من فکر می کنم بایدن با کفایت عمل نمی کند تا هر آنچه لازم و ضروری برای نجات اوکراین باشد انجام شود. در ابتدای دهه نود قرن گذشته، امریکا وقتی که صدام حسین، حاکم عراق، ارتش کویت را از پیش رو برداشت و این کشور را به اشغال خود در آورد، نیروهای نظامی اش را به کویت فرستاد و نیروهای او را از آن کشور به زور نظامی اخراج کرد. در آن موقع کشورهای گوناگون اروپایی و عربی با امریکا مشارکت کردند و تیپ های نظامی خود را به همراه ارتش امریکا فرستادند، از جمله تیپ های نظامی عربستان که در آنجا جمع شدند و پیمان نظامی تشکیل دادند و خود را آماده کردند تا کویت را آزاد کنند. اما بایدن و کشورهای اروپایی و پیمان آتلانتیک شمالی هیچ کاری برای اوکراین نکردند تا این که روشن شد ارتش روسیه آنجا را اشغال خواهد کرد یا به عبارتی جنگ را آغاز کرد. اگر امریکا نیروی نظامی اش را به این کشور نفرستد و فقط به همراه متحدانش فقط به ارسال سلاح های گوناگون به اوکراین بسنده کند، حتی اگر اوکراینی ها جنگ را هم ببرند، کشورشان کاملا ویران خواهد شد و پوتین خاکشان را به توبره خواهد کشید
پس از وقفه ای یک ساله، امسال با تماس هایی که با سرکیس نعوم، روزنامه نگار مشهور لبنانی داشتیم مجددا توانستیم یادداشت های او را دریافت کنیم. به دلیل پاندمی کرونا، وی سال گذشته به ایالات متحده سفر نکرد و برای همین سلسله یادداشت هایش در دیدار از امریکا را نیز منتشر نکرد. او گفت بعد از بیست سال سفر مداوم به امریکا برای نخستین بار وقفه ای در این سفر ایجاد شد که مسببش کرونا بود. وی در پیامی که سال گذشته به سردبیر دیپلماسی ایرانی داد گفت که کرونا به قدری دست و پا گیر بود که حتی امکان سفرهای بین ایالتی نیز وجود نداشت برای همین هیچ کدام از برنامه هایش برای این سفر تحقق نیافت و برای همین از اساس سفر را لغو کرد. اما امسال با فروکش کردن کرونا، او به ایالات متحده رفت و توانست با مقامات سابق و فعلی امریکایی گفت وگو کند. قبل و بعد از سفر با او در تماس بودیم و با توافقی که با هم داشتیم سلسله یادداشت های مربوط به ایالات متحده اش را در اختیار ما قرار داد.
در ادامه گفت وگوهایم با یکی از مسئولان عالی رتبه و نفر اول در یکی از مراکز خیلی مهم پژوهشی امریکا که با وجود اینکه بسیاری از آن اداره به اداره های دولتی رفته اند و در سمت های عالی رتبه مشغول به کار شده اند اما به خود مغرور نشده است، درباره جنگ اوکراین که ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه، آغازگر آن است، پرسیدم، گفت: «من یک پسرعمومی یهودی دارم که در اوکراین می جنگد برای اینکه اوکراینی است و به ارتش کشورش از مدت ها پیش پیوسته است. پدرم شهروندی اوکراینی بود که سال ها پیش با همه اعضای خانواده اش از اوکراین مهاجرت کرد. یکی از خواهرزنداگانش یک بار به زادگاهش رفت و در آنجا ماند و ازدواج کرد و بچه دار شد. فرزندش الآن با نیروهای اوکراینی می جنگد.»
گفتم: «پوتین فکر کرد امریکا ضعیف است یا می ترسد واکنش نشان دهد برای همین به انجام حمله نظامی اقدام کرد، برای اینکه دید در گرجستان در سال 2008 دخالت نظامی کرد و دو استان را از آن جدا کرد، امریکا و متحدان اروپایی اش هیچ کار نکردند، در سال 2014 دخالت مشابهی را در اوکراین کرد که باعث شد دو استان این کشور با جمعیت اکثرا با اصالت روس، یعنی دونباس و سپس کریمه، به روسیه ملحق شوند، باز هم امریکا و اروپا هیچ کار نکردند. برای همین با ایالات متحده و اروپا و ناتو رفتاری تحریک آمیز و اهانت آمیز کرد و تا هفته ها مطالباتی را مطرح می کرد که برایشان قابل قبول نبود. همچنین 140 هزار سرباز را بسیج کرد و آنها را در مرزهای روسیه و بلاروس با اوکراین مستقر کرد با این ظن و گمان که غرب وحشت می کند و به تفاهم با آن می آید و راضی اش می کند. اما رئیس جمهورتان، بایدن، فورا ابتکار عمل را به دست گرفت و اولا به سرعت نسبت به جنگی که پوتین تصمیم به آغاز آن گرفت هشدار داد، ثانیا، با متحدانش برای رویارویی با آن با اعمال تحریم های متعدد آماده شد و در عین حال هر آنچه اوکراین نیاز داشت به آن کمک کرد، همچنین دروازه های کشورهای همسایه را برای شهروندان اوکراینی که به دلیل جنگ مجبور به آواره شدن به سوی آن کشورها شدند، باز کرد. بایدن جنگ جهانی غیرنظامی ای را علیه روسیه آغاز کرد. و کمک کرد تا طرحش به موفقیت برسد و ارتش روسیه را زمین‌گیر کند تا نتواند در هفته های ابتدایی کار جنگ را تمام کند و همه اوکراین را به اشغال خود درآورد و برای آنجا حاکمی وابسته به خود تعیین کند و سپس اهدافش را که تسلط کامل بر منطقه دونباس و جدایی آن از اوکراین بود، محقق کند و به جنوب سرازیر شود و مناطق ساحلی اوکراین و آزوف را از آن جدا کند.»
نظر داد: «من با تو موافقم. اما درباره مواضع بایدن نظرم با نظر تو متفاوت است. من فکر می کنم بایدن با کفایت عمل نمی کند تا هر آنچه لازم و ضروری برای نجات اوکراین باشد انجام شود. در ابتدای دهه نود قرن گذشته، امریکا وقتی که صدام حسین، حاکم عراق، ارتش کویت را از پیش رو برداشت و این کشور را به اشغال خود در آورد، نیروهای نظامی اش را به کویت فرستاد و نیروهای او را از آن کشور به زور نظامی اخراج کرد. در آن موقع کشورهای گوناگون اروپایی و عربی با امریکا مشارکت کردند و تیپ های نظامی خود را به همراه ارتش امریکا فرستادند، از جمله تیپ های نظامی عربستان که در آنجا جمع شدند و پیمان نظامی تشکیل دادند و خود را آماده کردند تا کویت را آزاد کنند. اما بایدن و کشورهای اروپایی و پیمان آتلانتیک شمالی هیچ کاری برای اوکراین نکردند تا این که روشن شد ارتش روسیه آنجا را اشغال خواهد کرد یا به عبارتی جنگ را آغاز کرد. اگر امریکا نیروی نظامی اش را به این کشور نفرستد و فقط به همراه متحدانش فقط به ارسال سلاح های گوناگون به اوکراین بسنده کند، حتی اگر اوکراینی ها جنگ را هم ببرند، کشورشان کاملا ویران خواهد شد و پوتین خاکشان را به توبره خواهد کشید.»
جواب دادم: «حق با توست. اما روسیه کشوری هسته ای است، اگر “در تنگنا قرار بگیرد” شاید ماجراجویی نکند و از سلاح هسته ای “سنگین” استفاده نکند اما ممکن است از سلاح هسته ای تاکتیکی در جنگ بهره ببرد نه برای این که جنگ را ببرد بلکه برای این که امریکا و متحدانش و “ناتو” را وادار کند تا به سمت مذاکره متمایل شوند و بعضی مطالباتی که دارد یا پوتین دارد را از آنها بگیرد، افزایش فشار به پوتین او را به سمت استفاده بیشتر از انتخاب گزینه نظامی هسته ای که البته به مثابه خودکشی برای او و ایالات متحده و کل جهان خواهد بود، سوق خواهد داد.»
جواب داد: «شاید پوتین از چنین سلاحی استفاده کند، اما امریکا و متحدانش هم باید کارهای بیشتری انجام دهند»
در حالی که دیدارمان به پایان می رسید، گفتم: «من مثلا طرفدار پیوستن فنلاند و سوئد به پیمان آتلانتیک شمالی نیستم، و می گویم نباید تقاضای آنها برای پیوستین به ناتو پذیرفته شود.»
جواب داد: «من بر عکس تو هستم. عدم پیوستن اوکراین به ناتو به ویرانی اش منجر شد. فنلاند و سوئد می دانند اگر به ناتو نپیوندند با خطر بزرگی مواجه خواهند شد. بعد از پیوستنشان به ناتو هر گونه تهدیدی علیه آنها به دفاع دسته جمعی از آنها منجر خواهد شد.»
سرگیس تعوم
