دو مقام دولت «جو بایدن»، رئیسجمهور آمریکا امروز در جلسهای پشت درهای بسته، راهبرد آمریکا در قبال ایران را در جلسه غیرعلنی برای اعضای کمیته روابط خارجی مجلس سنای آمریکا تشریح میکنند.
«رابرت مالی»، نماینده ویژه دولت آمریکا در امور ایران و «برت مکگورک»، هماهنگککننده امور خاورمیانه در کاخ سفید دو مقام بایدن هستند که در این جلسه حضور دارند.
طبق برنامهای که روی وبسایت مجلس سنا قرار گرفته این دو مقام ساعت 10:30 به وقت واشنگتن در جلسهای با موضوع «اطلاعات به روز در خصوص برنامه هستهای ایران و راهبرد آمریکا» حضور خواهند یافت.
رابرت مالی سه هفته پیش در یک جلسه علنی در کمیته امور خارجی مجلس سنا ضمن اذعان به شکست سیاست فشار حداکثری علیه ایران گفته بود که بهترین مسیر در قبال ایران بازگشت به برجام است.
رابرت مالی در آن جلسه در پاسخ به اظهارات یک سناتور که درباره محدودیتهای اقدام نظامی علیه ایران پرسید گفت: «تنها راهکار واقعی که در اینجا داریم دیپلماسی است.»
ادعاها علیه ایران
کشورهای غربی به رهبری آمریکا و رژیم صهیونیستی در سالهای گذشته ایران را به پیگیری اهداف نظامی در برنامه هسته ای این کشور متهم کردهاند. ایران قویاً این ادعاها را رد کرده است.
ایران تأکید میکند به عنوان یکی از امضاکنندگان پیمان منع گسترش سلاحهای اتمی (انپیتی) و عضوی از آژانس بین المللی انرژی اتمی، حق دستیابی به فناوری هستهای را برای مقاصد صلح آمیز دارد.
علاوه بر این، بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی تاکنون بارها از تاسیسات هستهای ایران بازدید کردهاند اما هرگز مدرکی که نشان دهد برنامه صلح آمیز انرژی هستهای این کشور به سمت مقاصد نظامی انحراف داشته باشد، پیدا نکردهاند.
ایران علاوه بر این در سال ۲۰۱۵ به توافقی با کشورهای موسوم به گروه ۱+۵ برای حل و فصل تنشها بر سر برنامه هستهای خود دست پیدا کرد. علیرغم اذعان آژانس بینالمللی انرژی اتمی به پایبندی ایران به تمامی تعهداتش، دولت آمریکا در اردیبهشتماه سال ۱۳۹۷ به صورت یکجانبه از این توافق خارج شد.
از سوی دیگر، رژیم صهیونیستی تنها دارنده سلاحهای هستهای در منطقه غرب آسیا است و با حمایتهای آمریکا برنامه تسلیحات هستهای خودش را از نظارتهای بینالمللی دور نگاه داشته است.
دولت «دونالد ترامپ»، رئیسجمهور سابق آمریکا بعد از خروج از برجام به اجرای سیاست موسوم به «فشار حداکثری» علیه ایران روی آورد. او بابت اجرای این سیاست و ثمربخش نبودن آن مورد انتقاد قرار گرفت.
مذاکرات وین
دولت جدید آمریکا به ریاست «جو بایدن» مدعی شده بود قصد دارد از طریق مذاکرات وین، آمریکا را به توافق هستهای برجام بازگرداند اما تا کنون از اجرای تعهداتش در این راستا خودداری کرده است. این مذاکرات از چند ماه پیش دچار وقفه شد.
مذاکرات رفع تحریمها در وین از چند ماه پیش دچار وقفه شد. دولت آمریکا از زمان آغاز این مذاکرات به جای پیشنهاد دادن ابتکارهای عملی برای پیشرفت گفتوگوها بارها تلاش کرده طرفهای مختلف را به کند کردن روند مذاکرات و ایجاد مانع بر سر راه آن متهم کند.
یکی از دلایل عدم انجام اقدامات لازم از سوی طرفهای آمریکایی در مذاکرات وین مخالفتهای نمایندههای کنگره با سیاستهای دولت بایدن در خصوص برجام بوده است. از جمله انتقادات این گروه از قانونگذاران آمریکایی این است که برجام به همه حوزههای اختلاف آمریکا با ایران از جمله فعالیتهای منطقهای و برنامه موشکی ایران نمیپردازد.
کشورهای غربی و به ویژه آمریکا در ادامه عملیاتهای رسانهای و روانی خود بعد از وقفه مذاکرات وین به توجیههای متفاوتی برای مقصرنمایی ایران به جای عمل به تعهداتشان جهت احیای برجام متوسل شدهاند.
این کشورها ابتدا با متصل کردن موضوع مذاکرات به جنگ اوکراین ادعا کردند که روسیه مانع از پیشبرد گفتوگوها شده است. بعد از آنکه «سرگئی لاوروف»، وزیر امور خارجه روسیه در جریان سفر «حسین امیرعبداللهیان»، وزیر امور خارجه ایران تصریح کرد که موضوع درخواست ضمانت مسکو برای همکاری با ایران پس از اجرای کامل برجام مانعی برای ادامه گفتوگوها نیست، کشورهای غربی به برجستهسازی یک موضوع ایران پرداخته و مدعی شدند درخواست تهران برای حذف نام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از فهرست سازمانهای اصطلاحاً تروریستی مذاکرات را به بنبست کشانده است.
ضرورت گزارشدهی به رژیم صهیونیستی یکی دیگر از عواملی بوده که روند حرکت رو به جلوی مذاکرات را کند کرده است. دولت بایدن بارها اعلام کرده نظر این رژیم را در مذاکرات وین در نظر میگیرد. رژیم صهیونیستی بارها اعلام کرده که با احیای برجام مخالف است، هر چند که برخی از مقامهای اطلاعاتی این رژیم اکنون تصریح کردهاند که بازگشت به برجام را به نفع خود میدانند.