جمهوری اسلامی ایران به عنوان کشوری مسئولیت پذیر بارها اعلام کرده است با توجه به اینکه آمریکا طرفی بوده که توافق برجام را نقض کرده پس این واشنگتن است که باید با رفع تحریمها به توافق بازگردد و لازم است اجرای تعهدات آمریکا بلحاظ بد عهدی و عدم توجه به تعهدات خود مورد راستیآزمایی قرار گیرد.
در مدتی که مذاکرات به خاتمه رسید بجهت وقوع جنگ اوکراین سیر تحولات برجامی از سرعت خود کاسته و طرفین با انجام گفتگوهای با واسطه و بیواسطه سعی در جهت دهی به نتایج مورد نظر برای رسیدن به یک توافق محکم بوده اند و در عین حال بدنبال این نیز هستند که در صورت شکست خوردن مذاکرات و عدم تحقق نتیجه مورد نظر اروپا و امریکا که صرفا دور نگه داشتن ایران از رسیدن به غنی سازی بالای اورانیوم است ایران را مقصر این شکست جلوه دهند و به اصطلاح توپ در زمین ایران باشد.
از سویی همانطور که قبلا گفته شد نتیجه اصلی به ثمر رسیدن توافق وین در شرایط اقتصادی بعد از جنگ اوکراین ورود مجدد و پرقدرت ایران در بازار انرژی و تامین نفت و گاز اروپا از ایران است یعنی برگ برنده ای برای ایران که در پای میز مذاکره وضعیت ایران را قوی تر کرده است .
در حال حاضر ایران اصلا علاقه ای به دادن امتیاز به طرفهای مقابل را نداشته چون میداند که اروپا و امریکا در موضعی هستند که اگر بخواسته های ایران تن ندهند حتما دچار مشکلاتی میشوند که بار اقتصادی در بازار انرژی برایشان خواهد داشت .
در همین راستا و بجهت اینکه ایران به پیشنهادات نیم بند آمریکا و تروئیکای اروپایی پشت کرده است و طرف های مقابل متوجه شده اند که ایران تا خواسته های اصلی خود را بدست نیاورد تن به امضا توافق نخواهد داد مجبور به شوک دادن به روند احیا برجام نموده که سفر آقای انریکه مورا در همین راستا میباشد سفر مورا به تهران و مذاکرات مستقیم در خاک ایران با اصحاب سیاسی مذاکرات پیام های اشکار بسیاری برای نتایجی محرمانه در پی خواهد داشت .
از سویی میتوان این سفر را به زانو در امدن طرفهای اروپایی دید و از سویی رساندن پیام های به نوعی ملتمسانانه و اغوا کننده برای گول زدن ایران در پذیرش راهکارهایی جدید برای احیا برجام .
بهنظر میرسد که معاون سیاست خارجی اتحادیه اروپا در سفر به تهران با ارائه راهکارهای جدید بهدنبال جلب نظر مقامات کشورمان برای پذیرش خواستههای یکطرفه دولت آمریکا در مسیر احیای برجام است.
در این خصوص قبل از سفر اقای مورا وزیر خارجه موضع دقیق ایران را بیان کردند و مسیر مشخص و راهبردی ایران را بیان داشتند و تاکید کردند: حضور مورا نشان میدهد ما گفتوگوها را در مسیری که باید انجام شود، همچنان پیگیری کردیم و به رغم اقدامات ضددیپلماسی که توسط سنا و کنگره انجام شده، ایران و ۱+۴ به مسیر دیپلماسی و دستیابی به توافق خوب و قابل اتکا و پایدار، متعهد بودهاند. اگر همین امروز آمریکا تصمیم خودش را بگیرد و آنچه از حقوق ملت ایران و جیب ملت ایران برداشته برگرداند و حقوق ضایع شده ملت ایران را بپذیرد و به آن احترام بگذارد، میتوانیم فردای بعد از برگشت مورا، به وین بازگردیم و توافق را امضا کنیم. سفر مورا این گفتوگوها را در مسیر درستی جلو میبرد.
پس مشخص است که اگر نظر ایران تامین گردد نتیجه مذاکرات بسرعت نهایی خواهد گردید.
در همین زمینه و بر اساس مطالبی که طرف غربی خصوصا آمریکایی ها عنوان کرده است، بهنظر میرسد که مورا در این سفر بهدنبال جلب نظر مقامات کشورمان برای پذیرش خواستههای دولت آمریکا در مسیر احیای برجام است؛ خواستههایی که یک نتیجه قطعی دارد: عدم انتفاع اقتصادی ایران از احیای توافق هستهای و صرفا حاصل کاربردی و استراتژیک برای ایران در پی نخواهد داشت.
مورا در این سفر بهدنبال تفکیک بخشهای مختلف در زمینه تحریم از یکدیگر است؛ یعنی تأکید بر رفع تحریم برخی افراد و نهادها که مهمترین آن تحریم سپاه و خارج کردن آن از سازمان های تروریستی است و تأکید مجدد بر باقی ماندن تحریم برخی افراد و نهادهای زیر مجموعه سپاه از جمله سپاه قدس و افراد دیگر که چندی پیش هم این مانور سیاسی از سوی سخنگوی کاخ سفید بهصورت نیمهرسمی بیان شد.
این راهبرد البته از همین حالا شکست خورده است؛ چرا که مسئولین و مقام های سیاسی کشور صراحتاً تأکید کرده اند از خط قرمز خود که رفع کامل تحریمها طبق برجام و زمینهسازی برای بهرهمندی اقتصادی ایران از احیای توافق است کوتاه نخواهد آمد.
پس میبینیم که پیشنهادات مورا قطعا منطبق با تامین نظر ایران نخواهد بود و فقط در جهت نیل به اهداف امریکا و اروپاست و از جهتی نیز فقط در راستای مقصر جلوه دادن ایران برای شکست احتمالی مذاکرات هستند و شاید پیشنهادات محرمانه در پس پرده باشد که بتواند اغوا کننده باشد اما گفتگوهای سه هفته اخیر طرفهای میز مذاکرات و نظر اقای گروسی در خصوص غنی سازی اورانیوم و نظرات سناتورهای امریکایی در کنگره و وزیر امور خارجه این کشور مشخص میکند که پیشنهادی برای بهتر شدن وضع توافق در آستین آقای مورا نخواهد بود هر چند که شاید تهدیداتی در راستای بلواهای اقتصادی و اجتماعی آتی برای ایران در کیف چرمی ایشان باشد.
در هر حال اگر در راستای بهبود بخشی به مذاکرات برجامی به سفر اقای مورا نظر داشته باشیم باید تأکید کرد که اگر طرف اروپایی بهصورت واقعی بهدنبال به نتیجه رسیدن مذاکرات و احیای برجام است، قفل مذاکرات وین را باید در واشنگتن جستجو کند، نه در تهران! چرا که ایران همواره اعلام کرده است با وجود بدعهدیهای مکرر آمریکا و با وجود اینکه این کشور بوده که از توافق خارج شده است، حاضر است در صورت تأمین منافع اقتصادی برای معیشت مردم ایران، اقدام به بازگشت تعهدات هستهای خود طبق برجام کند