گر عملکرد قابل‌قبول دولت شهید رئیسی در توسعه ظرفیت نیروگاهی برق نبود، ما با افزایش بی‌سابقه دما در کشور، فشار بسیار زیادی به سیستم توزیع برق وارد و موجب قطعی‌های صنعتی و خانگی شد؛ قطعاً با مشکلات و آسیب‌های گسترده‌تری مواجه بودیم.
این روزها که مردم به دلیل قطعی‌های مکرر برق منازل و چرخ‌های تولیدی کشور کلافه شده‌اند و کارشناسان دلیل این قطعی‌ها را ناترازی سیستم تولید و مصرف برق کشور می‌دانند؛ این سؤال ایجاد می‌شود که عملکرد دولت‌های قبلی در افزایش سالانه ظرفیت نیروگاه‌های برق، چگونه بوده است؟ با بررسی آمارها متوجه می‌شویم که برخلاف هشت سال دولت روحانی که ظرفیت نیروگاهی کشور با افزایشی حداقلی مواجه بوده، در دوران دولت شهید رئیسی با رکوردزنی در مقدار افزایش سالانه ظرفیت نیروگاهی، شاهد عملکردی قابل‌قبول هستیم و می‌توان به‌جرئت گفت اگر در سه سال اخیر هم روحانی و دولت سوم او بر سرکار بود؛ امروز شاهد قطعی‌های شبانه روزی در تمام کشور بودیم.
با افزایش دمای هوای بیشتر نقاط کشور، مسئولین شرکت توانیر در گزارشی از افزایش پنج هزار مگاواتی مصرف برق و رسیدن آن به بیش از هشتاد هزار مگاوات خبر دادند. افزایشی که موجب ایجاد ناترازی ۱۹ هزارواحدی در سیستم توزیع برق کشور و در پی آن، قطعی‌های مکرر برق در صنایع و مشترکین خانگی شود.
کارشناسان می‌گویند طبق روند مصرف سالانه برق در ۱۵ سال اخیر، ما با رشد متوسط سالانه ۲۵/ ۵ درصدی مصرف برق در کشور مواجه هستیم که برای جلوگیری از ایجاد ناترازی برق باید توسعه ظرفیت نیروگاهی کشور متناسب با نیازهای کشور باشد تا با مشکل قطعی برق مواجه نشویم. خاموشی و قطع برق سابقه‌ای طولانی در کشور داشته و حدود ۲۰ سال پیش نیز مردم دچار این معضل بوده‌اند، اما با اقدامات دولت‌ها و افزایش ظرفیت تولید برق در سال‌های گذشته موجب شد تا این مشکل در کشور حل شود. بااین‌حال، اما این موضوع با اقدامات و تصمیمات غلط دولت تدبیر و امید، پس از ۲ دهه، مجدداً مهمان خانه‌ها، کارخانه‌ها و کارگاه‌ها شد.
فرار از وظیفه در دولت روحانی
با اینکه در برنامه ششم توسعه مکرراً به موضوع توسعه ظرفیت‌های شبکه برق کشور اشاره شده و دولت روحانی مکلف به افزایش ۲۵ هزار مگاوات شبکه برق کشور در سال‌های ۱۳۹۶ تا ۱۴۰۰ بود، اما بررسی‌ها نشان می‌دهد که دولت تدبیر و امید، ظرفیت شبکه برق کشور را در این مدت تنها حدود ۱۱ هزار مگاوات افزایش داده است همچنین مقایسه مجموع ظرفیت نصب‌شده شبکه نیروگاهی در دولت‌های مختلف نشان می‌دهد که دولت روحانی رکورد کمترین توسعه ظرفیت تولید برق کشور را از بعد دوران دفاع مقدس به ثبت رساند.
روند افزایشی نیاز مصرف برق به‌طوری بود که در سال ۱۳۹۸ به ۶۰ هزار و ۸۲۵ مگاوات، در سال ۱۳۹۹ با رشد ۵ درصدی، به ۶۳ هزار و ۸۵۴ مگاوات و در سال ۱۴۰۰ به ۶۷ هزار و ۱۲ مگاوات افزایش یافت. همچنین ۳۰ مهر ۱۳۹۹ اعلام شد: (مصرف برق طی ۹ سال، رشد ۵۸ درصدی داشته است) درحالی‌که افزایش ظرفیت تولید برق در دوره روحانی فقط ۲۳ درصد بود، و با این حساب متأسفانه تولید برق، در هشت سال دولت روحانی، به‌اندازه افزایش مصرف رشد نکرد و موجب ناترازی شدید و قطع گسترده برق در سال‌های پایانی دولت وی شد. جالب است بدانیم این میزان در دولت‌های نهم و دهم، ۸۵ درصد رشد داشت و عملکرد دولت روحانی، بدترین عملکرد دولت‌ها ظرف چند دهه گذشته بود.
رکوردشکنی دولت رئیسی
پس از ۸ سال درجازدن صنعت برق، دولت سیزدهم با ساخت ۶ هزار مگاوات نیروگاه در سال اول فعالیت خود رکورد تاریخی افزایش ظرفیت تولید برق در کشور که پیش‌ازاین در سال ۸۹ به ثبت رسیده بود را، ۱۰۶۵ مگاوات افزایش داد. به استناد آمار موجود در آمارنامه صنعت برق ایران، رکورد بیشترین ظرفیت اسمی نصب‌شده نیروگاه‌های کشور در طول یک سال تا پیش از سال ۱۴۰۰ در سال ۱۳۸۹ با اضافه‌شدن ۴۹۳۵ مگاوات به شبکه برق اختصاص داشت. این در حالی است که کمترین ظرفیت اسمی نصب‌شده در طول ۱۰ سال اخیر نیز با اضافه‌شدن ۹۴۳ مگاوات در سال ۹۴ ثبت شده است. باتوجه‌به رکورد ۴۹۳۵ مگاواتی تولید برق در سال، ۱۳۸۹ افزایش ۶ هزار مگاواتی تولید برق در یک سال نخست در دولت سیزدهم رکورد ساخت نیروگاه در یک سال را تغییر داده است. مقایسه آمار ساخت نیروگاه طی یک سال ابتدایی دولت سیزدهم با کل عملکرد دولت یازدهم و دوازدهم بیانگر آن است که تنها در یک سال دولت سیزدهم معادل ۸۰ درصد کل دولت دوازدهم و ۷۰ درصد کل دولت یازدهم ظرفیت تولید برق افزایش‌یافته است.
به دنبال رکوردزنی ساخت ۶۰۰۰ مگاوات نیروگاه در کشور در یک سال، برای اولین‌بار ساخت یک نیروگاه توسط سازنده داخلی در کمتر از ۶ ماه به سرانجام رسید و رکورد بین‌المللی جدیدی در این زمینه ثبت شد و این دستاوردی دیگر برای دولت شهید رئیسی به شمار می‌رود، چرا که به طور عادی ساخت نیروگاه‌های برق بین ۱۲ تا ۱۴ ماه زمان می‌برد.
در طول فعالیت دولت سیزدهم چه حجمی به تولید برق کشور افزوده شد؟
آنچه در برنامه دولت سیزدهم پیش‌بینی‌شده بود، این موضوع بود که نیروگاه‌های حرارتی ۲۵ هزار مگاوات افزایش ظرفیت برق داشته باشند؛ اما دولت ۴ سال خود را پشت سر نگذاشت و طی سه سال در بخش تولید برق حرارتی نزدیک به ۹ هزار مگاوات افزایش ظرفیت داشت که شامل ۴۸ واحد نیروگاهی به ظرفیت ۶ هزار و ۹۵۰ مگاوات به مدار آمده است و ۲ هزار مگاوات ارتقا و رفع محدودیت نیروگاهی وجود داشته است. همچنین ۴۱۴ مگاوات واحدهای کوچک و تولید پراکنده بوده‌اند که در مجموع ۹ هزار و ۳۶۴ مگاوات افزایش ظرفیت داشته؛ ولی آن چیزی که در برنامه وجود داشت ۲۵ هزار مگاوات بوده است؛ البته برنامه‌ها و برخی از پروژه‌ها آغاز شده و بخشی از آن در سال آینده به بهره‌برداری می‌رسد.
با این حساب درمی‌یابیم که اگر عملکرد قابل‌قبول دولت شهید رئیسی در توسعه ظرفیت نیروگاهی برق نبود، ما در بحران اخیر که با افزایش بی‌سابقه دما در کشور، فشار بسیار زیادی به سیستم توزیع برق وارد و موجب قطعی‌های صنعتی و خانگی شد؛ قطعاً با مشکلات و آسیب‌های گسترده‌تری مواجه بودیم. از طرف دیگر، به‌جرئت می‌توان گفت که اگر دولت روحانی، بدون هیچ فعالیت خارق‌العاده‌ای فقط به توسعه ظرفیت نیروگاهی برق کشور به میزان ۲۵۰۰ مگاوات سالانه، همت می‌گذاشت؛ امروزه ما با چنین بحران گسترده‌ای درگیر نبودیم و چرخ صنعت کشور به دلیل قطعی برق، متوقف نمی‌شد.
