دوراهی خاموشی یا مازوت‌سوزی

بحث آلودگی هوای پایتخت در فصل زمستان مانند سال‌های گذشته به یک موضوع ثابت تبدیل‌شده است، امسال به دلیل اُفت فشار گاز در میدان‌های پارس جنوبی و افزایش استفاده از سوخت مایع در نیروگاه‌های برق حرارتی این آلودگی تشدید شده است.

بخش عمده این آلودگی هوا مربوط به استفاده نیروگاه‌های برق حرارتی و کارخانه‌های تولید سیمان است که از سوخت مایع و مازوت استفاده می‌کند، استفاده از سوخت مازوت به دلیل ساختار شیمیایی که در هوا ایجاد می‌کند به‌مراتب اثرات منفی بیشتری بر سلامت مردم و آلودگی محیط‌زیست خواهد داشت.

مصرف روزانه ۳۵ میلیون لیتر گازوئیل در نیروگاه‌های برق حرارتی

محسن طرزطلب، مدیرعامل شرکت تولید نیروی برق حرارتی با اشاره به میزان مصرف مازوت و گازوئیل در نیروگاه‌های کشور، اظهار می‌کند «میزان مصرف گازوئیل در نیروگاه، بسته به آن که چه میزان گاز بتوانند تأمین کنند متفاوت است اما به‌طور متوسط ۳۰ تا ۳۵ میلیون لیتر گازوئیل در نیروگاه‌ها مصرف می‌شود».

وی ادامه می‌دهد «در شرایط کنونی هیچ مشکلی برای تأمین این دو سوخت وجود ندارد اما نگران این مسئله هستیم که با سرد شدن هوا و افزایش مصرف گاز با مشکلاتی مواجه شویم لذا باید برای آن شرایط نیز آمادگی صددرصدی داشته باشیم».

طرزطلب بیان می‌کند «تأمین گاز نیروگاه‌ها در هفته گذشته بهتر شده است ذخیره سوخت مایع نیز نسبت به سال قبل شرایط مناسب‌تری دارد اما نگرانی‌ها نیز وجود دارد که با افزایش مصرف گاز خانگی و سرد شدن هوا با مشکلاتی مواجه شویم لذا جلساتی را در حال برگزاری داریم تا مشکلی ایجاد نشود».

امکان استفاده از مازوت وجود دارد

کرامت ویس‌کرمی، مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی درباره مصرف سوخت مازوت در نیروگاه‌ها عنوان می‌کند «امکان استفاده از مازوت در نیروگاه‌های مناطقی که به لحاظ زیست‌محیطی مجوز داده می‌شود، وجود دارد. در مناطق دیگر به‌عنوان سوخت دوم در نیروگاه ذخیره می‌شود و با هماهنگی محیط‌زیست و دیگر دستگاه‌ها در روزهایی از سال بسته به شرایط اجازه مصرف داده می‌شود».

وی ادامه می‌دهد «زمانی که نیروگاه‌های بخار اُفت فشار گاز داشته باشند ناچارند از مازوت استفاده کنند که البته در حوزه کلان‌شهرها نیست، ‌ میزان تحویل مازوت بستگی به شرایط سال و در تابستان و یا زمستان متفاوت است و زمانی که تأمین گاز طبیعی کاهش یابد میزان مازوت تحویلی افزایش پیدا می‌کند، ضمن اینکه نیروگاه‌ها همیشه باید سوخت ذخیره دوم را داشته باشند و سوخت پشتیبان عمده نیروگاه‌ها سوخت گازوئیل است، تعداد محدودی نیز از مازوت استفاده می‌کنند که معمولاً خارج از محدوده کلان‌شهرها هستند».

مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی درباره میزان سوخت مایع و مازوت تحویلی به صنایع نیز می‌گوید «صنایع سیمان یکی از مصرف‌کنندگان سوخت مازوت هستند، بنا بر مصوبه هیئت‌وزیران زمان پیک مصرف زمستان که گاز تحویلی قطع می‌شود، برای اینکه روند تولید با اختلال مواجه نشود، مازوت با نرخ گاز طبیعی در اختیار صنایع قرار داده می‌شود».

ویس کرمی با اشاره به مصرف سوخت مایع در کارخانه‌های تولید سیمان عنوان می‌کند «کارگروه آلودگی هوای هر کلان‌شهری مشخص می‌کند که کارخانه سیمان در چه ساعات و روزهایی امکان مصرف مازوت دارند و اصلاً می‌توانند از این سوخت استفاده کنند یا خیر. اما در هر حال سوخت دوم قابل تأمین است و تسهیلاتی هم دیده‌ شده که به قیمت گاز طبیعی و به‌ صورت اعتباری تحویل داده شود یعنی سوخت را مصرف می‌کنند و بعد از دو ماه بهای آن را پرداخت می‌کنند».

وی درباره میزان تولید و توزیع بنزین با استانداردهای یورو نیز بیان می‌کند «در حال حاضر در کل پالایشگاه‌های کشور بالغ‌ بر ۷۵ میلیون لیتر بنزینی که استانداردهای زیست‌محیطی را داشته باشد، تولید می‌شود و بالغ‌ بر ۳۰ میلیون لیتر نیز بنزین یورو ۴ در کشور توزیع می‌کنیم».

مدیریت مصرف تنها راه عبور از آلودگی‌ هوا

سعید عباسی کارشناس حوزه برق با اشاره به استفاده از مازوت در نیروگاه برق حرارتی اظهار می‌کند «با توجه به کمبود گاز در کشور برای جلوگیری از خاموشی در شبکه چاره‌ای جز استفاده از سوخت مایع در نیروگاه‌های برق حرارتی نیست».

این کارشناس حوزه برق ادامه می‌دهد «البته استفاده از سوخت مازوت در نیروگاه‌های برق حرارتی با موانعی از سوی محیط‌زیست همراه است اما معمولاً در شرایط اضطرار اجازه استفاده از این سوخت داده می‌شود».

وی بیان می‌کند «عوامل متعددی در آلودگی هوای فصل زمستان تأثیرگذار است که یکی از مهم‌ترین موارد آن استفاده نیروگاه‌های برق حرارتی کارخانه‌های تولید سیمان از سوخت مایع است».

عباسی بیان می‌کند «موقعیت جغرافیایی تهران وارونگی دما را تشدید کرده است، به‌طوری‌که در فصل زمستان آلودگی و ذرات معلق به سطح زمین نزدیک می‌شوند و شرایط ناسالمی را به لحاظ محیط‌زیستی ایجاد خواهد کرد».

این کارشناس حوزه برق بیان می‌کند «با توجه به محدودیت‌های موجود و عدم امکان ساخت نیروگاه برق در کوتاه‌مدت، باید هدف‌گذاری دقیقی برای مدیریت تقاضا انجام داد تا علاوه بر بهینه‌سازی میزان فشار بر شبکه گاز و برق را کاهش داد».