مجتبی فیضی کلاسی، * شاید شما هم شنیده باشید که قدیم وضعیت معنویت خیلی خوب بود و الان سال به سال وضعیت بدتر میشود و دینداری مردم در عصر جمهوری اسلامی کمتر شده است. این گزاره را اینقدر تکرار میکنند که حتی جامعه مومنین هم آن را باور میکنند، اما آیا همه ماجرا همین است؟
با چند نمونه بررسی میکنیم؛
۱) مساجد از دیرباز مجمع حضور مؤمنان در جوامع اسلامی بوده که عموما هم متولی ساخت و اداره آن خود مردم هستند. از صدر اسلام در ایران مساجد زیادی ساخته شده و طبق آمار تا سال ۱۳۵۷ ما ۳۰ هزار مسجد داشتیم، اگر در چهل سال گذشته از انقلاب مردم به اندازه کل آن مقدار هم مسجد میساختند باید ۳۰ هزار مسجد دیگر اضافه میشود و به عدد ۶۰ هزار مسجد میرسیدیم، در حالی که طبق آمار سال ۱۳۹۷ ما حدود ۷۵ هزار مسجد داریم که به همت همین مردم دیندار ساخته شده است.
۲) در حوزه زیارت معصومان و امام زادگان هم ما شاید گسترش کمی و کیفی جالبی هستیم:
سالانه بیش از ۳۰ میلیون نفر به حرم مطهر امام رضا (ع) مشرف میشوند. بسیاری از افرادی که شاید درنگاه اول ما به مظاهر دینی چندان پایبند نیستند، عاشق زیارت و انس با امام معصوم و عزیزشان هستند؛ این را بگذارید در کنار تشرف بیش از ۱۰ میلیون نفر به حرم حضرت معصومه (سلام الله علیها)، حضور بیش از یک میلیون زائر در حرم شاهچراغ فقط در نوروز سال ۱۳۹۷ و حضور ۴۵ میلیون زائر در بقاع متبرکه و اماکن مذهبی در سال ۱۳۹۶. آیا میدانید سالانه ۲۰ میلیون زائر منتظر در مسجد مقدس جمکران حضور مییابند؟! چرا این آمارهای امیدبخش را رسانهها به ما نمیدهند!
۳) برویم سراغ فعالیتهای مومنانه و جهادی مردم عزیزمان؛ آیا میدانستید ما در سال ۱۳۷۹، چهل گروه جهادی ثبت شده داشتیم که این عدد در سال ۱۳۹۸، به ۱۲ هزار گروه جهادی افزایش یافته است؟
حضور ۲.۵ میلیون نفری جهادگران در مناطق محروم که غالبا جوان اند، از همین جوانهایی که مدام میگویند دیگر از دست رفته اند، اما جذابیتهای دنیای مدرن را رها میکنند و به شوق خدمت راهی مناطق محروم میشوند.
این را بگذارید کنار حضور ۶۰ هزار مهندس جهادگر برای سازندگی مناطق سیل زده در سال ۱۳۹۸، اشتغال زایی و محرومیت زدایی ۲۸۹۸ روستا در مدت ۲.۵ سال به دست نیروهای جهادی، بهره برداری از ۱۲۲۰ واحد مسکنی زلزله زدگان توسط جهادگران، خدمت رسانی ۵۳۸۰ گروه جهادی شناسنامه دار و محله محور در قالب ۷۸ هزار نفر برای کمک به سیل زدگان و صف انتظار ۲۲۰۰ گروه جهادی برای کمک به سیل زدگان و…
چرا این برکات انقلاب و همت جوانان مومن این سرزمین را نشر ندهیم تا فقط امواج منفی جان و روح مردم ما را بمباران نکند؟
۴) برخلاف تبلیغات رسانهای اتفاقا ذاتا مردم ایران عزیز به مفاهیم دینی و ارزشهای اصیل انقلاب که عدالت، ایثار، حیات مومنانه و… است عشق میورزند و آنانی که پاسدار این ارزشها هستند را عمیقا دوست میدارند. نمونه آن حضور میلیونی مردم در مراسم تشییع شهید حججی، شهدای غواص و بالاخص شهید سلیمانی مشاهده شد که حتی طرفداران جبهه انقلاب را شگفت زده کرد و حتی سومین سالگرد ایشان هم اربعینی برگزار شد. مردمی که سالانه ۲۰ هزار یادواره شهدا در جمعیتهای فراوان به صورت خود جوش برمی کنند.
۵) میگویند قشر حزب الهی یک عده آدم مشخص اند که همانها اهل نماز جمعه و جماعت و راهپیمایی و اردوی راهیان نور و… هستند، اما از افزایش حضور مردم به ویژه جوانان در یادمانهای عملیاتی دوران دفاع مقدس چیزی نمیگویند که وقتی سال ۱۳۸۴، جمعیت زائران ۴۰۰ هزار نفر بودند چگونه علی رغم همه تهاجمات دشمن برای از بین بردن ارزشها این عدد در سال ۱۳۹۶ به بیش از ۷ میلیون نفر رسید؟ آیا این جز معنویت و جذابیت انس با شهدا برای عموم مردم و جوانان است یا آن که همان جمعیت ثابت مذهبی کشور به یکباره زیاد شدند؟!
این جدای رزمایشهای متعدد مواسات و کمکهای مومنانه مردمی است که در ایام کرونا به وقوع پیوست، در حالی که در سایر کشورها به فروشگاهها حمله میشد و کشورها اقلام ماسک و… را از هم میدزدیدند، ملت ایران با ایمان و ایثار حماسههای مومنانه زیبایی را خلق نمود.
۶) تاسیس خودجوش بیش از ۹۰ هزار هیئت مذهبی بعد از انقلاب و حضور جوانان عاشق اهل بیت (ع) از سلایق مختلف و وجود بیش از ۶۴ هزار مداح در ایران و استقبال جوانان از ستایشگران اهل بیت (ع) را نبینیم؟ هیئتهای هفتگی جوانان در محلات را نبینیم؟ حضور سالانه بیش از هشتصد هزار نفر که غالبا از جوانان هستند در بیش از ۵۵۰۰ مسجد کشور نبینیم؟ حضور میلیونی مشتاقان اباعبدالله (ع) را در اجتماع اربعین حسینی نبینیم؟ گسترش شگفت انگیز جشنهای مردمی از جمله پاسداشت عید غدیر در چند سال اخیر و مراسمات عزاداری از جمله رونق کمی و کیفی مراسمات فاطمیه و شهادت حضرت زهرا (س) که قبل انقلاب تقریبا فراموش شده بود و هیچ گاه به این اندازه نبود را نبینیم؟ حضور میلیونی مادران به همراه کودکان شیرخوار در همایش شیرخوارگان حسینی در بیش از ۴ هزار شهر و روستا را نبینیم؟ و بگوییم معنویت در کشور از دست رفت؟! و این را به گفتمان رایج تبدیل کرده و یک گفتمان بکنیم که دیگر نمیشود کاری کرد و مومنین را مایوس کنیم. نه اتفاقا مظاهر ایمان فراوان است، تعداد مومنین هم فراوان است، با همت پاسدار مناسک مذهبی و اقامه دستورات دینی در جامعه باشیم.
یک نقدی که ممکن است مطرح شود این است برخی آمارها کمی بوده و وضعیت کیفی طور دیگر است.
اولا خود این کمیت موضوعیت دارد و کمتر بدان پرداخته میشود و جامعه مذهبی خیلی از این آمارها را خودش هم نشنیده است و شاید تحت تاثیر رسانه احساس اقلیت بودن داشته باشد و واکنش ندهد، ولی وقتی واقعیتهای موجود را میبینند، خودشان هم تعجب میکنند.
ثانیا بعضی موارد جنبه کمی و کیفی در کنارهم قابل مشاهده است یعنی گسترش کمی تا حدودی بیانگر گسترش کیفی آن حوزه هم بوده است.
ثالثا در مواردی که در حوزه کیفی مشکل داریم باید آسیب شناسی شود تا در گام دوم انقلاب حل شود و نه اینکه اساسا به پیشرفتهای کمی هم حمله کنیم. نهضت تبیین هم نقاط امید بخش را مطرح میکند و هم نقاط نیازمند کار جهت افزایش کیفی سازی را تبیین میکند و هر یک را در ساحت خود به صورت عمومی و جامعه نخبگانی دنبال میکند.