رهبر معظم انقلاب در دیدار اخیر خود با تولیدکنندگان و فعالان اقتصادی یک بار دیگر به موضوع مبارزه با قاچاق و از بین بردن کالای قاچاق اشاره کرده و فرمودند: « … جلوگیری قاطع از قاچاق که این یکی از آن کارهای لازم است که من به مسئولین تأکید می کنم، جدّی بگیرید این قضیّه را؛ جدّی بگیرید؛ مبارزهی با قاچاق باید کاملاً قاطع و بیرحمانه باشد. ملاحظه کنید که حالا این جنس فلان است، بیاوریم استفاده کنیم؛ نه، من گفتم جنس لوکس واردشده را که [به صورت] قاچاق وارد کرده، بیندازید زیر دستگاه خُردکننده، خُردش کنید! و الّا اگر چنانچه آن را به صورت دیگری وارد بازار کردید، همان می شود؛ صنعت داخلی لطمه می خورد … »
از همین رو چند نکته در این باره قابل اشاره است:
یک: این اولین بار نیست که ایشان بحث امحاء کالای قاچاق را مطرح کرده اند. مثلاً مردادماه سال 95 در دیدار با اقشار مردم فرمودند: « [در موضوع] قاچاق، بنده به مسئولین گفتهام که آقاجان! وقتی شما آن باند قاچاقچی را پیدا می کنید و آن جنس کلان قاچاق را که چند هزار تُن وزن آن است، وارد کشور می کنید، این جنس را جلوی چشم همه آتش بزنید؛ ضربه بزنید به قاچاقچی، به جنس دارای مشابه داخلی. خب معلوم است وقتیکه جنس خارجی وارد شد -چه از مبادی ورودی قانونی مثل گمرک و امثال اینها، چه از مبادی قاچاق که متأسّفانه خیلی هم زیاد است- تولید داخلی می خوابد. وقتی تولید داخلی خوابید، همین وضعی پیش میآید که امروز هست: جوان ما بیکار می شود، اشتغال ما کم می شود، رکود بر کشور حاکم می شود، وضع زندگی و معیشت مردم دشوار می شود. اینها را که دیگر از طریق ارتباط با آمریکا و با اروپا نمی شود حل کرد، اینها را خودمان باید حل بکنیم. اینها کارهایی است که به عهدهی خود ما است؛ راه این است».
دو: دامنه اجناس و کالاهای لوکس قاچاق بسیار وسیع است؛ از دنیای خودرو گرفته تا دنیای لوازم خانگی و وسایل آرایشی بهداشتی و … هیچکدام مصون از قاچاق نیستند. بنابراین باید دقت کرد که در انهدام کالای قاچاق، تنها به کالای کوچک و دم دستی اکتفا نکنیم.
وقتی سکاندار انقلاب با یک دید کلان چند بار این موضوع را گوشزد می کند، دیگر جای هیچ بهانه و توجیهی وجود ندارد. حال این پرسش مطرح می شود که چقدر موضوع از بین بردن کالاهای قاچاق در این چند سال مورد اهتمام و دقت قرار گرفته است؟ آیا همه مواردی که باید امحاء می شدند، امحاء شده اند؟ در این میان چقدر وسایل بزرگ مثل خودروهای لوکس خارجی، از بین رفته اند؟
سه: انهدام کالای قاچاق از جنبه های مختلف، قابل دفاع است. یکی از اثرات مثبت آن، درس عبرتی است که برای قاچاقچیان حاصل می شود. ضمن اینکه وقتی کالای قاچاق از بین می رود، عملاً امکان دور زدن روند قانونی از طریق پرداخت رشوه، زد و بندها و دخالت افراد صاحب نفوذ و … نیز تا اندازه ای از بین می رود.
چهار: ممکن است برخی بگویند که همین وسایل را می توانیم در اختیار عده ای از مردم نیازمند قرار دهیم؛ پاسخ این است که بله، می توان برای بهره مند شدن برخی از افراد جامعه این کار را انجام داد، اما از آن طرف چه بسا چند هزار کارگر داخلی و خانواده های آنها و در مقیاس کلان، اقتصاد و چرخه تولید کشور آسیب ببیند. در کنار آن، ضربه به دولت را نیز باید اضافه کنیم. برای افراد نیازمند باید از راه های دیگر اقدام کرد، نه اینکه راهی را طی کنیم که متحمل ضرر شویم و جامعه نیز آسیب ببیند. رهبر انقلاب در مورد قاچاق فرمودند که «یک ویروسِ بشدت فلج کننده است».
پنج: از بین بردن کالای قاچاق، در سایر کشورها نیز دارای سابقه است. از طرفی هرچند امروز، کشورمان در یک جنگ اقتصادی تمام عیار قرار دارد و افزایش قاچاق نیز در حکم سم است، اما پدیده قاچاق کالا فقط یک معضل اقتصادی نیست، بلکه دارای ابعاد امنیتی، سیاسی و فرهنگی نیز می باشد.
شش: البته به این نکته هم باید توجه کرد که منظور مقام معظم رهبری از خرد کردن کالای قاچاق، رعایت نکردن مراتب نیست. ایشان در شهریورماه سال 95 و در دیدار با هیئت دولت وقت فرموند: «همین مسئلهی انهدام [کالای قاچاق]- بسیار مهم است؛ البتّه بعضی از مرتبطین با این مسائل، به ما گفتند که بعضی از این اقلام را می شود بازصادر کرد، [یعنی] برگرداند و صادر کرد؛ خیلی خب، این را حرفی ندارم، یعنی من این را الان اعلام می کنم. اینکه ما گفتیم حتماً منهدم کنند جنس را، جنس قاچاق را، این شامل آن قاچاقهای جزئی و شامل این کولهبرها و مانند اینها نیست؛ ما باندهای قاچاق و کارهای بزرگ [را می گوییم]، اینهایی که بازار کشور را تحت تأثیر قرار می دهد».
بنابراین تازمانیکه امکان صدور این کالا و منتفع شدن از محل آن باشد، اولویت با صادرات است. همچنین بحث اصلی ما باندها و شبکه های قاچاق هستند.
این روزها شاهد هستیم که رئیس جمهور و رئیس قوه قضائیه، دستور داده اند که بناهای غیر قانونی مربوط به این دو قوه در حاشیه سواحل و رودها و … تخریب شود. در این زمینه اقداماتی انجام شده و در آینده نیز قرار است انجام شود. شایسته است که هم قوه قضائیه، هم دولت و هم مجلس در مورد از بین بردن کالای قاچاق نیز که مورد تأکید مقام معظم رهبری است، به صورت جدی اقدام کنند. باید در نظر داشت که حمایت از تولید، شامل مجموعه ای از اقدامات ایجابی و سلبی است.