در جریان تحولات یک ساله اخیر در سطح منطقه، انصارالله یمن با تمام توان روند تجارت دریایی صهیونیست‌ها از مجرای دریای سرخ و تنگه باب المندب را فلج کرده و موجب ورشکستگی بندر ایلات در جنوب اراضی اشغالی شده است. بندری که راه ارتباطی اسرائیل با قاره های آفریقا و آسیا است. حال در این فضا، اسرائیل با توسعه دامنه نفوذ خود در سودان که به دریای سرخ مشرف است سعی دارد با این روند مقابله کند.»
رژیم اشغالگر قدس پس از عملیات طوفان لاقصی در هفتم اکتبر سال 2023 تا به امروز، با سیلی از بحران های امنیتی، اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و بین المللی دست به گریبان بوده است. موضوعی که سبب شده تا برخی از تئوریسین ها و تحلیلگران حوزه راهبردی این رژیم نظیر ژنرال “اسحاق بریک” از فرماندهان ارتش اسرائیل به صراحت اعتراف کنند که تداوم روند کنونی پایانی جز فروپاشی رژیم صهیونیستی نخواهد داشت.
با این همه، صهیونیست ها چه قبل از عملیات طوفان الاقصی و چه مخصوصا پس از آن، ورای تقابل با جریان مقاومت در منطقه، به برخی تحرکات پنهان خود در سطح خاورمیانه ادامه داده و می دهند و از این رهگذر سعی در ایجاد مجاری تنفسی تازه ای برای خود دارند. دستوکاری که هدف اصلی آن دور کردنِ اسرائیل از احتمال وقوع سناریوهای ناامیدکننده علیه این رژیم است.
در این رابطه، مدتی قبل بود که بنیامین نتانیاهو نخست وزیر صهیونیست ها در جریان سخنرانی خود در مجمع عمومی سازمان ملل متحد، دو نقشه را در دست داشت که در قالب یکی از آن ها، کنشگران عضو محور مقاومت به نمایش در می‌آمدند و نتانیاهو آن ها را دشمنان اسرائیل خطاب کرد و در نقشه دیگر، دوستان اسرائیل در خاورمیانه به نمایش درآمده بودند که به کشورهایی نظری مصر، عربستان سعودی، امارات و البته سودان اشاره شده بود.
در آن زمان، حضور سودان در طیف دوستان رژیم اشغالگر قدس، با تحلیل و تفسیرهایی مختلفی در میان تحلیلگران و البته خودِ مردم سودان همراه شد. باید توجه داشت که سودان از چند منظر برای اسرائیل مهم تلقی می شود و این رژیم در به در به دنبال توسعه دامنه خود در این کشور مهم آفریقایی است. در این رابطه، به طور خاص توجه به 3 مولفه مهم به نظر می رسد.
اندیشکده کوئینسی در گزارشی از تلاش های گسترده و پنهان اسرائیل جهت توسعه دامنه نفوذ خود در سودان خبر داده و تاکید کرده که صهیونیست ها از این رهگذر به دنبال به تعویق انداختن سیلی از بحران‌های امنیتی هستند که در وضعیت کنونی با آن ها رو به رو هستند.
یک: رژیم صهیونیستی و تقابل با حماس در سودان
تنها اندکی پس از سخنرانی ماه سپتامبر نتانیاهو در مجمع عمومی سازمان ملل متحد شاهد بودیم که برخی از تحلیلگران اسرائیلی به این نکته اشاره داشتند که دولت نتانیاهو از رهگذر نفوذ خود در سودان سعی دارد تا راه را برای پایان جنگ غزه هموار کند! آن ها مدعی شدند که اسرائیل قصد دارد رهبران حماس را به تبعید در سودان بفرستد و زمینه را برای آزادسازی اسرای اسرائیلی در بند این جنبش نیز هموار کند.
موضوعی که به کل از سوی مقاومت فلسطین رد شده و به مثابه یک توهم از سوی اشغالگران اسرائیلی توصیف شده است. البته که دستگاه های امنیتی صهیونیست ها پیشتر بارها و بارها تاکید داشته اند که سودان یکی از کشورهایی است که تا حد زیادی در روند تامین تسلیحات مورد نیاز حماس فعالیت دارد و درست به همین دلیل بوده که در سال های گذشته در چندین نوبت شاهد بمباران برخی مناطق در خاک سودان توسط صهیونیست ها بوده ایم.
از این رو، اسرائیل از رهگذر توافق عادی سازی روابط با سودان که در سال 2020 و در ازای لغو تحریم های آمریکا علیه آن منعقد شد، سعی داشته تا نفوذ خود را در این کشور توسعه بخشد و بستر های تازه ای را برای مقابله با جنبش حماس بیابد.
دو: موقعیت راهبردی سودان در جوار دریای سرخ
سودان از جمله کشورهای آفریقایی است که از موقعیتی راهبردی و قابل توجه در این قاره برخوردار است. این کشور بر دریای سرخ مسلط است و همین مساله اهمیت آن را برای اسرائیل دوچندان می کند. در جریان تحولات یک ساله اخیر در سطح منطقه، انصارالله یمن با تمام توان روند تجارت دریایی صهیونیست ها از مجرای دریای سرخ و تنگه باب المندب را فلج کرده و موجب ورشکستگی بندر ایلات در جنوب اراضی اشغالی شده است. بندری که راه ارتباطی اسرائیل با قاره های آفریقا و آسیا است. حال در این فضا، اسرائیل با توسعه دامنه نفوذ خود در سودان سعی دارد با این روند مقابله کند.
نکته مهم اینکه صهیونیست ها در ماه های گذشته تا حد زیادی این خطر را نیز حس کرده اند که ایران هم در حال کسب جای پای محکمی در سودان است. نمود عینی این مساله را می توان در قالب چندین دور سفر وزیر خارجه سودان به ایران و حتی طرح گمانه زنی های مختلف در رسانه های غربی با محوریت تاسیس یک پایگاه نظامی ایران در خاک سودان و در مجاورت دریای سرخ مشاهده کرد.
حال در این وضعیت، صهیونیست ها احساس خطر کرده و سعی دارند با تقویت پیوندهای خود با سودان و جریان‌های رقیب و درگیر در جنگ داخلی این کشور، به نوعی از تبدیل شدن سودان به یک حوزه قدرت تازه برای ایران جلوگیری کنند.
سه: اسرائیل و رویای تثبیت توافقات ابراهیم در سودان
رصد تحولات چند ماهه اخیر از اقدامات صهیونیست ها در رابطه با سودان به عینه نشان می دهد که هدف کلان اسرائیل از توسعه دامنه نفوذ خود در سودان این است که توافقات ابراهیم با این کشور آفریقایی را تقویت و مستحکم کند. این در حالی است که اکنون به دلیل جنایات صهیونیست ها در منطقه، جهان عرب دیدگاه به شدت منفی را نسبت به هرگونه تقویت پیوندها با اسرائیل دارد و آن دسته از حکام عربی که بخواهند در این مسیر گام نهند نیز با چالش های عدیده ای از منظر مدیریت افکار عمومی خود رو به رو هستند.
در این چهارچوب، جالب است که می بینیم در بحبوحه جنگ داخلی فعلی سودان با محوریت شورای نظامی این کشور تحت رهبری ژنرال عبدالفتاح برهان و نیروهای واکنش سریع سودان به رهبری ژنرال حمیدتی، صهیونیست‌ها به اذعان آنچه اخیرا اندیشکده آمریکایی کوئینسی در گزارشی ذکر کرده، با هر دو طرف درگیری ارتباط دارند. وزارت خارجه اسرائیل مستقیما با شورای نظامی سودان مرتبط است و موساد با نیروهای واکنش سریع سودان. البته که اسرائیل از طریق متحدان عرب خود نظیر امارات یا مصر نیز با طرف های مختلف درگیر در سودان ارتباط دارد.
به یاد داشته باشیم که تثبیت توافقات ابراهیم در یک کشور عربی نظیر سودان می تواند برای صهیونیست ها یک پیروزی باشد. پیروزی که البته با توجه به موقعیت ضعیف بین المللی صهیونیست ها در شرایط کنونی، از شانس بسیار کمی جهت تحقق برخوردار است با این حال، هوشیاری در رابطه با آن کاملا ضروری است.
