کارشناس مسائل بین الملل با انتقاد از رویکردی که همواره به دنبال راضی نگه داشتن غرب بوده و بر تداوم مذاکرات تاکید کرده است، گفت: باید نگاه و محاسبات غربیها را تغییر داد و در پاسخ به فعالسازی مکانیسم ماشه، ضمن شکل دادن یک اجماع ملی باید اقدامات عملی جدی انجام داد.
به نظر میرسد اروپاییها قصد دارند با چشم پوشی از رویکرد تعاملی ایران برای حل دیپلماتیک مسئله هستهای، از آخرین کارت خود یعنی فعالسازی مکانیسم ماشه استفاده کنند. تهران طی هفتههای اخیر -وحتی بدون در نظر گرفتن جنگ 12 روزه- گامهایی برای کاهش تنش و ایجاد فضای گفتوگو با غرب برداشته اما رفتار طرفهای اروپایی همچنان بر مدار فشار و تشدید اختلافات میچرخد. این رویکرد، به باور بسیاری از ناظران، نشان میدهد که اروپا ارادهای جدی برای خروج از چرخه بیاعتمادی و خصومت ندارد و همچنان در مسیر همسویی با سیاستهای آمریکا حرکت میکند.
بیشتر بخوانید:
تضعیف ایران در برابر اسرائیل هدف اصلی اروپاییها/ تهران میتواند سیاست بازدارندگی هستهای در پیش بگیرد
در همین راستا، بامداد روز شنبه قطعنامه پیشنهادی روسیه و چین برای تمدید قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد نتوانست آرای لازم را کسب کند و سه قدرت اروپایی اعلام کردهاند که مصمم به فعالسازی «مکانیسم ماشه» هستند و این موضعگیری بار دیگر رویکرد خصمانه آنها در قبال ایران را آشکار ساخت. در حالی که طرح پیشنهادی روسیه و چین میتوانست فرصتی برای حفظ فضای دیپلماتیک و جلوگیری از بازگشت تحریمهای شدیدتر باشد، مخالفت اروپا عملا پیام روشنی از استمرار فشار علیه ایران به افکار عمومی ارسال کرد.
این روند نه تنها موجب افزایش تردیدها نسبت به امکان اعتماد به غرب شده، بلکه موجی از انتقادات در داخل نسبت به ادامه سیاستهای سازشگرایانه را برانگیخته است. بسیاری معتقدند که در برابر زیادهخواهیهای غرب باید راهبردی فعال و اقدامات متقابل در دستور کار قرار گیرد تا ضمن حفظ عزت ملی، مانع از تثبیت سیاست فشار و تحمیل اراده یکجانبه اروپاییها بر ایران شود.
دکتر حمیدرضا غلامزاده -کارشناس مسائل بین الملل- در گفتگو با ایسکانیوز به سوالاتی در مورد مذاکرات پیشرو بین ایران و سه کشور اروپایی پاسخ داد.
وی در پاسخ به اینکه پس از فعال شدن مکانیسم ماشه اروپاییها آخرین کارت و اهرم فشار خود در قبال ایران را از دست میدهند، گفت: مهمترین برگه بازی اروپاییها خرج شد و اروپاییها عملا برگه عملیاتی خاصی دیگری علیه ایران ندارند.
از نظر این کارشناس مسائل بین الملل، احتمالا اروپاییها از این به بعد فشارهای سیاسی خاصی در پیش میگیرند و یک رویکرد بیگانه سازی و هیولاسازی از ایران را به راه خواهند انداخت که در واقع یک کمپین سیاسی است که باید در برابر آن ایستاد و باید توجه داشت که مقابله با این رویکرد اندوخته و زیرساخت خاصی هم احتیاج ندارد و فقط باید با آن مقابل به مثل کرد.
غلامزاده در مورد تاثیر فعال شدن مکانیسم ماشه تاکید کرد: به لحاظ تحریمها و فشارهای اقتصادی به نظر نمیرسد هیچ تاثیر خاصی داشته باشد، زیرا تحریمهایی که توسط اتحادیه اروپا بازمیگردد، حتما ضعیفتر از تحریمهای آمریکاست و شدیدتر از آن را آمریکا ازمدتها پیش علیه ایران اعمال کرده و ایران در سالهای اخیر با آن درگیر بوده است.
وی با بیان اینکه وابستگی اقتصادی ایران به اروپا هم بسیار کم است و همین امر اثر تحریمها را کاهش میدهد، گفت: قطعنامههای سازمان ملل مربوط به قراردادهای نفتی ایران نیست که بخواهد مهمترین درآمد ارزی ایران را تحت تاثیر قرار دهد.
به گفته این کارشناس مسائل بین الملل، برای اجرایی کردن تحریمهای ناشی از مکانیسم ماشه باید یک کمیته تشکیل گردد و بودجه آن هر سال شکل گیرد که نیاز به اجماع است. در حالی که روسیه و چین نیز که مخالف این قطعنامهها هستند طبیعتا مخالف اجرای کمیته هستند و جلوی تشکیل این کمیته را خواهند گرفت و در نتیجه این کمیته عملا اجرایی نخواهد شد.
غلامزاده در پاسخ به گزینههای ایران برای مقابله با رویکرد خصمانه غربیها اظهار کرد: اشکال اصلی ایران این است که تا الان قاطعیت درستی از خود نشان نداده و اصرار بیش از حد دولت و کمیته شعام به مذاکره و امتیاز دادن و کوتاه آمدن در برابر اتحادیه و آژانس باعث شد تا این تصور در اروپاییها و آژانس بین المللی انرژی اتمی به وجود بیاید که حتی در مقابل سختترین اقدامات از سوی غرب، ایران اقدام جدی و تند انجام نخواهد داد.
وی افزود: از صحبتهای آقای پزشکیان و آقای عراقچی در نیویورک و همچنین از مذاکره قاهره که به تشخیص کمیته هستهای شعام -و نه خود شعام- انجام شد، این مورد را میتوان برداشت کرد؛ خود شعام امضای رهبری دارد اما کمیته شعام لزوما امضای رهبری را ندارد و همه اینها اقداماتی بود که به طرف مقابل نشان داد هر اقدامی که انجام دهند ایران کوتاه خواهد آمد و کار تندی انجام نخواهد داد.
این کارشناس مسائل بین الملل تاکید کرد که باید نگاه و محاسبات غربیها را تغییر داد و در پاسخ به فعالسازی مکانیسم ماشه، ضمن شکل دادن یک اجماع ملی باید اقدامی جدی انجام داد.
حمیدرضا غلامزاده در پاسخ به اینکه خروج از NPT میتواند یکی از گزینهها باشد، گفت: لزوما نیازی به خروج از NPT نیست؛ زیرا اولا خروج از NPT سازوکار حقوقی خودش را خواهد داشت و همچنین در ذیل NPT و مفاد آن آمده که اگر کشوری احساس تهدید کند، میتواند اجرای پیمان را متوقف کند.
وی افزود: ایران میتواند با استناد به این موضوع، اجرای NPT را تعلیق کند و در برجام نیز ما کار مشابهی کردیم و با استفاده از مفاد خود برجام، اجرای آن را متوقف کرده بودیم؛ لذا به جای خروج از NPT میتوان اجرای آن را به حالت تعلیق درآورد.
غلامزاده در پاسخ به نگرانیهایی که در مورد زمینهسازی برای مقدمات حمله نظامی به ایران مطرح میشود، تصریح کرد: غربیها برای حمله به مشروعیت نیازی ندارند و در جنگ 12 روزه و یا حمله به قطر نیز این امر به خوبی ثابت شد.
به اعتقاد این کارشناس، چه رژیم صهیونیستی و چه آمریکا برای حمله نیازی به فضا سازی ندارد و مستقیم حمله میکنند و تنها چیزی که میتواند مانع حمله به ایران شود، قاطعیت و قدرت ایران است که باید آن را نشان دهد.
وی خاطر نشان کرد: ابراز تمایل بیش از حد به مذاکره و تمایل برای راضی نگه داشتن غرب اعم از اروپا و آمریکا اشتباهترین کاری است که ایران میتواند انجام دهد که متاسفانه تا امروز انجام شده است. مسئله این نیست که برای اروپاییها شاخ و شانه بکشیم، اما باید بدانیم حفظ اقتدار ملی و منافع ملی تنها چیزی است که مانع جنگ خواهد شد.
از نظر غلامزاده باید قوی بودن را در دستور کار قرار دهیم و قوی بودن خود را به غرب باید نشان دهیم. فرض بر این که حتی اگر مشروعیتی برای حمله به ایران هم وجود داشت نیز با قوی بودن و قدرتنمایی میتوان مانع اجرای آن حمله شد.