سناریوهای شکست مذاکرات

بخشی از نیروهای سیاسی در ایران که با توجه به تجربه ترامپ به آمریکا بی‌اعتمادتر شده‌اند و معتقدند احیای توافق بدون ضمانت و هم‌چنین بدون پرداخت غرامت، بی‌فایده است.

 عربستان، اسرائیل و دیگر متحدان آمریکا که معتقدند پیشرفت برنامه هسته‌ای ایران بسیار فراتر از محدودیت‌های برجامی بوده و توافق پیشین دیگر پاسخ‌گو نیست. پس باید درصدد توافق دیگری بود.

 مخالفان ایران در ساختار قدرت آمریکا اعم از نومحافظه‌کاران کنگره و لابی‌های سیاسی مانند بنیاد دفاع از دمکراسی‌ها که خواستار براندازی حکومت و افزایش فشارهای اقتصادی، امنیتی و نظامی بر ایران هستند.

 در یادداشت کارنگی آمده است ایران به بیش از آنچه از برجام اولیه دریافت کرده «نیاز دارد»، اما آمریکا به دلیل ملاحظات سیاسی داخلی قادر به برآورده‌کردن آن نیست. بنابراین در صورت شکست توافق سه احتمال وجود دارد:

 ادامه برنامه هسته‌ای برای نزدیکی به نقطه گریز توسط ایران و افزایش تحریم‌ها و حتی ارسال پرونده ایران از شورای حکام به شورای امنیت توسط آمریکا و اروپا. در این صورت وضعیت ناپایدار و در آستانه بحران خواهد بود.

 ایران سلاح هسته‌ای را خواهد ساخت و مورد حمله نظامی آمریکا و اسرائیل قرار خواهد گرفت. این نبرد نه فقط ایران و آمریکا که اسرائیل، عربستان و دیگر همسایگان عرب ایران را نیز درگیر خواهد کرد.

 ایران به این نتیجه برسد که مواد قابل شکافت و هم‌چنین سانتریفیوژهای نسل جدید را نیز کنار بگذارد و توافق برجام‌پلاس شکل بگیرد که طبق آن روند پایدار کاهش تحریم‌ها آغاز شود.

 تحلیل اندیشکده کارنگی در حالی است که ایران هیچ گاه میز مذاکره را ترک نکرده و از آخرین فرصت ها برای عمل به تعهدات خود و حفظ توافق هسته ای بهره گرفته است. باید توجه کرد که تمام مسئولیت شرایط کنونی بر عهده دولت ایالات متحده بعنوان ناقض اولیه توافق است. دولت بایدن می باید در صدد جبران بدعهدی گذشته برآید و مسئولیت اقدامات اشتباه ایالات متحده را بپذیرد.