بدهی ایجاد شده توسط دولت روحانی در تاریخ ایران بیسابقه بود
محمدباقر نوبخت، رئیس سابق سازمان برنامه و بودجه در صفحه شخصی خود مدعی شده است: «با انتشار ۳۱۱.۵ هزار میلیارد تومان اوراق مالی، دولت سیزدهم در کمتر از دو سال بیش از ۸ سال فعالیت دولتهای یازدهم و دوازدهم، انواع اوراق مالی برای کسب درآمد منتشر کرد.»
در پاسخ به این ادعای سطحی آقای نوبخت، در ادامه نکاتی خواهد آمد: مقایسه ریالی انتشار اوراق با توجه به میزان تورم و کاهش ارزش پول ملی در سالهای اخیر که بخش عمدهای از این افت پول ملی نیز در دولت روحانی اتفاق افتاده است، امری غیرعلمی و اشتباه است. در مثالی ساده این موضوع برای همه مردم قابل درک است که مثلاً ارزش ۱۰ میلیون تومان در سال ۱۳۹۲ بسیار بیشتر از ۱۰ میلیون تومان در سال ۱۴۰۲ است. بنابراین ذکر میزان ریالی انتشاراوراق و مقایسه آن با رقم ریالی دولت قبل، از اساس اشتباه است. اگر برمبنای منطق نوبخت بخواهیم عملکرد دولت سیزدهم را در حوزه اوراق ریالی بررسی کنیم، دولت سیزدهم بزرگترین تسویه بدهیهای تاریخ ایران را انجام داده و در دو سال اخیر ۲۷۰.۴ هزار میلیارد تومان اوراق را تسویه کرده است.
نمودار تسویه اوراق مالی
در سالهای آینده و تا سال ۱۴۰۶ دولت رئیسی باید چندصد هزار میلیارد تومان از بدهیهای ناشی از انتشار اوراق در دولت روحانی را تسویه کند که این موضوع حاصل عملکرد دولت روحانی و ضعف سازمان مدیریت برنامه و بودجه در دولت ایشان و شخص آقای نوبخت بوده است. اگر بخواهیم به شیوه نوبختی و ریالی این موضوع را تحلیل کنیم، میتوان گفت بدهی ایجاد شده توسط دولت روحانی در تاریخ ایران بیسابقه است.
نمودار بدهیهای مالی دولت که عمدتاً در دوره روحانی ایجاد شده است
اگر بخواهیم بر مبنای منطق اشتباه نوبخت موضوع انتشار اوراق را تحلیل کنیم، جالب است بدانید دولت روحانی تنها در سال ۱۳۹۹ تقریباً به اندازه کل تاریخ ایران اوراق منتشرکرده است!
نمودار میزان انتشار اوراق در هر سال
معیار مناسبتتر برای سنجش میزان انتشاراوراق و کیفیت عملکرد دولتها در زمینه تعهدات مالی، میزان نقش اوراق در کل بودجه سالانه است. همانگونه که مشاهده میشود، در دوره دوم دولت روحانی انتشار اوراق به نحو سرسامآوری افزایش پیدا کرده و بخش قابلتوجهی از کل بودجه دولت را به خود اختصاص داده است. این در حالی است که در دو سال اخیر بار دیگر سهم انتشار اوراق از کل بودجه کاهش یافته و به زیر ۱۰ درصد رسیده که این اقدام مثبت و امیدوارکننده است.
حجم انتشاراوراق مالی
خلاصه آنکه مقایسه ریالی نوبخت بین عملکرد دولت سیزدهم و دولت روحانی از اساس فاقد مبنای علمی است و بیشتر با هدف بهرهبرداری سیاسی انجام شده است و ضعف علمی ایشان را نشان میدهد.
رد ادعای نوبخت درباره عملکرد دولت سیزدهم در انتشار اوراق مالی اسلامی
درهمین ارتباط وزارت اقتصاد هم، ادعای محمدباقر نوبخت درباره میزان فروش اوراق مالی اسلامی در دولت سیزدهم بیش از میزان انتشار اوراق در دولتهای یازدهم و دوازدهم را رد کرد.
به گزارش وزارت امور اقتصادی و دارایی در پاسخ به ادعای محمدباقر نوبخت درباره عملکرد دولت سیزدهم در انتشار اوراق مالی اسلامی اعلام کرد:
«مجموع مبالغ انتشار اوراق مالی اسلامی در دولتهای یازدهم و دوازدهم مبتنی بر ظرفیتهای قانونی، از سال ۱۳۹۲ تا تاریخ ۱۴مرداد ماه سال ۱۴۰۰ (زمان تحلیف رئیس جمهوری در مجلس شورای اسلامی) حدود ۵۳۱ هزار میلیارد تومان و در مقابل مبلغ انتشار اوراق مالی اسلامی در چارچوب ظرفیتهای قانونی، از زمان شروع به کار دولت سیزدهم (از ۱۴ مرداد ماه سال ۱۴۰۰) تا پایان سال ۱۴۰۱، معادل ۳۰۶ هزار میلیارد تومان است.»
همچنین فقط در سال ۱۳۹۹ حدود ۲۰۰ همت انتشار اوراق داشتند که ۲۵ درصد کل درآمدهای دولت بود در حالی که سهم انتشار اوراق در سال گذشته ۱۰ درصد بود که وابستگی کمتری است، همچنین استقراض تنخواه خزانه از بانک مرکزی هم از ۵۰ همت در سال پایانی دولت به صفر رسیده است.
گفتنی است؛ محمد باقر نوبخت رئیس سازمان برنامه و بودجه دولت دوازدهم اخیراً در توئیتی ادعا کرد که با انتشار ۳۱۱.۵ هزار میلیارد تومان اوراق مالی، دولت سیزدهم در کمتر از دوسال بیش از ۸ سال فعالیت دولتهای یازدهم و دوازدهم، انواع اوراق مالی منتشر کرد.
