سوریه پس از جنگ داخلی
پایان جنگ داخلی سوریه در دسامبر ۲۰۲۴ با قدرت‌گیری «احمد الشّراء» فرصتی برای بازسازی به وجود آورد. کشورهای عربی خلیج فارس از او حمایت مالی و دیپلماتیک می‌کنند اما میراث سال‌ها جنگ، حملات اسرائیل و ناآرامی‌های منطقه‌ای همچنان شکننده است.
چالش سیاست منطقه‌ای
قدرت و نفوذ اقتصادی-نظامی قطر، عربستان و امارات آنها را بازیگران مسلط عربی کرده است. اما دخالت در حکومت‌های منطقه – از مصر تا سودان و یمن – هم خطر جنگ‌های فرسایشی دارد و هم اختلافات درونی بین خودشان را تشدید می‌کند.
ایران؛ دشمن تضعیف‌شده اما پرخطر
جنگ اخیر اسرائیل با ایران و متحدانش از قدرت تهران کاسته است. با این حال، فروپاشی یا تغییر ساختار سیاسی ایران می‌تواند تهدید تازه‌ای برای شیخ‌نشین‌ها ایجاد کند؛ چه دموکراسی اسلامی باشد چه ملی‌گرایی افراطی. همزمان احتمال تشدید تلاش ایران برای برنامه هسته‌ای نیز نگرانی بزرگی است.
رویارویی با اسرائیل
اسرائیل به عنوان تنها قدرت هسته‌ای منطقه، برای دولت‌های خلیج هم شریک امنیتی و اقتصادی است و هم عامل بحران. مردم عرب خواهان حمایت از فلسطین هستند، اما دولت‌های خلیج منافع مشترکی با اسرائیل دارند. حمله اخیر اسرائیل به دوحه – برای نخستین‌بار در خاک یک کشور خلیج – توازن حساس روابط را بر هم زده است.
درس‌های همکاری منطقه‌ای
شورای همکاری خلیج فارس (GCC) با وجود اختلافات تاریخی مانند بحران قطر در ۲۰۱۷، هنوز ابزار اصلی هماهنگی است. تجربه اخیر نشان داده که همگرایی و همکاری میان اعضا در برابر بحران‌ها ضروری است، به‌ویژه زمانی که موضوع فلسطین بار دیگر در مرکز افکار عمومی عربی قرار گرفته است.
