چرا تحرکات فرانسه در مراحل پایانی مذاکرات وین افزایش یافته است؟

مذاکرات رفع تحریم‌ها روز دوشنبه با جلسات پی‌درپی هیات اروپایی پی گرفته شد و در مقاطعی هم هیات ایرانی به این جلسات ملحق شدند. مذاکره کننده ارشد روسیه، میخائیل اولیانوف هم در توییتی از جلسه مشترک با سران هیات‌های آلمان، انگلیس و فرانسه خبر داد و نوشت: ما درخصوص راه‌ها و تدابیر احتمالی برای حل‌ و فصل مشکلات برجسته‌ باقی‌مانده گفت‌ وگو کردیم. دیدارهای مشابهی در فرمت‌های مختلف میان تمامی مشارکت‌کنندگان دیگر در مذاکرات درحال انجام است.

شنیده‌ها از منابع غیر ایرانی حاکیست که شمار نمایندگان فرانسه در ترکیب هیات موسوم به سه کشور اروپایی در جلسات بیشتر و تحرکات آن‌ها به نسبت سایر طرف‌های اروپایی افزایش قابل توجهی داشته است.

ریاست هیات فرانسوی برعهده «فیلیپه اره‌را» مدیرکل سیاسی وزارت امور خارجه فرانسه است. شواهد نشان می‌دهد که او فعالیت توئیتری خود را از سه هفته پیش آغاز کرده و چند پیام هم درباره مذاکرات وین منتشر کرده است.

سه روز پیش او در یک رشته توئیتی، توضیحاتی را درباره روند مذاکرات ارائه داد و نوشت: «چندین ماه است که در رأس هیات فرانسه برای مذاکرات فشرده با هدف بازگشت ایران و آمریکا به اجرای فوری توافق هسته‌ای در وین هستم.» دیپلمات فرانسوی در فرازهایی از پیام خود تصریح کرد که توافق سال ۹۴ به دلیل خروج آمریکا از آن و بازگرداندن تحریم‌ها تضعیف شده است. وی اضافه کرد: «زمان درحال سپری شدن و ضروری است که به توافق برسیم».

پیشتر یک منبع مطلع غیر ایرانی از افزایش تحرکات اروپایی‌ها با محوریت فرانسه خبر داده و گفته بود که آن‌ها در روزهای اخیر سرگرم برگزاری جلسات پی‌درپی در هتل کوبورگ هستند که عموما تا دیر وقت ادامه دارد. این درحالیست که طرف‌های غربی بازی دوگانه بر سر «متن» و «زمان» را در آستانه توافق تشدید کرده و سعی می‌کنند در لابه لای انتشار واقعیات، مطالب نادرستی هم منتشر کنند تا اذهان عمومی را تحت تأثیر قرار داده و به فضای مذاکره فشار روانی وارد کنند.

«فیلیپه اره‌را» ساعاتی پیش در حساب توئیتری خود نوشت که هیات سه کشور اروپایی برای یک هفته سرنوشت‌ساز در وین آماده است. وی ادعا کرد: ایران اکنون باید از فرصت استفاده کرده و تصمیمات سیاسی لازم را برای نجات توافق وین اتخاذ کند. این دیپلمات فرانسوی افزود؛ این پیام رئیس جمهور فرانسه به آیت الله سید ابراهیم رئیسی رئیس جمهور ایران در تماس  تلفنی اخیر دو طرف بوده است.

این درحالیست که اولا آیت الله رئیسی رئیس جمهور کشورمان در گفت وگو با امانوئل مکرون رئیس جمهور فرانسه با بیان اینکه هیات ایرانی با جدیت در حال پیشبرد مذاکرات وین است، تصریح کرد: جمهوری اسلامی ایران در طول مذاکرات پیشنهادهای سازنده‌ای ارائه کرده است و پیشنهادهای مطرح شده از سوی طرف‌های دیگر مذاکره را براساس میزان انطباق آنها با منافع ملت ایران، مورد بررسی قرار داده است.

رئیس جمهور با بیان اینکه هیات ایرانی بارها اعلام کرده از ابتکاراتی که متضمن تامین و حفظ حقوق ملت ایران باشند، استقبال می‌کند، تصریح کرد: فشارها یا ادعاهای سیاسی با هدف حفظ اهرم فشار بر ملت ایران مطرح شده‌اند و چشم‌انداز حصول توافق را تضعیف می‌کنند. هرگونه توافقی در وین باید شامل لغو تحریم‌ها، ارائه تضمین معتبر و بسته شدن مسائل و ادعاهای سیاسی شود.

در ثانی مذاکرات وین اکنون به مرحله‌ای رسیده است که موفقیت یا شکست گفت‌ وگوها صرفا به تصمیمات سیاسی طرف‌های غربی بستگی دارد. اگر طرف‌های غربی تصمیمات لازمی را که به آن آگاه هستند، اتخاذ کنند، می‌توان چند موضوع باقی‌مانده را حل کرده و ظرف چند روز به توافق نهایی دست یافت.

رویای فرانسه برای رهبری اروپا

رفتار فرانسه فراتر از بازی‌های دقیقه ۹۰ مذاکراتی، از این جهت قابل تفسیر است که این کشور بعد از خروج انگلیس از اتحادیه اروپا و پایان صدرات آنگلا مرکل در آلمان به عنوان یک رهبر کاریزماتیک و مطرح در سطح اروپا، خود را بیش از پیش به رویای دیرینه رهبری این بلوک نزدیک می بیند.

برای فهم بهتر این موضوع می‌توان به این نکته اشاره کرد که فرانسه بعنوان تنها قدرت اتمی اتحادیه اروپا همواره نسبت به این موضوع احساس غرور داشته و سال گذشته از طرف‌های علاقه‌مند اروپایی خواسته بود با این کشور وارد یک گفت وگوی استراتژیک در زمینه قدرت بازدارنده اتمی و همچنین افزایش بودجه دفاعی شوند.

 فرانسه سالانه چهار میلیارد دلار صرف نگهداری از حدود سیصد کلاهک اتمی قابل حمل توسط زیردریایی و موشک های دوربرد می کند. این کشور مدت ها از آبهای اقیانوس آرام برای آزمایش‌های اتمی خود استفاده می‌کرد تا اینکه از ۱۹۹۶ و پس از اعتراضات گسترده محیط زیستی این آزمایش‌ها را به قولی متوقف کرد.

آلمان به عنوان دیگر قدرت بزرگ اروپایی در این مساله با فرانسه اختلاف نظر دارد. در آلمان احساسات ضد اتمی قوی تر است و این کشور از جهت بازدارندگی، خود را زیر چتر حمایتی آمریکا می بیند. اینک در نبود انگلیس و تا زمانی که اولاف شولتس صدر اعظم جدید آلمان جا پای سیاسی خود را سفت کند، فرانسه میدان رقابت را بی حریف و آزادی عمل بیشتری برای تحقق رویای رهبری اروپا می‌بیند.

در خصوص مذاکرات وین هم می‌توان این طور بیان کرد که تحرکات فرانسه در مراحل پایانی گفت‌ وگوها، از یک سو با رقابت‌های داخلی اتحادیه اروپا و از سوی دیگر کسب امتیاز در عرصه بین‌المللی، در آستانه انتخابات ریاست جمهوری پیش‌رو در این کشور بی ارتباط نیست.

این درحالیست که اسلامی ایران با تاکید بر سه اصل رفع تحریم‌ها، راستی آزمایی و ارائه تضمین های ضروری در پایبندی به تعهدات، آمادگی رسیدن به یک توافق خوب را در کوتاهترین زمان ممکن دارد، به این شرط که طرف مقابل آماده اتخاذ تصمیمات سیاسی مورد نیاز باشند.