاه‌ها دوباره این مشکلات شروع می‌شود. به خصوص اینکه در این روزها براساس مصوبه‌های وزارت علوم و ستاد کرونا حضوری شدن دانشگاه‌ها جدی شده‌است. در این صورت مشکلات مادران دانشجو که در زمان غیرحضوری بودن آموزش‌ها بسیار کاهش پیدا کرده‌بود، دوباره از سر گرفته می‌شود.
ماده 26 قانون جوانی جمعیت
اگرچه ساختارهای موجود در جهت توجه به حضور مادران دانشجو چندان تغییری پیدا نکرده‌است، اما در ماده‌ای از قانون جوانی جمعیت تسهیلاتی برای مادران دانشجو در نظرگرفته شده است. یکی از ماده‌های مهم این قانون ماده 26 است. در بند «ت» این قانون آمده است که: »با تقاضای طلاب و دانشجویان مادر باردار یا دارای فرزند زیر سه سال جهت آموزش مجازی یا غیرحضوری برای گذراندن واحدهای دروس نظری دوره تحصیل موافقت نمایند».
با توجه به اینکه امکان قانونی تحصیل غیرحضوری و مجازی مادران دانشجو نیز وجود دارد، باید بررسی کرد که در عمل نیز این قانون اجرایی می‌شود؟ دانشگاه‌ها و اساتید برای اجرایی کردن این قانون برنامه و زیر ساخت‌های لازم را فراهم کرده‌اند؟
این قانون هرچند که بخشی از مشکلات مادران دانشجو را حل می‌کند اما باید فضا برای حضور مادران در محیط آموزشی و اجتماعی دانشگاه نیز مهیا گردد؛ چراکه درک این حضور نیز فوایدی دارد. بنابراین باید علاوه بر اجرایی شدن این بند از قانون جوانی جمعیت، مطالبه ایجاد زیرساخت‌های مبنایی‌تر مانند ایجاد مهدکودک و انعطاف در حضور سرکلاس‌ها برای مادران دانشجو نیز دنبال شود.
