عمران خان برای چندمین بار از زمان برکناری از سمت نخست وزیری پاکستان به اتهامات مختلف راهی زندان شده است. این درحالیست که حزب تحریک انصاف پاکستان به رهبری عمران خان در انتخابات تعیین‌کننده‌ی پیشرو پیشتاز است و این برای احزاب رقیب قابل قبول نیست.
عمران خان تا کنون طی چند مرحله به دادگاه احضار و چندین بار نیز برای بازداشت او تلاش شده که بسیاری از آنها به دلیل مقاومت طرفداران وی و تجمع آنها در مقابل اقامتگاه او با شکست مواجه شده است. نخستین بازداشت او توسط پلیس در مقابل دادگاه بود که منجر به موجی از خشونت همراه با کشته و زخمی‌های فراوان در سراسر کشور شده و با آزادی موقت او خاتمه یافت.
در دور اخیر او به اتهام فساد و فروش اموال و هدایای دولتی بازداشت شد و حکم سه سال زندان را نیز دریافت کرد. حکمی که دادگاه عالی پاکستان آن را عجولانه دانست، تعلیق کرد و برای آزادی عمران خان از زندان وثیقه تعیین نمود. اما این پیروزی حقوقی عمران خان و حزبش زیاد دوام نداشت و بلافاصله دادگاه ویژه اسلام آباد حکم بازداشت موقت عمران خان را تمدید کرد تا از او در مورد «پرونده سایفر» بازجویی صورت گیرد.
به گفته وکیل عمران خان وی بایستی به مدت دو هفته به منظور رسیدگی به پرونده اتهام افشای اسرار دولتی در بازداشت موقت باقی بماند تا تحقیقات انجام شود. نخست وزیر پیشین پاکستان متهم است که محتوای یک تلگراف محرمانه ارسال شده توسط سفیر پاکستان در ایالات متحده را علنی کرده و از آن برای منافع سیاسی استفاده کرده است. سلمان صفدر، وکیل عمران خان در گفتگو با خبرگزاری الجزیره اعلام کرد: «ما دادخواست وثیقه را در دادگاه تنظیم کرده‌ایم و روز شنبه به آن رسیدگی خواهد شد.» او در ادامه گفت: «ما همچنین تجدیدنظر دیگری در اعتراض به محاکمه زندان ارائه کرده‌ایم و خواستار رسیدگی به این پرونده در دادگاه علنی و نه غیرعلنی شده‌ایم.»
پرونده سایفر در اصل مربوط به یک تلگراف دیپلماتیک است که عمران خان به عنوان مدرکی در مورد شائبه برکناریش از مقام نخست وزیری پاکستان با توطئه ایالات متحده امریکا و با حمایت و همکاری هسته قدرتمند ارتش این کشور موسوم به «تشکیلات» و احزاب سیاسی پاکستان در یک مهمانی مطرح کرده بود.
خان ادعا می‌کند که ایالات متحده وی را به دلیل سفرش به روسیه در روز آغاز تهاجم روسیه به اوکراین برکنار کرده است. ایالات متحده آمریکا و دولت و ارتش پاکستان این ادعا را رد کرده‌اند. اما محتوای سند محرمانه‌ای که پایگاه خبری اینترسپت منتشر کرد، گفته‌های نخست وزیر سابق پاکستان را تایید می‌کند.
طبق محتوای سند منتشر شده اینترسپت، مدیر آسیای جنوبی وزارت امور خارجه آمریکا در طی ملاقاتی که با سفیر پاکستان در این کشور داشته نگرانی خود را از عدم محکومیت روسیه توسط پاکستان پس از آغاز جنگ اوکراین و همزمانی سفر عمران خان و آغاز تهاجم روسیه به اوکراین را به سفیر پاکستان منتقل می‌کند و درست یک ماه پس از این دیدار نخست وزیر پاکستان در پی طرح عدم صلاحیت مجلس این کشور از سمت خود برکنار می‌شود. عمران خان این برکناری را همکاری و تلاش مقامات ارشد ارتش و احزاب سیاسی پاکستان می‌داند که به دستور آمریکا صورت گرفته است.
اهداف سیاسی پشت پرده احکام قضایی
بسیاری معتقدند که ترس احزاب و سران آنها از محبوبیت بالای عمران خان دلیل اصلی حجم بالای پرونده‌های قضایی ایجاد شده برای وی است. عمران خان هم اکنون با بیش از 100 پرونده حقوقی مختلف با اتهاماتی همچون تروریسم و فساد درگیر است. پس از تعلیق حکم بازداشت عمران خان بر سر پرونده فروش اموال و هدایای دولتی اولین شخصی که واکنش منفی به این ماجرا نشان داد شهباز شریف، نخست وزیر فعلی پاکستان بود که در توییتی این اقدام دادگاه عالی پاکستان را نادرست خواند.
مجموع این حوادث به ما نشان می‌دهد که مجموعه‌ای از احزاب قدیمی پاکستان که توسط خاندان‌های سنتی این کشور کنترل می‌شوند در همکاری با مقامات ارتش و برخی از مقامات قضایی قرار دارند تا مانع حضور عمران خان و حزب تحریک انصاف پاکستان در انتخابات آتی شوند. انتخاباتی که پس از انحلال پارلمان توسط شهباز شریف و ایجاد دولت موقت قرار است برگزار شود اما با این تفاوت که عمران خان به دلیل محکومیت‌های اخیر خود به مدت پنج سال از حضور در آنها منع و محروم شده است. در کنار آن بازداشت شاه محمود قریشی، وزیر خارجه اسبق و نفر دوم حزب تحریک انصاف پاکستان نیز نشانه برنامه از پیش طراحی شده مخالفان خان برای حذف او و حزبش از عرصه سیاست پاکستان است. جایی که به تازگی و در سالیان اخیر در آن خوش درخشیده بودند و تمام رقبای با سابقه و مدعی را کنار زده بودند!
پویا جادی
