غرق شدن در آبشار اطلاعاتی

پدیده آبشار اطلاعاتی

اگر شما جز آن دسته از انسان‌های پرسشگر باشید برایتان مهم است که از درست بودن خبر سردربیاورید و احتمالا از فرستنده یا گوینده خبر این سوال را می پرسید که منبع آن کجاست؟ و می تواند به این دلیل و آن دلیل ساختگی و فیک باشد. شنیدن این پاسخ های تکراری ، ممکن است شمارا از ادامه بحث منصرف ‌کند:«بابا این خبررو ندیدی مگه؟ همه جا پرشده» ، «من ازش صدتا توییت و استوری دیدم» ، « همون موقع این خبررو همه جا کار کردند، چطور ندیدی!» و…

ماجرا یا حادثه ای رخ می‌دهد، بلافاصله داده ها و اطلاعات یکسان و پر تکرار همه جا تکثیر می‌شوند و همین باعث ایجاد یک فشار روانی برای پذیرش آن خبر یا داده می‌شود، پدیده ای که در این روزها افکار عمومی را به دست گرفته به آبشار اطلاعاتی معروف است.

شروع؛ آبشاری

آبشار اطلاعاتی درزمان ابتدایی و بلافاصله بعد از وقوع حادثه شروع به کار می‌کند چرا که اولین بودن در اظهار نظر و بیانیه تا اندازه زیادی تکلیف وضعیت جامعه در افکار عمومی را روشن می کند. این  اظهارنظرهای ابتدایی به تدریج  تبدیل به الگو شده ، الگوهای قوی که توانایی خارج کردن از گود دیدگاه ها و نظرات مخالف برایش مثل آب خوردن است و حتی فرصت طرح به آن ها را هم نمی‌دهد.آبشار اطلاعاتی به عنوان رفتار غیرمنطقی گله ای در صورت تداوم بیش از حد طولانی است که نشان می دهد، احساسات جمعی نیز برای تغذیه آبشار وارد بازی می شوند.

همرنگ جماعت شو!

یکی از دلایلی که افراد ترغیب می‌شوند تا دیگران را الگوی خود قرار بدهند یا از رفتارشان پیروی کنند این است که در این جهان لایتناهی و پر رمز و راز،  هیچ کس کامل نیست و اطلاعاتی که در این دنیا وجود دارد پراکنده و ناقص‌اند و خیلی ها به همه اطلاعات دسترسی ندارند با این وجود؛ افرادی که نظر و اطلاعاتی متفاوت از دیگران دارند چطور می توانند از تصمیمات دیگران  پیروی کنند و گاهی شاهد انتخاب نادرست باشند؟ مثلا، پذیرفتن  یک تکنولوژی جدید یا مد لباس  یا حمایت از یک موضع سیاسی، نشان دهنده تلاش برای هم رنگ شدن در جامعه و همراه موج شدن است در حالی که این امکان وجود دارد که اطلاعات شخصی آنها در تناقض با پذیرش این موضوعات باشد.

ذهنیت گله‌ای

در آبشار اطلاعاتی پیروی و تبعیت از رفتار دیگران به وضوح دیده می‌شود و شاید تقلید کورکورانه اصطلاح درست تری برایش باشد. یک مثال سوئدی با این مضمون  وجود دارد که: اگر رئیس بانک خودش را از پنجره بیرون انداخت پس من هم انجامش می دهم تا به ثروت برسم با تکرار این کار و  پرت شدن عده زیادی از افراد نه تنها دیگر این کار ترسناک یا شجاعانه محسوب نمی‌شود بلکه خلاف آن کار ، عجیب و غیرعادی به نظر می رسد.

این ذهنیت گله ای در دنیای حقیقی و بیشتر در مجازی دیده می‌شود، این را می‌توان با توییت های پربازدید اثبات کرد،  آبشاری که درآن افراد پی در پی از رفتار هم پیروی می‌کنند و اطلاعات در بین گروه ها به سرعت دست به دست می‌چرخد.

موقعیت‌های آبشاراطلاعاتی

آبشارها همیشه رخ می دهند و با توجه به داده های محدود و  جو سازی میتواند نادرست هم باشد همچنین آبشارها می‌توانند بر اساس اطلاعات کمی باشند مثلا یک آبشار با طول بی‌نهایت تنها بر اساس تصمیم دو نفر می‌تواند رخ دهد. به طور کلی، مجموعه کوچکی از مردم که قویاً یک ایده را به عنوان عقلانی بودن تبلیغ می کنند، می توانند به سرعت بر زیرمجموعه بسیار بزرگتری از جمعیت عمومی تأثیر بگذارند.

آبشار شهرت

آبشارهای اطلاعاتی در موقعیت‌هایی رخ می‌دهند که دیدن انتخاب‌های مشابه بسیاری از افراد، شواهدی را ارائه می‌دهد که بر قضاوت خود او سنگینی می‌کند. یعنی شخص فکر می کند: “احتمال این که من اشتباه کنم بیشتر از اشتباه جمعی خواهد بود بنابراین، من هم مانند آنها  تصمیم گرفته و رفتار میکنم .”

گاهی اوقات هم در کنفرانس یا جلسه ای با گروهی مخالف هستید اما برای آن که اعتبارتان آسیب نبیند با گروه مخالف همراهی می‌کنید که به آن آبشار شهرت هم می گویند.

تحلیل شبکه های اجتماعی

تجزیه و تحلیل ویروسی بودن آبشارهای اطلاعاتی در یک شبکه اجتماعی ممکن است به کاربردهای مفید زیادی مانند تعیین تأثیرگذارترین افراد در یک شبکه منجر شود. از این اطلاعات می توان برای به حداکثر رساندن اثربخشی بازار یا تأثیرگذاری بر افکار عمومی استفاده کرد.

حرف آخر
آبشار اطلاعاتی، پایه‌ای برای درک انتقال اطلاعات از طریق سازمان‌های فراملی و چند ملیتی و حتی بیشتر ایجاد می‌کندو درک این چارچوب ها حرکتی رو به جلو در جامعه جهانی‌ است.

با جمع بندی همه این نکات، آبشارها به عنوان یک اصطلاح کلی، طیفی از مفاهیم مختلف را در بر می گیرند و آبشارهای اطلاعاتی،  موضوع اساسی در نحوه انتقال، بازنویسی و درک اطلاعات از طریق فرهنگ‌های مختلف در بسیاری از کشورهای مختلف بوده است.