دولت فرانسه که یکی از اعضای دائم شورای امنیت سازمان ملل محسوب میشود، اعلام کرده که قصد دارد طی ماههای آینده فلسطین را به عنوان یک کشور مستقل به رسمیت بشناسد و همین امر موجب بروز تنش بین پاریس و تلآویو شده است.
به گزارش خبرنگار بین الملل ایسکانیوز، در آستانه اعلام رسمی فرانسه مبنی بر به رسمیت شناختن کشور مستقل فلسطین، تنش دیپلماتیک میان پاریس و تلآویو به شکلی بیسابقه بالا گرفته است. در حالی که امانوئل مکرون، رئیسجمهور فرانسه، اعلام کرده کشورش در ماه ژوئن، همزمان با برگزاری کنفرانسی بینالمللی با مشارکت عربستان سعودی، فلسطین را به رسمیت خواهد شناخت، اسرائیل با واکنشی تند، ویزای ۲۷ نماینده چپگرای مجلس ملی فرانسه را که قصد سفر به اسرائیل و سرزمینهای فلسطینی را داشتند، لغو کرد.
این تصمیم اسرائیل تنها دو روز پیش از تاریخ برنامهریزیشده سفر این هیئت فرانسوی اتخاذ شد. این نمایندگان در بیانیهای مشترک اقدام اسرائیل را نوعی «مجازات جمعی» توصیف کردند و خواستار پاسخگویی دولت اسرائیل و همچنین مداخله رئیسجمهور فرانسه شدند. آنها تأکید کردند که ویزای این سفر یک ماه پیش تأیید شده بود و لغو ناگهانی آن «نشانهای از شکاف جدی در روابط دیپلماتیک» میان دو کشور است.
پیش از فرانسه، کشورهای متعددی، بهویژه در آمریکای لاتین، آفریقا و آسیا، فلسطین را به رسمیت شناختهاند. تاکنون بیش از ۱۳۰ کشور عضو سازمان ملل این اقدام را انجام دادهاند. در اروپا، سوئد نخستین کشور اروپای غربی بود که در سال ۲۰۱۴ فلسطین را به رسمیت شناخت. اسرائیل در واکنش، سفیر خود را از استکهلم فراخواند و این تصمیم را «ضربهای به روند صلح» دانست.
کشورهایی مانند اسپانیا، ایرلند، بلژیک، مالت و اسلوونی نیز قطعنامههایی در حمایت از شناسایی فلسطین تصویب کردهاند، اما دولتهایشان این اقدام را به زمان مناسب موکول کردهاند. در فرانسه نیز، پارلمان در سال ۲۰۱۴ به صورت نمادین از دولت خواسته بود فلسطین را به رسمیت بشناسد، اما تصمیم رسمی تاکنون اتخاذ نشده بود.
گفتنی است اگر این اقدام صورت گیرد و فرانسه به طور رسمی فلسطین را به رسمیت بشناسد اولین کشور عضو دائم شورای امنیت خواهد بود که به این اقدام دست میزند.
در واکنش به لغو ویزای روزنامههای فرانسوی نیز این بحران را برجسته کردند. روزنامه لوموند لغو ویزاها را اقدامی بیسابقه و پرمخاطره برای روابط دوجانبه توصیف کرد. لیبراسیون نیز با تیتر «بحران دیپلماتیک جدید میان پاریس و تلآویو»، به انتقاد از سیاستهای اسرائیل پرداخت. در مقابل، دولت فرانسه هنوز واکنش رسمی به این اقدام نشان نداده، اما فشار رسانهها و نمایندگان احتمال صدور موضعگیری علنی از سوی الیزه را در روزهای آینده تقویت کرده است.
تصمیم دولت مکرون برای شناسایی فلسطین دلایل متعددی دارد. نخست، فشارهای داخلی از سوی افکار عمومی فرانسه، بهویژه جمعیت قابلتوجه مسلمان و عربتبار، پس از حملات اسرائیل به غزه، دولت را وادار به موضعگیری کرده است. این تصمیم همچنین تلاشی برای حفظ تعادل میان سیاست خارجی و مطالبات داخلی محسوب میشود.
همچنین فرانسه بهدنبال ایفای نقش پیشتازانه در اتحادیه اروپا و بازگشت به صحنه دیپلماسی خاورمیانه است؛ منطقهای که پیشتر مستعمراتی همچون لبنان و سوریه در آن قرار داشتند. با توجه به عقبنشینی نسبی آمریکا از تحولات منطقه، پاریس این وضعیت را فرصتی برای افزایش نفوذ خود تلقی میکند.
اما این موضوع نگرانی اسرائیل را افزایش میدهد. اسرائیل از احتمال به رسمیت شناختهشدن فلسطین توسط یک قدرت مهم جهانی همچون فرانسه به شدت نگران است. چنین اقدامی ممکن است آغازگر روندی دومینویی در میان کشورهای اروپایی و دیگر بازیگران بینالمللی باشد که شناسایی فلسطین را در دستور کار قرار دهند. این موضوع، بهویژه با توجه به ترکیب دولت راستگرای فعلی اسرائیل به رهبری بنیامین نتانیاهو که با شکل موجود «راهحل دو دولتی» مخالف است، میتواند فشارهای بینالمللی بر تلآویو را افزایش دهد.
اکنون به نظر میرسد لغو ویزای نمایندگان فرانسوی از سوی اسرائیل، نهتنها نشانهای از تنش رو به افزایش در روابط تلآویو و پاریس است، بلکه میتواند نقطه آغازی برای بازتعریف سیاستهای اروپا در قبال مسئله فلسطین باشد. در حالیکه فرانسه گامهایی به سوی به رسمیت شناختن فلسطین برمیدارد، اسرائیل تلاش میکند با فشارهای دیپلماتیک، از گسترش این روند جلوگیری کند. بدین ترتیب آینده روابط دو کشور، و بهویژه جایگاه فلسطین در سیاست جهانی، به تحولات پیشرو در ماههای آینده وابسته خواهد بود.