اداره غزه بدون حماس

وزرای خارجه گروه هفت (G7) شامل کانادا، فرانسه، آلمان، ایتالیا، ژاپن، بریتانیا و ایالات متحده آمریکا در بیانیه‌ای بعد از نشست‌شان در توکیو بر لزوم اتخاذ اقدامات فوری برای حل بحران انسانی در غزه و حمایت از آتش بس و ایجاد گذرگاه انسانی در غزه تأکید کردند.این وزرا مدعی شدند که رژیم صهیونیستی حق دارد از خود و شهروندان خود بر اساس قوانین بین‌المللی دفاع کند. وزرای خارجه گروه هفت هم‌چنین تأکید کردند: ایران باید از حمایت از حماس و «اقداماتی که ثبات خاورمیانه را بر هم می‌زند»، دست بردارد. در بیانیه گروه هفت بر همبستگی با تمام قربانیان حملات و تمام غیرنظامیان فلسطینی و رژیم صهیونیستی نیز تأکید شده است.

پشت پرده جلسات نمایشی

با توجه به روندهای دیپلماتیک کشورهای غربی به نظر می‌رسد که غرب عملاً سعی در جا انداختن گزاره «غزه بدون حماس با قیمومت غیرفلسطینی» دارد. در همین باره وزرای خارجه کشورهای عضو گروه هفت در نشستی دو روزه در ژاپن درباره چگونگی احیای تلاش‌های صلح در خاورمیانه و «آینده غزه پس از جنگ» گفت‌وگو کردند. این در حالی است که نبردها در غزه همچنان ادامه دارد و ارتش رژیم صهیونیستی بعد از نزدیک به دو هفته جنگ زمینی هنوز نتوانسته به اهدافی که قصد داشته دست یابد.

توکیو به عنوان میزبان این نشست در بیانیه‌ای اعلام کرد، این موضوع در یک شام کاری اواخر روز سه‌شنبه مطرح شد و گروه هفت روز چهارشنبه به مذاکرات درباره بحران رژیم صهیونیستی و غزه، جنگ اوکراین و روسیه و مسائل مربوط به چین به گفت‌وگوها ادامه دادند. در این بیانیه هیچ جزئیاتی از گزینه‌هایی که در صورت خروج حماس از غزه در نتیجه بمباران مداوم فلسطینیان توسط رژیم صهیونیستی صورت می‌گیرد، ارائه نشده است.

در نهایت بعدازظهر دیروز چهارشنبه، وزرای خارجه گروه هفت پس از برگزاری نشست مشترک بیانیه‌ای صادر کردند و در آن (بیانیه) از وقفه بشردوستانه درگیری‌ها در غزه و همچنین ایجاد کریدورهای بشردوستانه حمایت می‌کنند، اما از درخواست برای آتش‌بس خودداری کردند.

این گروه (متشکل از کانادا، فرانسه، آلمان، ایتالیا، ژاپن، بریتانیا و ایالات متحده به اضافه اتحادیه اروپا) بعد از گفت‌وگوها در ژاپن که ریاست دوره‌ای را برعهده دارد، اعلام کرد: بر نیاز برای اقدام فوری به منظور رسیدگی به بحران انسانی رو به وخامت در غزه تأکید می‌کنیم و نیز از وقفه‌ها و کریدورهای بشردوستانه برای تسهیل کمک‌های مورد نیاز فوری، حرکت غیرنظامیان و آزادی گروگان‌ها حمایت می‌کنیم.

در ادامه این بیانیه، وزرای خارجه گروه هفت بدون توجه به جنایات انجام شده توسط رژیم صهیونیستی در نوار غزه، بار دیگر بر ادعای «حق دفاع اسرائیل» تأکید کردند و با گزافه‌گویی علیه ایران افزودند: از ایران می‌خواهیم از حمایت از حماس و اقدامات بیشتر که خاورمیانه را بی‌ثبات می‌کند، از جمله حمایت از حزب‌الله لبنان و سایر بازیگران غیردولتی خودداری کند و از نفوذ خود در این گروه‌ها برای کاهش تنش‌های منطقه‌ای استفاده کند. با آنکه بسیاری از نهادهای کمک‌رسانی و بهداشتی سازمان ملل درباره وضعیت انسانی وخیم غزه هشدار داده‌اند، امریکا و کشورهای غربی با حمایت همه‌جانبه از جنایات رژیم صهیونیستی، مدعی هستند آتش‌بس در غزه تنها به نفع حماس تمام خواهد شد.

نشست گروه هفت، مکمل نشست امان

پیش از نشست گروه هفت در سطح وزرای خارجه و بیانیه دیروز چهارشنبه این گروه، شنبه هفته جاری نیز وزرای خارجه پنج کشور عربی اعم از اردن، امارات، قطر، عربستان و مصر به اضافه تشکیلات خودگردان فلسطین نشستی را در امان برگزار کردند. این نشست با دستور کار تلاش‌ برای توقف جنگ رژیم صهیونیستی علیه غزه و فجایع انسانی ناشی از جنگ، وزرای خارجه این پنج کشور را گرد هم آورده بود، بررسی شد. پس از این نشست هم نشست مشترکی با حضور وزرای خارجه کشورهای مذکور با آنتونی بلینکن، وزیر خارجه امریکا برگزار شد.

در نشست امان اگرچه بر پایان تجاوز به غزه، توقف کشتار و برقراری آتش‌بس تأکید شد، اما حاضران بر گزاره «غزه پساحماس» اتفاق نظر داشتند. در این میان محور عربی همسو با محور غربی چندان بی‌میل نیست که جریان مقاومت فلسطین در غزه وجود خارجی نداشته باشد. به همین دلیل اگرچه کشورهای اردن، امارات، قطر، عربستان و مصر در نشست امان خواستار پایان دادن به مصونیت سیاسی و دیپلماتیک رژیم صهیونیستی در برابر جنایت‌ها و تجاوزات شدند و در کنار آن بر لزوم کمک هرچه سریع‌تر بر ساکنان غزه تأکید شد، اما همزمان سعی بر این بود که آینده غزه بدون حماس ترسیم شود.

آینده غزه؛ موضوع بحث برانگیز روز

از ظاهر امر چنین به نظر می‌رسد که محور عبری هم در کنار برخی عرب ها و غربی ها بر گزاره غزه بدون گروه‌های مقاومت فلسطینی اتفاق نظر دارند، اما نقطه انشقاق بر سر ترسیم نحوه اداره این باریکه است. دیروز چهارشنبه، بلینکن در نشست وزرای خارجه گروه هفت گفت، «امکان ندارد که حماس همچنان بر غزه سیطره داشته باشد و احتمالاً بعد از جنگ به مرحله انتقالی نیاز داشته باشیم.» البته وزیر خارجه امریکا در موضعی متناقض این را هم عنوان داشت که اسرائیل نمی‌تواند غزه را اداره کند و رهبران اسرائیلی به ما گفته‌اند که قصد چنین کاری را ندارند.

از سوی دیگر جان کربی هم در موضعی مشابه با بلینکن پیرامون درگیری میان حماس و رژیم صهیونیستی، بیان کرد که دیگر حماس نمی‌تواند بخشی از معادلات در هدایت غزه باشد. ما نمی‌توانیم به پیش از ۶ اکتبر بازگردیم، اما در عین حال، هماهنگ‌کننده ارتباطات راهبردی شورای امنیت ملی امریکا، اشغال مجدد نوار غزه توسط نیروهای رژیم صهیونیستی را هم تصمیم درستی نمی‌داند.

بر خلاف ادعای آنتونی بلینکن، وزیر خارجه امریکا و نیز جان کربی، هماهنگ‌کننده ارتباطات راهبردی شورای امنیت ملی امریکا، رژیم صهیونیستی تاکنون درباره برنامه‌های بلندمدت خود برای غزه مبهم عمل کرده است. بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر این رژیم در برخی از نخستین اظهارات مستقیم در مورد این موضوع، اخیراً گفت، رژیم صهیونیستی به دنبال این است که مسئولیت امنیتی غزه را «برای مدت نامعلومی» برعهده بگیرد. نشریه اسرائیلی یدیعوت آحارونوت در این باره اطلاع داد که نتانیاهو به شبکه خبری ای‌بی‌سی نیوز امریکا گفته، اسرائیل برای مدت نامعلومی غزه را اداره خواهد کرد. نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی در مصاحبه با این شبکه امریکایی وقتی از او پرسیده شد پس از پایان جنگ چه کسی باید غزه را اداره کند، با اشاره به حمله بزرگ مقاومت فلسطین به اراضی اشغالی در هفت اکتبر گفت: من معتقدم که اسرائیل مسئولیت امنیتی همه‌جانبه این باریکه را برای مدت نامعلومی بر عهده خواهد داشت، زیرا ما دیدیم که وقتی این مسئولیت امنیتی را برعهده نگیریم چه اتفاقی می‌افتد.

 اداره غزه بدون حماس؟

به دنبال موضعگیری بی‌بی پیرامون اداره غزه به مدت نامعلوم توسط صهیونیست‌ها، روزنامه عبری‌زبان یدیعوت آحارونوت در این باره فاش کرد، برنامه جدیدی برای غزه پساجنگ وجود دارد که به صورت پلکانی دارای چند مرحله است. طبق این گزارش، تأکید این طرح بر سپردن مدیریت نوار غزه به مقامات محلی بی‌ارتباط با جنبش حماس و تبدیل این باریکه به وضعیتی مشابه منطقه «ب» در کرانه باختری اشغالی است. رون بن یشای، روزنامه‌نگار و تحلیلگر یدیعوت آحارونوت درباره این طرح گفت: پس از یک هفته و نیم از نفوذ کامل ارتش اسرائیل در نوار غزه و پس از توقف جنگ در آن، اسرائیل با امریکایی‌ها و سازمان ملل درباره ترتیبات اولیه کنترل و مدیریت این باریکه تصمیم خواهند گرفت.

وی گفت: طبق اطلاعات به‌دست‌آمده، سیستم مدیریت در غزه عمدتاً به مقامات محلی و افرادی که با حماس در ارتباط نیستند، سپرده خواهد شد. در واقع به‌‌رغم گذشت ۱۶ سال از خارج ‌شدن کنترل نوار غزه از دست تشکیلات خودگردان فلسطین، اما طرف‌هایی در نوار غزه وجود دارند که همچنان حقوق خود را از محمود عباس، رئیس این تشکیلات دریافت می‌کنند. بن یشای درباره جزئیات بیشتر این طرح اعلام کرد که کشورهای عربی برای تثبیت اوضاع انسانی پول مورد نیاز را به غزه تزریق خواهند کرد و در مرحله اول ارتش اسرائیل و سرویس اطلاعات داخلی اسرائیل (شاباک) روند کنترل امنیتی را در نوار غزه ادامه می‌دهند، اما اسرائیل قصد کنترل این باریکه را ندارد و پس از اطمینان از امنیت ساکنان جنوب (جنوب سرزمین‌های اشغالی) و جلوگیری از حملات موشکی، غزه را در اسرع وقت ترک خواهد کرد.

در ادامه این گزارش آمده است که این ایده یک یا دو مرحله دیگر برای حل‌وفصل مشکل غزه برای اسرائیل خواهد داشت که عملی‌کردن آن چند ماه ادامه خواهد یافت. در این مرحله تشکیلات خودگردان کنترل مدنی بر نوار غزه را بر عهده خواهد گرفت و در عین حال شاباک و ارتش اسرائیل آزادی کار در زمینه‌های اطلاعاتی و عملیات را خواهد داشت؛ درست مانند وضعیتی که بر منطقه مبن در کرانه باختری حاکم است. سپس امریکایی‌ها پیشنهاد خواهند کرد که در این مرحله یک قدرت بین‌المللی غیر از خود امریکا در نوار غزه مستقر شود.

طبق طرح مذکور، مناطقی امن در جهات مختلف نوار غزه وجود خواهد داشت که فلسطینی‌ها می‌توانند برای کارهای کشاورزی در این مناطق حاضر شوند اما قادر به گذراندن مدت طولانی در این مناطق نخواهند بود و همچنین اجازه حمل اسلحه یا ایجاد مراکز ایست بازرسی را نخواهند داشت. بن یشای در ادامه این گزارش آورده است که طبق خواسته امریکا، آخرین مرحله مذاکرات سیاسی میان اسرائیل و تشکیلات خودگردان فلسطین است و این مذاکرات شاید در چهارچوب یک کنفرانس بین‌المللی انجام شود. طبق گفته دولت امریکا، هدف از این مذاکرات رسیدن به یک راه‌حل است که منجر به راه‌حل دودولتی با یک گذرگاه میان کرانه باختری و نوار غزه خواهد شد.
عرفان عباسی