اکنون پس از موفقیت های مناسب در جبهه ی نبرد بنظر آقای پوتین اعتماد به نفس کافی برای سفرهای خارجی را بازیافته است و این احتمال وجود دارد که او به هند و ترکیه نیز در آینده ای نزدیک سفر کند و این پیام قوی را به غرب ارسال کند که روسیه دیگر تنها نیست و غرب باید برای پذیرش دوباره روسیه خود را آماده کند.
سفر چند روز پیش رئیس جمهور روسیه به امارات متحده عربی و عربستان سعودی یکی از معدود سفرهای پوتین پس از شروع جنگ اوکراین بود. او پیش از این چندان سفرهای خارجی نداشت و به چین و ایران و چند کشور شوروی سابق رفته بود.
این سفر برای روسیه و کشورهای عربستان و امارات از اهمیت ویژه ای برخوردار بود. استقبال گرم محمد بن زاید از پوتین بسیار فراتر از انتظارت بود و او رئیس جمهور روسیه را دوست عزیز خود خواند و مراسم خوشامد گویی بسیار ویژه ای برای آقای پوتین برگزار کرد. پس از این توقف آقای پوتین به عربستان رفت و با ولیعهد عربستان محمد بن سلمان دیدار کرد.
اهمیت سفر
اهمیت این سفر از جهات مختلفی قابل بررسی است. شاید اولین و حتی مهم ترین آن، پیام مشخص روسیه به غرب باشد که این کشور در انزوا نیست و شرکای راهبردی ایالات متحده در منطقه از رئیس جمهور روسیه با آغوش باز استقبال می کنند. این یک پیام مشخص برای آمریکا و اتحادیه اروپا است که سیاست منزوی کردن روسیه با شکست روبه رو بوده شده است و روسیه اکنون می تواند بازهم در صحنه نظام بین الملل نقش های مهمی ایفا کند کند.
در کنار آن، این سفر در میانه ی جنگ اسرائیل و حماس در غزه انجام شد و یکی از دستور کارهای طرفین صحبت درباره چگونگی پایان دادن به جنگ بود. آقای پوتین با انتقاد از دیپلماسی آمریکا در این منازعه علت جنگ را خودخواهی و خودسری آمریکا در مورد مسئله فلسطین دانست. او معتقد است که اگر آمریکا با دیگر شرکای اثرگذار در خاورمیانه همکاری می کرد میتوانست به موفقیت برسد و از این فاجعه بزرگ جلوگیری می شد، اشاره پوتین به ابتکار ۴ بود که در آن روسیه، ایالات متحده، اتحادیه اروپا و سازمان ملل به دنبال حل مسئله فلسطین بودند.
در این گفتگوها بنظر آقای پوتین نگرانی طرفهای عرب را درباره گسترش جنگ به منطقه درک کرده است و همینطور با توجه به روابط نزدیک وی به ایران، این احتمال وجود دارد که او ایران را برای کاهش فشار از سوی جبهه مقاومت تحت فشار بگذارد. روسیه ازنقش خود به عنوان یک میانجی برای حل این موضوع نام برده است و آقای پوتین گفت که با توجه به روابط نزدیک با طرفین درگیری می تواند به یک دستور کار موفق و پایان بخش درباره جنگ غزه برسد. البته او تاکید داشت که این امر با همکاری قدرت های منطقه ای امکان پذیر است و رویه ی روسیه مانند ایالات متحده نیست.
در واقع این گونه به نظر می رسد که روسیه در تلاش است که خود را به عنوان یک قهرمان و مهره کلیدی برای حل این مناقشه مطرح کند و با توجه به اهرم هایی که در دست دارد این اتفاق چندان دور از ذهن نیست که روسیه بار دیگر وزنه ی خود را به عنوان یک بازیگر مهم در بحران های جهانی به رخ بکشد. در واقع روسیه می تواند به عنوان یک بازیگر مهم در خاورمیانه بار دیگر ایفای نقش کند و جایگاه خود را در این منطقه مستحکم کند.
چرا امارات مهم است؟
اهمیت دیگر این سفر برای روسیه اطمینان یافتن از نقش امارات در دور زدن تحریم ها و تامین ارز مورد نیاز روسیه بود. امارات در ایام جنگ اوکراین به عنوان یک مرکز مهم برای تامین ارز و دور زدن تحریم ها برای روسیه عمل کرده است.
در این سفر پوتین به دنبال حفظ این نقش از طرف اماراتی بود. روسیه به خوبی می داند که اگر امارات به ساختارمالی تحریم ها علیه روسیه بپیوندد، این کشور با چالش های بسیار جدی مواجه خواهد شد. در واقع آقای پوتین با آگاهی از این موضوع سعی کرد که روابط خود را با امارات به سطح بالاتری ارتقا دهد تا هم از ادامه همکاری امارات مطمئن باشد و هم به آقای بن زاید بگوید که او فقط با سعودی ها روابط راهبردی ندارد و امارات هم یک کشور مهم برای روسیه است.
نفت، نقطه ی تعامل با سعودی
هم چنین دیدار با ولیعهد سعودی برای پوتین بسیار مهم بود. زیرا عربستان به عنوان بزرگترین تولید کننده و صادر کننده نفت نقش مهمی در قیمت گذاری این کالای مهم دارد. عربستان هم چنین به عنوان عضو اوپک پلاس در کنار روسیه به دنبال کاهش تولید نفت هستند و هردو رهبر بر این موضوع تاکید کردند. در واقع این نزدیکی دیدگاه بیشتر به خاطر منافع آنها است.
روسیه برای تامین مالی نیازهای جنگ در اوکراین و همینطور برای تحت فشار گذاشتن بایدن و اروپایی ها به قیمت بالای نفت نیاز دارد و عربستان برای تامین مالی پروژه های بزرگ و جاه طلبانه خود به فروش نفت با قیمت بالا نیاز دارد. به نظر می رسد این موافقت در کاهش تولید نفت یک دستاورد بزرگ در این سفر برای روسیه باشد که بتواند با مدیریت بهتر جنگ در اوکراین به اهداف خود برسد.
تهران خطری برای همسایگان نیست!
در ادامه می توان آخرین هدف این سفر را اطمینان بخشی آقای پوتین به اعراب درباره روابط نزدیک تهران- مسکو دانست. او به خوبی از نگرانی های اعراب نسبت به اقدامات و تجهیز ایران به سلاح های مدرن آگاه است.
او با این دیدگاه که ایران به دنبال ناامن کردن منطقه نیست و تجهیز شدن ایران به سلاح های مدرن برای مقابله با ایالات متحده است نه کشورهای همسایه، سعی کرده است که این نگرانی امنیتی کشورهای عربی را برطرف کند. زیرا اگر این نگرانی برطرف نشود می تواند به افزایش نفوذ آمریکا در منطقه منجر شود که برای روسیه این موضوع چندان خوشایند نیست و می تواند هم برای ایران و هم روسیه هزینه هایی داشته باشد.
بنابراین اکنون پس از موفقیت های مناسب در جبهه ی نبرد بنظر آقای پوتین اعتماد به نفس کافی برای سفرهای خارجی را بازیافته است و این احتمال وجود دارد که او به هند و ترکیه نیز در آینده ای نزدیک سفر کند و این پیام قوی را به غرب ارسال کند که روسیه دیگر تنها نیست و غرب باید برای پذیرش دوباره روسیه خود را آماده کند.
امین گودرزوند
