«رضا میرابیان» کارشناس مسائل کشورهای عربی در تشریح مهمترین وقایع حاشیه خلیج‌فارس در سال ۱۴۰۰ در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: با نگاهی به تحولات رخ‌داده در کشورهای حاشیه خلیج فارس در سال گذشته باید به این نکته اشاره کنیم که عربستان سعودی شاهد تحولات مهمی در این سال بود. یکی از مسائلی که در ریاض رخ داد، بحث تحمیل اراده یمنی‌ها به ائتلاف عربی است رهبری آن را عربستان در دست دارد. واقعیت این است که در سال اخیر اساساً این ائتلاف در یمن شکست خورد؛ چراکه شهر استراتژیک مأرب کاملاً در حال سقوط است و مؤلفه‌ها نشان می‌دهد که انصارالله در این جبهه دست برتر را کسب کرد. علاوه بر این، مسأله تحرکات سیاسی و دیپلماتیک که سعودی‌ها در مورد یمن از آن صحبت کرده بودند به جایی نرسیده و حالا با گذشت بیش از شش سال از شروع جنگ یمن، عربستان هیچ دستاوردی کسب نکرده و فشار این موضوع حالا علیه ولیعهد سعودی شده است.
وی ادامه داد: تخریب وجهه ائتلاف عربی در یمن را باید یکی از مهمترین محورها در حوزه سیاست خارجی عربستان دانست. از سوی دیگر باید توجه داشته باشیم که محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان در سال ۲۰۲۱ یک تور منطقه‌ای را در دستور کار قرار داد و به پنج کشور عضو شورای همکاری خلیج‌فارس سفر کرد. این سفر که حرف و حدیث‌های زیادی را به همراه داشت به نوعی یک نوع اعلام حضور در کشورهای همسایه از سوی عربستان سعودی تلقی می‌شد تا ولیعهد این کشور صراحتاً به همه بگوید که گرداننده صحنه فعلی عربستان کسی نیست جز او. در این میان اما باید توجه داشت که مسأله یمن و اتفاق‌هایی که در این کشور رخ داده تا آخرین روزهای سال گذشته هم دامنگیر ریاض بود. اینکه می‌بینیم اتحادیه عرب در پشت پرده به دلیل اعمال فشار عربستان نام انصارالله را در فهرست تروریستی قرار می‌دهد نشان می‌دهد که ریاض حداقل در مورد یمن با یک تشویش روانی و سیاسی روبه‌رو شده است.
این تحلیلگر مسائل سیاسی تصریح کرد: اینکه عربستان اعلام می‌کند به دنبال مذاکره با انصارالله است و از سوی دیگر این جریان و یمن را تحت محاصره‌ها و فشارهای اقتصادی قرار می‌دهد، یک تعارض آشکار به حساب می‌آید که در اصل باید به آن تحکم یکجانبه سیاسی اطلاق کرد. انصارالله در گذشته هم اعلام کرده زمانی پای میز مذاکره می‌آید که انواع و اقسام تحریم‌ها، بمباران هوایی و همچنین فشارهای سازمان ملل و شورای امنیت علیه یمن کم شود و آنگاه وارد مذاکره با عربستان و امارات خواهد شد. در مقابل، کشورهای منطقه مانند عربستان و امارات به دنبال آن هستند تا انصارالله را در موضع ضعف پای میز مذاکره بکشانند و مجموع این مسائل آن هم در زمانی که آرامکو آماج حملات پهپادی انصارالله قرار گرفته نشان می‌دهد ریاض در شرایط بدی قرار دارد. امید فعلی عربستان، بندبازی سیاسی در میانه بحران انرژی برآمده از پرونده اوکراین است تا با این کارت بتواند از روسیه و آمریکا به نفع خود استفاده و در نهایت منافعش را کسب کند.
امارات
وی افزود: در مورد امارات هم باید بگوییم که این کشور در سال گذشته سعی کرد که از بحران یمن خارج شود و به همین دلیل معتقدم که شاخصه شکست در یمن عقب‌نشینی نیروهای تحت امر ابوظبی بود که این نکته بسیار مهم است. تلاش اماراتی‌ها در برای ادامه عادی‌سازی روابط‌شان با اسراییل و تعمیق آن بسیار مهم بود؛ چراکه آنها می‌خواستند یک نیروی محرک در خلیج فارس علیه جمهوری اسلامی ایران ایجاد کنند اما با شکست ترامپ در انتخابات، این معادله عملاً عوض شد. سفر اخیر نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی به امارات را باید یکی از مهمترین مسایل سال گذشته دانست اما مهم‌تر از آن کشش امارات به سمت ایران، سوریه و سپس ترکیه بود. ما دیدیم که بشار اسد به امارات رفت و از سوی دیگر علاوه بر سفر ولیعهد ابوظبی به آنکارا، اردوغان هم با گذشت بیش از یک دهه وارد امارات شد. این مسائل نشان می‌دهد که ما شاهد یک چرخش مشخص در ابوظبی در عرصه سیاست خارجی هستیم.
قطر
میرابیان گفت: اتفاق مهم دیگری که در سال ۱۴۰۰ رخ داد، بحث تجدید جایگاه قطر در شورای همکاری خلیج‌فارس بود. دوحه در سال گذشته به هر ترتیب توانست روابط خود را با عربستان عادی کند و به نوعی آنها توانستند محاصره‌ای که به دوحه تحمیل شده بود را شکست دهند. همه دیدند که دوحه به نوعی سعودی‌ها را مجبور کرد تا از شروط خود عدول کند اما به نظرم تمام آنچه در مورد قطر باید گفته شود در این محور خلاصه نمی‌شود. قطر عملاً در سال اخیر به محور اصلی رفت و آمدهای سیاسی با محوریت افغانستان تبدیل شد و در همین راستا ما شاهد به رخ کشیدن دیپلماسی فعال از سوی دوحه بودیم. بدون شک اعلام نام قطر از سوی جو بایدن آن هم به عنوان متحد استراتژیک خارج از ناتوی ایالات متحده به ما می‌فهماند که تا چه حد قطر برای واشنگتن در عرصه کنونی مهم است.
بحرین
وی در پایان خاطرنشان کرد: در مورد بحرین هم باید گفت که این کشور طی ۱۲ ماه گذشته همانند قبل دنباله‌روی سیاست‌های عربستان سعودی بوده است. بحرین در سال اخیر به صورتی ظاهر شد که نشان داد از حیث سیاست خارجی کاملاً با عربستان هماهنگ است اما در حوزه داخلی شاهد آن بودیم که سرکوب و مشکلات جدی برای شیعیان ادامه داشت. بحرین در سال ۱۴۰۰ همانند گذشته بارها سوژه گزارش‌های سازمان ملل در مورد نقض حقوق بشر بوده است و همچنان به عنوان ناقض حقوق شهروندی به حساب می‌آید. در این میان باید توجه کرد که منامه در سال اخیر بیشترین چسبندگی را به اسرائیل داشت. به وضوح دیدیم که چندین سفر میان مسئولان نظامی و سیاسی بحرین و رژیم صهیونیستی انجام شد و در همین راستا توافقات جدیدی میان طرفین منعقد شد. تا جایی که در نشست روز گذشته هم که با حضور آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا در اسرائیل برگزار شد، علاوه بر مراکش و امارات، وزیر خارجه بحرین هم حضور داشت.
