در روزهای اخیر با بارش برف و سفید پوش شدن بسیاری از شهرهای کشورمان باعث شور همگانی و خوشحالی زیادی بین مردم شده است و بهانه های خوبی برای دوباره جمع شدن خانواده دور همدیگر این بار برای برف باز مهیا کرد.
در بین خوشحالی سراسری مردم از بارش نعمت های الهی با افت شدید دما و بارش برف در استان های کشور مصرف زیاد گاز باعث شد تا طی اطلاعیه هایی مردم را به مصرف درست گاز خانگی دعوت کنند که خللی در گازرسانی برای همه نقاط کشور ایجاد نشود.
اما در این بین باز هم عده ای با فضاسازی سعی در ایجاد افکاری اشتباه در جامعه داشتند و برف و بوران های شدید را در کشور عاملی بر ناکارآمدی بدانند و حتی زمستان ایران را که مردم را به صرفه جویی و مصرف درست گاز دعوت می کرد با زمستان سخت اروپا مقایسه کنند که علاوه بر اینکه هزینه های انرژی چندین برابر شده است در بسیاری از مناطق اروپایی مردم رو به گرم کردن خود با هیزم و حتی خاکستر گربه روی آورده اند.
افزایش قیمت انرژی گرانی ابزار گرمایشی نیز به همراه داشت و زمستان اروپا به حدی سخت شد که حتی در برخی کشورهای اروپایی دولت ها رو به خرید یارانه هیزم و ذغال سنگ برای مردم آوردند به نحوی که بیشتر هزینه های خانواده های اروپایی خرج هزینه های گرمایشی خانه شود. از این رو در ادامه به بررسی ریشه های بحران های اخیر در اروپا می پردازیم که می خوانید:
همزمان با شروع سال 2023 میلادی و پیش از آن، بحران انرژی و سوخت در اروپا موجب شد تا زندگی شهروندان اروپایی در کشور های مختلف قاره سبز تحت الشعاع قرار گیرد. در روزهای اخیر اوج‌گیری شدت سرما در اروپا قربانی های فراوانی گرفته است که شواهد و آمار حاکی از آن است که با استمرار این اوضاع در آینده نیز باید شاهد قربانی شدن تعداد بیشتری از مردم در اروپا در پی بحران جنگ، انرژی و شرایط طبیعی و اقلیمی جهانی که در شبکه‌ای پیوسته با هم عمل می‌نمایند باشیم.
طبق تحلیل آماری که هفته نامه بین المللی «اکونومیست» انجام داده است تعداد افرادی که در زمستان امسال در اروپا به دلیل «کمبود انرژی» جان خود را از دست خواهند داد، بیشتر از کسانی خواهد بود که در جنگ اوکراین در میدان نبرد کشته شده‌اند.
این نشریه با مدل سازی تاثیر افزایش شدید قیمت برق در اروپا بر مرگ و میر در طول زمستان نتیجه می‌گیرد که با هزینه‌های فعلی انرژی در صورتی که یک زمستان معمولی در پیش رو با شد، احتمالاً منجر به مرگ ۱۴۷ هزار نفر خواهد شد، اهمیت این شرایط که سیستم جهانی و بخصوص اروپا و متحدانش را بشدت درگیر ساخته است بی گمان بر سران کشور ها و افکارعمومی جهانی پوشیده نیست از این رو در این گزارش تلاش میشود علت های اساسی این بحران که باعث ایجاد مخاطرات جدی برای مردم و دولت های اروپایی شده است مورد بررسی قرار گیرد و همچنین به آمار هایی در خصوص خسارات وارد شده بر پیکر اقتصاد اروپا پرداخته شود.
منشا و ریشه اصلی بحران‌های اخیر انرژی در اروپا را میتوان آغاز جنگ روسیه و اوکراین در اسفند ماه سال گذشته دانست، همزمان با آغاز شدن جنگ و بالا گرفتن حملات و افزایش طلفات نظامی بین طرفین درگیر، کشور های اروپایی به همراهی آمریکا دست به تحریم های گسترده ای علیه سیستم های مختلف اقتصادی، سیاسی، نظامی و… روسیه زدند متعاقب این اقدامات از سوی کشور های اروپایی و آمریکا، مسکو نیز انتقال انرژی را به اروپا مسدود نمود.
تحریم هایی که مشترکا از سوی آمریکا و 27 عضو از اتحادیه اروپا علیه روسیه به وقوع پیوست در در مرحله انجام شد؛ مرحله نخست تحریم ها در پی همه پرسی در شبه جزیره کریمه بود که مردم شبه جزیره رای دادند تا به خاک روسیه ملحق شوند و بدنبال این اتفاق دور اول تحریم ها روسیه آغاز شد.
مرحله دوم تحریم ها زمانی بود که بایدن اعلام نمود که « ما با شرکای خود؛ یعنی 27 عضو اتحادیه اروپا، استرالیا و نیوزلند که 50 درصد اقتصاد جهان هستند، روسیه را تحریم می‌کنیم ».
اروپا که مقصد نیمی از صادرات نفت و ۸۰ درصد صادرات گاز و یک چهارم صادرات زغال‌سنگ از روسیه بود در پی این اتفاقات بسیار لطمه دید، ولادیمر پوتین رئیس جمهور روسیه با اعلام آنکه 300 میلیارد از ذخایر ارزی و طلای روسیه توسط اروپا توقیف شده است برای مقابله با فشار غرب و آمریکا دستور داد تا مقامات روسی دلار و یورو را از معاملات با اروپا حذف و روبل روسیه را جایگزین آن کنند با این اقدام ارزش دلار در معاملات روسیه افت چشم گیری پیدا کرد.
بسیاری از تحلیگران و رهبران سیاسی در جهان معتقدند که آمریکا از این شرایط به نفع خود سود می‌برد برای مثال «برونو لومر» وزیر اقتصاد و دارایی فرانسه می‌گوید «درگیری روسیه و اوکراین و بحران انرژی ناشی از آن به سود آمریکا تمام شده و آمریکا با سوءاستفاده از این بحران به دنبال تحکیم سلطه خود بر اقتصاد جهانی است.» تشدید جنگ اوکراین از یک طرف و حملات خرابکارانه به خطوط انتقال گاز نورد استریم یک و دو و همچنین اقدام اوپک پلاس در کاهش تولید روزانه 2 میلیون بشکه‌ای نفت خود از سوی دیگر، به این بحران بیش از پیش دامن زده است.
نشریه آمریکایی بلومبرگ افزایش شدید قیمت انرژی، اقتصاد کشورهای عضو یورو را وارد رکود کرده که علت اصلی آن روی آوردن به منابع گران‌تر گاز به جای واردات روسیه بوده است. اقدامات روسیه برای دور زدن و بی اثر کردن تحریم ها از یک سو و تشدید تحریمها برای عقب نشینی روسیه توسط کشورهای غربی از سوی دیگر سبب شد تا اتحادیه اروپا اعلام کند که در اواخر سال میلادی 2022 قصد دارد که واردات گاز از روسیه را به 66 درصد کاهش دهد. این اقدام سبب شد تا روسیه اعلام کند که گاز به کشورهای اروپایی صادر نخواهد کرد و شیرهای گاز خود را یکی پس از دیگری به روی کشورهای اروپایی بست، این اقدام روسیه سبب افزایش سرسام‌آور قیمت‌های برق و گاز در کشورهای اروپایی شد و آنها را در بحران تورم و رکود فرو برد.
بانک «گلدمن ساش» پیش بینی نموده که ادامه این بحران می‌تواند ضربه های مهلکی را به اروپا بزند برای مثال پیش بینی میشود که اگر این رویه ادامه یابد نرخ تورم در عرض ماه‌های آینده در انگلستان به ۲۲ درصد خواهد رسید که این نرخ نزدیک به بالاترین رکورد ثبت شده، پس از پایان جنگ جهانی در این کشور است، اخبار ها حاکی از آن است که کشورهای عضو اتحادیه اروپا به خاطر بحران انرژی تقریباً یک تریلیون دلار خسارت‌دیده‌اند.
روزنامه «تاگس شاو» آلمان هم در مطلبی با اشاره به موضوع فوق می‌نویسد: «انگلیس در حال تجربه بدترین موج اعتصابات در چند دهه اخیر است. برای اولین بار، ده‌ها هزار‌پرستار در بیمارستان‌های سراسر این کشور نیز کار خود را تعطیل می‌کنند. آنها خواهان دستمزد بالاتر و شرایط کاری بهتر هستند.»
رسانه‌های معتبر و رسمی کشورهای اروپایی می‌گویند میلیون‌ها اروپایی در تامین هزینه‌های زندگی به مشکل خورده و اقدام به کم کردن از وعده‌های غذایی خود می‌کنند تا کودکانشان از گرسنگی جان سالم به در ببرند این بحران علاوه بر تشدید و افزایش خاموشی‌ها و بالا رفتن هزینه‌های انرژی، پیامدهای اقتصادی دیگری همچون تورم بالا و از دست رفتن میلیون‌ها شغل را در سال 2023 برای غرب به همراه داشت.
ادامه شرایط بحرانی در قاره سبز بسیاری از رهبران و سیاستمداران اروپایی همچون رئیس جمهور فرانسه، نخست وزیر سوئد، نخست وزیر ایتالیا، وزیر اقتصاد آلمان و … برآن داشت تا نسبت به کاهش مصرف انرژی تاکید کنند. برای مثال «ماگدالنا اندرسون» نخست وزیر سوئد از مردم کشورش خواست در میانه فصل زمستان و با توجه به افزایش تقاضا در مصرف برق صرفه‌جویی کنند.
رئیس جمهور فرانسه نیز هرچند از مردم کشورش خواسته است که از بحران انرژی نهراسند، اما بر لزوم کاهش مصرف انرژی تاکید کرده است.
جورجیا ملونی نخست وزیر ایتالیا نیز با ناکافی دانستن اقدام کمیسیون اروپا در تعیین سقف قیمت گاز از اتحادیه اروپا خواست تا اقدامی فوری برای انرژی در پیش گیرد چراکه کشورش به دلیل افزایش قبوض برق، با شرایط بسیار وخیمی روبرو است.
دانمارک نیز همچون بسیاری از کشورهای دیگر در قاره سبز از اوایل سال جاری میلادی افزایش شدید قیمت‌ها را شاهد بود و مقام‌های این کشور شهروندان را به صرفه‌جویی در مصرف انرژی، محدود کردن استفاده از آب گرم و سیستم‌های گرمایشی، خاموش کردن روشنایی و وسایل غیر ضروری، تشویق می‌کنند.
اوج این فاجعه تا آنجا گریبان مردم اروپایی را گرفته است که برنارد لونی مدیرعامل شرکت نفتی بریتیش پترولیوم در اظهاراتی اعلام کرد که قبض‌های انرژی به طرز بی‌سابقه ای غیرقابل پرداخت شده و برخی از مردم در حال حاضر ۵۰ درصد از درآمد خود و یا حتی بیش از آن را صرف پرداخت بهای انرژی می‌کنند.
با توجه به داده های فوق بسیاری از مقامات و تحلیگران در سراسر دنیا هشدار داده اند که استمرار این بحران ها در سال های اتی می‌تواند منجر به شروع جنبش ها و اعتراضات مدنی در برابر ناتوانی دولت ها در مقابل این حوادث شود و بیم ان میرود که روند افزایش تورم در کشور های اروپایی در سالهای آینده صعودی باشد، با این حال بسیاری از کشور ها تلاش می‌کنند تا با ذخیره انرژی واتخاذ تمهیدات سیاسی و اقتصادی از حجم این خسارات بر زندگی مردم و اقتصاد کشور هایشان بکاهند اما علی رغم تلاش آنها برای محقق شدن این اهداف پیش بینی مراکز سیاسی و اقتصادی جهان برای آینده اروپا بسیار تاریک است بعنوان نمونه اخیرا رئیس‌صندوق بین‌المللی پول گفته است که سال ۲۰۲۳ «سال سختی» برای اقتصاد جهان خواهد بود.
این روزها گفته میشود که بحران انرژی و تورم بزرگ‌ترین نگرانی 93 درصد مردم اروپا را ایجاد نموده است، در انگلیس دولت این کشور با فراخوان‌های گسترده برای اعتصاب همچنان دست به‌گریبان است. در همین راستا بیش از 100 هزار تن از کارکنان دولت انگلیس قصد دارند تا در تداوم اعتراض مشاغل عمومی به مشکلات اقتصادی، شرایط کاری و دستمزدهای خود، طی روزهای آینده دست از کار بکشند.
در فرانسه نیز اتحادیه‌های کارگری صنایع نفتی تهدید کردند در صورت ادامه سیاست اصلاح بازنشستگی دولت، اعتصاب‌های بیشتری در راه خواهد بود.
در پایان میتوان گفت بنظر می‌رسد که با وجود آنکه اروپا توانسته است با صرفه جویی و استفاده از سوخت زغال سنگ و کمک گرفتن از نیروگاه های خود و مصرف مشتقات نفتی بخشی از کمبود انرژی را جبران کند اما این وضعیت نمی تواند در دراز مدت تداوم داشته باشد چراکه اروپا برای ادامه حیات خود و مقابله با بحران های بسیاری که اکنون با آن دست و پنجه نرم می‌کند باید به منابع انرژی دست پیدا کند و گمان میرود اگر در مسیر جایگزینی منابع ناکام بماند با چالش جدی تری روبرو خواهد شد.
