آمریکا و چین با توافق موقت، جنگ اقتصادی طولانی‌مدت را به تعویق انداختند. به نظر می‌رسد طرفین در پی آرامش موقت و مدیریت فشار‌های داخلی هستند.
در حالی که تنش‌های تجاری میان ایالات متحده آمریکا و چین همچنان ادامه دارد، دو طرف در پی توافقی موقت هستند که هدف اصلی آن کسب زمان است، نه حل ریشه‌ای اختلافات تجاری و اقتصادی. این توافق بیش از آنکه راهکاری بلندمدت ارائه دهد، نقش یک نفس تازه برای هر دو طرف را ایفا می‌کند تا بتوانند وضعیت داخلی خود را سامان دهند و برای دور بعدی درگیری‍ها آماده شوند.
تحلیلگران اقتصادی معتقدند که این توافق ممکن است بازارها را به‌طور موقت آرام کند، اما ریشه‌های اختلاف همچنان عمیق و ساختاری باقی مانده‌اند و بدون تغییرات اساسی در روابط تجاری و سیاست‌های اقتصادی، این آتش زیر خاکستر خواهد ماند.
دلایل ایالات متحده برای توافق موقت
۱. نیاز به آرامش قبل از انتخابات میان‌دوره‌ای
آمریکا در شرایط حساسی قرار دارد. با نزدیک شدن به انتخابات میان‌دوره‌ای، واشنگتن به شدت نیاز دارد تا از بالاگرفتن تنش‌های تجاری با چین جلوگیری کند. هدف اصلی از این توافق:
کاهش فشار بر مصرف‌کننده آمریکایی: تعرفه‌های تجاری منجر به افزایش قیمت کالاهای وارداتی می‌شوند و فشار اقتصادی روی مردم می‌تواند محبوبیت دولت را کاهش دهد.
ثبات بازارهای مالی: هرگونه تشدید تنش تجاری می‌تواند بازارها را دچار نوسان کند و این وضعیتی است که دولت آمریکا در دوران انتخابات به هیچ عنوان به دنبال آن نیست.
حمایت از صنایع داخلی: بسیاری از صنایع آمریکا به مواد اولیه و قطعات وارداتی از چین وابسته هستند. توقف یا کاهش تعرفه‌ها می‌تواند روند تولید و فعالیت اقتصادی را بهبود بخشد.
جلب حمایت جامعه تجاری: گروه‌های اقتصادی و اتحادیه‌های تجاری با نفوذ قابل توجه، فشار زیادی برای کاهش موانع تجاری وارد کرده‌اند. توافق موقت به کاهش این فشار کمک می‌کند و حمایت مالی و سیاسی آنان را جلب می‌کند.
۲. کاهش فشار بر شرکت‌ها
صنایع مختلف آمریکا، از جمله کشاورزی، فناوری و تولیدی، به شدت تحت تأثیر تعرفه‌ها قرار گرفته‌اند. هدف از این توافق، کاهش تنش‌ها و آماده‌سازی شرکت‌ها برای شرایط اقتصادی بهتر است:
صنعت: هزینه بالای مواد اولیه و قطعات وارداتی از چین، تولید را دشوار کرده است.
کشاورزی: واکنش چین به تعرفه‌های آمریکا باعث کاهش صادرات محصولات کشاورزی شد، به ویژه سویا، که یکی از مهم‌ترین محصولات صادراتی آمریکا است.
فناوری: شرکت‌های فناوری وابستگی زیادی به زنجیره تأمین چین دارند. تعرفه‌ها و محدودیت‌ها باعث افزایش هزینه‌ها و اختلال در تولید شده‌اند.
۳. بازسازی اعتماد در اقتصاد جهانی
تصاعد جنگ تجاری تأثیر منفی بر بازارهای جهانی و تقاضا گذاشته است. آمریکا امیدوار است با توافق موقت، یک فضای مذاکره پایدارتر ایجاد کند تا بتواند اثرات منفی جنگ تجاری بر اقتصاد داخلی و جهانی را کاهش دهد.
اهداف چین از توافق موقت
چین نیز از این توافق به عنوان یک فرصت استراتژیک استفاده می‌کند:
۱. مدیریت فشار بین‌المللی
برنامه چین برای اعمال محدودیت‌ها و صدور مجوزهای صادراتی مواد استراتژیک باعث نگرانی کشورهای صنعتی شده است، زیرا آنها بیش از ۹۰ درصد مواد معدنی و صنعتی خود را از چین تأمین می‌کنند. تأخیر در اجرای این سیاست، به چین اجازه می‌دهد زمان بیشتری برای مدیریت روابط بین‌المللی و کاهش تنش‌ها داشته باشد.
۲. جلوگیری از اقدامات متقابل
اجرای سیاست‌های محدودکننده بدون توافق، می‌تواند واکنش اقتصادی شدید از سوی آمریکا یا اتحادیه اروپا ایجاد کند. چین با این توافق موقت، خود را از پیامدهای احتمالی محافظت می‌کند.
۳. حفظ جایگاه به عنوان تأمین‌کننده جهانی معتبر
چین نمی‌خواهد اعتماد مشتریان جهانی خود را از دست بدهد، به ویژه در شرایط حساس بازتوزیع زنجیره‌های تولید جهانی.
۴. استفاده از توافق به عنوان اهرم مذاکره
تأخیر در اجرای محدودیت‌ها به چین انعطاف بیشتری برای مذاکره‌های آتی با آمریکا می‌دهد و می‌تواند در آینده منافع بهتری کسب کند.
چشم‌انداز بازار و اقتصاد
در نتیجه، توافق فعلی را می‌توان آرامشی موقت در جنگ اقتصادی طولانی‌مدت بین دو ابرقدرت جهان دانست. هر دو طرف سعی دارند نفس تازه‌ای بکشند و وضعیت داخلی خود را سامان دهند قبل از آنکه وارد دور بعدی درگیری شوند.
کارشناسان اقتصادی معتقدند که این توافق ممکن است بازارها را به طور موقت آرام کند، اما ریشه‌های اختلاف همچنان باقی مانده است. اختلافات اصلی شامل نفوذ جهانی، فناوری و مسائل ارزی هستند که هیچکدام هنوز راه‌حلی پیدا نکرده‌اند.چشم‌انداز بلندمدت بازارهای جهانی و روابط اقتصادی بین چین و آمریکا همچنان نامطمئن و حساس است و ممکن است هر لحظه بار دیگر شاهد تشدید تنش‌ها باشیم.
به نظر می‌رسد تعرفه‌های ترامپ شرایط اقتصادی مطلوبی برای آمریکا به همراه نداشته است. مذاکره‌کنندگان امریکا و چین روز یکشنبه بر سر چارچوبی به عنوان مقدمه دیدار پیش‌ِ روی دونالد ترامپ و شی جین‌پینگ در هفته جاری به توافق رسیدند؛ توافقی که به باور ناظران می‌تواند نشانه‌ای از احتمال تمدید آتش‌بس در جنگ تجاری میان دو کشور باشد.
