بدون دیپلماسی، وضعیت برای ایران و آمریکا، پرهزینه و فاجعه‌بار خواهد بود

هیچ گزینه‌ای بهتری در مقایسه با بازگشت به برجام وجود ندارد

متاسفانه سال ۲۰۲۱ میلادی بدون توافق در مورد چگونگی احیای برجام به پایان می‌رسد. در حال حاضر هیچ گزینه‌ای بهتر از بازگشت خالص به برجام وجود ندارد.هیچ حمله نظامی یا سایبری‌ای نمی‌تواند دانش و تخصص هسته‌ای ایران را از بین ببرد و تهدیدات مطرح شده از سوی مقام‌های فعلی و سابق اسرائیلی و برخی مقام‌های امریکایی تنها شانس یک نتیجه موفقیت‌آمیز از مذاکرات را کاهش می‌دهند. دولت بایدن باید در سال نوی میلادی به کشور‌های خارجی اجازه دهد بخشی از درآمد‌های نفتی ایران را آزاد کنند تا تهران بتواند واکسن و دارو‌های حیاتی را خریداری کند. امریکا به عنوان نخستین کشوری که مفاد برجام را نقض کرد باید در بازگشت به آن فعال باشد.

خوان کول، استاد تاریخ در دانشگاه میشیگان: فرصت از دست رفته بایدن

دولت بایدن در مذاکرات با ایران برای احیای برجام جدی نبوده است. او در ژانویه ۲۰۲۱ میلادی این فرصت را داشت که قاطعانه عمل کرده و به سادگی اعلام کند که امریکا به توافق هسته‌ای بازگشته است و می‌توانست به طور یکجانبه تحریم‌های تجاری و مالی دولت ترامپ علیه ایران مرتبط با سال ۲۰۱۸ به این سو را لغو کرده تا ایران فورا به توافق برسد. بایدن دوره پایانی ریاست جمهوری روحانی را از دست داد و سپس رئیسی اصولگرا در انتخابات ژوئن به قدرت رسید. حتی پس از آغاز دوباره مذاکرات نیز بایدن از پایان دادن به تحریم‌ها خودداری ورزید. این ایده که تحریم‌ها باعث بیرون راندن ایران از سوریه، عراق و یمن و توقف برنامه موشکی ایران می‌شوند ناموفق بودن خود را نشان داده است. برجام موفق بود، زیرا امریکا در زمان تلاش برای حصول آن از پیگیری سایر اهداف صرفنظر کرد و تمرکزش تنها روی محدود کردن برنامه هسته‌ای ایران بود. بایدن نیز با حرکت در این مسیر می‌تواند موفق شود.

نگار مرتضوی، روزنامه نگار و تحلیلگر سیاسی در امریکا نزدیک به نایاک (شورای ایرانی – امریکایی):

امریکا و ایران هر دو نیازمند سازش و درک لزوم مصالحه با یکدیگر هستند

وضعیت فعلی تنش میان ایران و امریکا همان چیزی را تکرار می‌کند که بسیاری از ما پیش‌تر هشدار داده بودیم: ترامپ با خروج از توافق هسته‌ای و آغاز کارزار فشار حداکثری علیه ایران به هیچ هدف سیاسی‌ای نرسید و کارزارش شکست خورد. اکنون شاهد کاهش پایبندی ایران به مفاد برجام و افزایش لفاظی‌ها درباره تهدیدات حمله نظامی امریکا و اسرائیل علیه ایران هستیم. ما شاهد فشار اقتصادی گسترده علیه مردم ایران در نتیجه تداوم تحریم‌های امریکا همزمان با شیوع بیماری مرگبار کرونا بوده ایم.

جو بایدن به ترامپ در مورد خروج از برجام پیش از پیروزی‌اش در انتخابات هشدار داده و از او به دلیل اعمال تحریم‌های فلج‌کننده علیه ایران در زمان شیوع کرونا انتقاد کرده بود. بایدن یک سال است که به قدرت رسیده اما فشار حداکثری کماکان ادامه دارد و مردم ایران به رفع تحریم‌ها و رونق اقتصادی نیاز دارند. مردم امریکا برای حفظ صلح و اجتناب از جنگ پرهزینه دیگری در خاورمیانه به دیپلماسی نیاز دارند. ایران و امریکا خواهان کارکرد دیپلماسی هستند، اما واقعیت آن است که هر دوی آنان نیازمند سازش و مصالحه بیشتر هستند تا بتوانند با یکدیگر به توافق برسند. بدیل دیپلماسی هم برای ایران هم امریکا و هم سایر ساکنان خاورمیانه پرهزینه و فاجعه بار خواهد بود.

هالی داگرس، عضو اندیشکده “شورای آتلانتیک”:

لزوم صبوری با تیم مذاکره کننده رئیسی

بن بست فعلی زمانی آغاز شد که امریکا تحت رهبری ترامپ در ماه مه ۲۰۱۸ میلادی به اشتباه از توافق هسته‌ای با ایران خارج شد. این در حالی بود که تهران مفاد برجام را نقض نکرده بود. به نظر می‌رسد این اجماع وجود دارد که دولت ترامپ اشتباه کرده است؛ چرا که ایران فعالیت‌های هسته‌ای خود را تشدید کرد. دوت بایدن حسن نیت خود را البته با تاخیر درباره خواست امریکا برای بازگشت متقابل به برجام نشان داد. اکنون صبر باقی طرفین امضاکننده برجام به پایان رسیده، زیرا تیم مذاکره کننده هسته‌ای تازه ایران در دوره رئیسی به نوعی رفتاری شبیه ترامپ دارد. مشخص نیست اوضاع به کدام سمت پیش خواهد رفت. با این وجود، دیپلماسی تنها راه رو به جلو است، زیرا طرح “ب” منجر به نتیجه فاجعه باری برای منطقه خواهد شد.