«بحران خشونت سیاسی» آمریکا را به کدام سمت‌وسو می‌برد؟!

در آمریکا هر رویدادی که به لحاظ سیاسی واکنش برانگیز باشد – از تصمیمات دیوان عالی و محاکمه ترامپ گرفته تا جلسات کنگره – هشدارهای تهدیدآمیز و صحبت از «جنگ داخلی» را برمی‌انگیزد.

در یادداشتی که در این مجله منتشر شده است می‌نویسد: «خشونت سیاسی طی سال‌های اخیر تبدیل به یک بحران در آمریکا شده است و به گفته نهادهای امنیتی آمریکا، روزبه‌روز نیز وضعیت بدتر می‌شود.» به گفته وی «در گذشته ایدئولوژی‌های افراطی، منشأ خشونت سیاسی در آمریکا بود؛ اما خشونت سیاسی جدید در این کشور، خاستگاه حزبی دارد و با هویت‌های قطبی شده آمریکایی‌ها به‌عنوان دموکرات یا جمهور ی‌خواه گره خورده است. عادی‌شدن استفاده از زبان خشن و تهدید در شبکه‌های اجتماعی نیز ارزیابی میزان قریب‌الوقوع بودن تهدیدها را برای نهادهای امنیتی آمریکا غیرممکن کرده است.» به گفته وی «افراط‌گرایی داخلی و گرگ‌های تنها که تحت‌تأثیر شبکه‌های اجتماعی رادیکال می‌شوند، تبدیل به مهم‌ترین خطر امنیتی برای آمریکا شده است.»

 

افزایش موج حملات خشونت‌آمیز در آمریکا

یک شب در ماه ژانویه، ۱۵ نفر عضو یک گروه سیاسی، وارد یک مرکز هنری در «نازرات»  در پنسیلوانیا شدند. دموکرات‌ها و جمهوری‌خواهان و مادربزرگ‌ها و معلمان دبیرستان، در اتاقی که هنوز با چراغ‌های کریسمس تزیین شده بود، گرد هم آمدند تا نگرانی‌های خود در مورد روند دموکراتیک آمریکا را با گروهی به نام «جمهوری خود را حفظ کنیم» [4] – که یک سازمان مدنی غیرحزبی که بر تهدیدات علیه نظام انتخاباتی متمرکز است – به اشتراک بگذارند. «آری میتلمن» – مدیر اجرایی سازمان – رویدادهای مشابهی را در ایالت‌های میدان نبرد یعنی «ویسکانسین»، «میشیگان» و «پنسیلوانیا» مشاهده کرده است؛ بنابراین او انتظار داشت که شرکت‌کنندگان در این نشست، نظرات منفی خود را در مورد انتخابات ۲۰۲۴، نامزدها و حتی خود روند رأی‌گیری، بیان کنند. چیزی که «میتلمن» برای آن آماده نبود، یک پیش‌بینی منفی بود که حاضران در این نشست به اشتراک گذاشتند.

 

«میتلمن» می‌گوید: «تنها چیزی که دموکرات‌ها و جمهوری‌خواهان را در این نشست متحد کرد، این حس قوی بود که این انتخابات، شاهد خشونت سیاسی خواهد بود. بسیاری از شرکت‌کنندگان گفتند که معتقدند مسئله این است که چه زمانی یک نفر در چرخه انتخابات ۲۰۲۴ به‌شدت مجروح یا کشته شود.» میتلمن می‌گوید: «این فراتر از ناراحتی بود. تقریباً همه حاضران در این نشست بر این باور بودند که خشونت سیاسی قرار است در آمریکا اتفاق بیفتد.»

تلاش برای ترور ترامپ – رئیس‌جمهور سابق آمریکا – در ۱۳ ژوئیه در «باتلر»، پنسیلوانیا ملت آمریکا را شوکه کرد. اما برای بسیاری، این موضوع تعجب‌آور نبود. صحنه دلخراش، سورئال و درعین‌حال قابل‌پیش‌بینی بود؛ به این دلیل که ایالات متحده، سابقه زشتی از حملات علیه رؤسای جمهور و نامزدهای ریاست‌جمهوری دارد. شلیک گلوله توسط یک جوان ۲۰ساله لاغر که روی پشت‌بامی مشرف به محوطه نمایشگاه مزرعه باتلر نشسته بود، یادآور واقعیت سیاسی آمریکا در سال ۲۰۲۴ بود که با لفاظی‌های خشونت‌آمیز فزاینده، تهدیدها و حملات مخدوش شده است.

 

سال‌ها است که نظرسنجی‌ها، افزایش شدید درصد آمریکایی‌هایی را که معتقدند خشونت، وسیله‌ای معتبر برای دستیابی به اهداف سیاسی آنها است، نشان می‌دهد. در نظرسنجی دسامبر ۲۰۲۱ که توسط واشنگتن‌پست و دانشگاه مریلند انجام شد، از هر ۳ پاسخ‌دهنده، ۱ نفر گفت که فکر می‌کند اقدام خشونت‌آمیز علیه دولت قابل‌توجیه است. این در حالی است که در دهه ۱۹۹۰، کمتر از ۱ نفر از هر ۱۰ نفر این‌طور فکر می‌کردند. در نظرسنجی آوریل ۲۰۲۴ که توسط «PBS-Marist» انجام شده است، نشان می‌دهد ۲۸ درصد از جمهوری‌خواهان و ۱۲ درصد از دموکرات‌ها معتقدند که آمریکایی‌ها ممکن است «برای بازگرداندن کشور به مسیر خود، مجبور به خشونت شوند». در ماه ژوئن، ۱۰ درصد از پاسخ‌دهندگانی که توسط پروژه امنیت و تهدیدات دانشگاه شیکاگو مورد بررسی قرار گرفتند، گفتند که «استفاده از زور برای جلوگیری از رئیس‌جمهور شدن دونالد ترامپ موجه است.»

این روند با افزایش مستند تهدیدهای خشونت‌آمیز، آزار و اذیت و حملات فیزیکی که مقامات منتخب و مدنی از قانون‌گذاران برجسته و فرمانداران گرفته تا برگزارکننده‌های انتخابات در شهرهای کوچک و اعضای هیئت‌مدیره مدارس را هدف قرار گرفته، هم‌زمان شده است. موج توهین و ارعاب، نهادهای محلی را بی‌معنی و پوچ و سیستم‌های قانونی و حکومتی را مختل کرده است. همچنین کارمندان دولتی فداکار را از کار برکنار کرده است و سایر گروه‌ها – به‌ویژه زنان و رنگین‌پوستان – را از فعالیت منصرف کرده است.

برای بسیاری از آمریکایی‌ها، چشم‌انداز خشونت سیاسی، قابل‌مشاهده شده است. افراد بیشتری برای تظاهرات اسلحه حمله می‌کنند. هر رویدادی که به لحاظ سیاسی واکنش برانگیز باشد – از تصمیمات دیوان عالی و محاکمه‌های ترامپ گرفته تا جلسات کنگره – هشدارهای تهدیدآمیز و صحبت از «جنگ داخلی» را برمی‌انگیزد. آخرین انتخابات ریاست‌جمهوری با حمله خشمگین به ساختمان کنگره آمریکا به پایان رسید که پنج کشته و ۱۴۰ زخمی برجای گذاشت. حال و هوای این دور از انتخابات، حتی تیره‌تر به نظر می‌رسد و همان دو نامزد، یکدیگر را به‌عنوان یک تهدید وجودی برای ملت توصیف می‌کنند.

 

کارشناسان افراط‌گرایی سیاسی انتظار داشتند که این عوامل قابل‌اشتعال، در نهایت با یک حمله پرمخاطب شعله‌ور شوند. «داریل جانسون»  – تحلیلگر ارشد سابق اطلاعاتی که افراط‌گرایی داخلی را در وزارت امنیت داخلی آمریکا دنبال می‌کرد – می‌گوید: «این تجلی محیط سیاسی است که ما در آن قرار داریم و این وضعیت تشدید خواهد شد.»

معمای ضارب ترامپ

«توماس متیو کروکس»  – مهاجمی که به ترامپ تیراندازی کرد – در روزهای پس از تیراندازی به‌عنوان معمایی برای بازرسان باقی ماند. برخلاف اکثر جوانان ۲۰ساله، به نظر می‌رسد که او هیچ حضور مجازی عمومی نداشته است. به گفته بازرسان «اف‌بی‌آی»، او سابقه کیفری قبلی یا سابقه بیماری روانی مستندی نداشت و در حساب‌های خصوصی خود در شبکه‌های اجتماعی از زبان خودش استفاده نمی‌کرد. طبق داده‌های رای‌دهندگان پنسیلوانیا، او یک جمهوری‌خواه ثبت‌شده بود، اما سوابق کمیسیون انتخابات فدرال نشان می‌دهد که او ۱۵ دلار، کمک مالی به یک کمیته اقدام سیاسی مترقی وابسته به دموکرات‌ها در سال ۲۰۲۱ اهدا کرده بود. حتی مشخص نیست که هدف او از شلیک گلوله به حاضران در سخنرانی انتخاباتی ترامپ که علاوه بر زخمی‌کردن رئیس‌جمهور سابق، یک شرکت‌کننده را کشته و دو نفر دیگر را به‌شدت زخمی کرد، اساساً سیاسی بوده باشد.

نقش فضای سیاسی آمریکا

کارشناسان می‌گویند واضح است که فضای سیاسی آمریکا در وضعیت کنونی نقش دارد. «کروکس‌ها» در کشوری بزرگ شدند که در آن حملات پردامنه علیه مقامات منتخب به طور فزاینده‌ای رایج شده است. او ۷ساله بود که در سال ۲۰۱۱، نماینده دموکرات – «گبی گیفوردز» – هنگام ملاقات با رأی‌دهندگان در پارکینگ سوپرمارکتی در شهر «توسان» ایالت آریزونا، هدف گلوله قرار گرفت و به‌سختی مجروح شد. در این رخداد، ۶ نفر که از جمله آنان یک قاضی فدرال و یک دختر ۹ساله نیز حضور داشت، به قتل رسیدند. طی همین رخداد، ۱۳ نفر نیز زخمی شدند.

 

به گفته پلیس، تهدید علیه اعضای کنگره از سال ۲۰۱۵ تقریباً ده برابر شده است و در سال گذشته، بیش از ۸ هزار مورد تهدید گزارش شده است.

 

کروکس» ۱۳ساله بود که در سال ۲۰۱۷، «استیو اسکالیس» – نماینده جمهوری‌خواه – در حین تمرین تیم بیسبال کنگره در ویرجینیا مورد اصابت گلوله یک افراطی چپ قرار گرفت. وقتی «کروکس» ۱۷ساله بود، مقامات فدرال، توطئه ربودن «گرچن ویتمر» – فرماندار دموکرات میشیگان – که توسط یک گروه شبه‌نظامی دست راستی طراحی شده بود را خنثی کردند. «کروکس» دانش‌آموز دبیرستانی بود که کشور، تحت‌تأثیر حمله به ساختمان کنگره ایالات متحده قرار گرفت. وقتی او فارغ‌التحصیل شد، اخبار تحت‌تأثیر توطئه ناتمام برای ترور قضات محافظه‌کار دادگاه عالی و حمله به همسر «نانسی پلوسی» – رئیس سابق مجلس نمایندگان آمریکا – قرار داشت که جمجمه او توسط یک نظریه‌پرداز توطئه که یک چکش و طناب را برای آدم‌ربایی به همراه داشت، شکسته شده بود.

«راشل کلاینفلد» – تحلیلگری که بر قطبی‌سازی و خشونت در «بنیاد کارنگی برای صلح بین‌المللی» تمرکز دارد – می‌گوید: «از زمانی که آنها نوجوان بودند، تهدیدهای سیاسی و خشونت سیاسی در آمریکا به‌شدت افزایش یافته است. خشن شدن زندگی سیاسی و عادی‌سازی لفاظی‌های خشونت‌آمیز، این احساس را که خشونت، راهی مشروع برای حل مشکلات سیاسی است، تشدید کرده است.»

 

به گفته پلیس کنگره ایالات متحده، تهدیدات علیه اعضای کنگره از سال ۲۰۱۵ تقریباً ده برابر شده است و در سال گذشته، بیش از ۸۰۰۰ مورد گزارش شده است. تهدیدهای جدی علیه قضات فدرال که تحقیقات را آغاز می‌کنند از ۱۷۹ مورد در سال ۲۰۱۹ به ۴۵۷ در سال ۲۰۲۳ افزایش یافته است. در یک نظرسنجی که در اوایل سال جاری انجام شد، بیش از ۴۰ درصد از قانون‌گذاران ایالتی گزارش دادند که طی سه سال گذشته، مورد تهدید یا حمله قرار گرفته‌اند. تقریباً ۹۰ درصد گفتند که از دیگر اشکال سوءرفتار از جمله آزار و اذیت، ارعاب و تعقیب، رنج برده‌اند.

 

از ایدئولوژی تا حزب‌گرایی افراطی

 

کارشناسان می‌گویند که در گذشته، ایدئولوژی محرک اصلی مهاجمان سیاسی خشن – از «اکو تروریست‌ها» گرفته تا افراطیون ضد سقط‌جنین – بود؛ اما افزایش اخیر خشونت سیاسی بیشتر جناحی بوده و با هویت قوی آمریکایی‌ها به‌عنوان دموکرات یا جمهوری‌خواه، گره خورده است. پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی و ارتباطات آنلاین پراکنده، افراد بیشتری را رادیکال کرده و تهدید مخالفان سیاسی یا هدف قراردادن اعضای احزاب خود را که آنها را خائن می‌دانند، آسان‌تر کرده است.

 

زبان نیز نقش دارد. ترامپ متعهد شده است که «کمونیست‌ها، مارکسیست‌ها، فاشیست‌ها و اراذل چپ رادیکال که مانند حیوانات موذی زندگی می‌کنند را ریشه‌کن کند» و هشدار داده است که «اگر من انتخاب نشوم، حمام خون در کل کشور راه می‌افتد.» جو بایدن در طول مبارزات انتخاباتی ریاست‌جمهوری خود، «حمله ترامپ به دموکراسی» را محکوم کرده و به هواداران گفته است که «آزادی آنها در صندوق رأی است.»

 

در گذشته ایدئولوژی، محرک اصلی مهاجمان سیاسی خشن بود، اما افزایش اخیر خشونت سیاسی در آمریکا، با هویت قوی آمریکایی‌ها به‌عنوان دموکرات یا جمهوری‌خواه گره خورده است.

«چارلی دنت» – نماینده سابق جمهوری‌خواه پنسیلوانیا و از اعضای سازمان «جمهوری خود را حفظ کنیم» – که از پیش‌بینی خشونت سیاسی در نشست «نازرات» در پنسیلوانیا نگران شده

 

بود، می‌گوید: «وضعیت سیاست آمریکا آن‌قدر بد و زشت است که تقریباً غیرقابل‌تشخیص شده است.» دنت می‌گوید: «یک طرف می‌گوید در انتخابات تقلب شده است و اگر پیروز نشویم، دیگر کشوری نخواهیم داشت. طرف مقابل می‌گوید دموکراسی وجود نخواهد داشت و کشور در یک جامعه اقتدارگرای فاشیستی مانند سرگذشت ندیمه فرو خواهد رفت. هر دو دیگری را شرور و نامشروع می‌بینند. با این وضعیت، کشور بدون توجه به نتیجه، ممکن است پس از انتخابات دچار آشفتگی و آشوب مدنی شود.»

 

تحلیلگران امنیتی نگران‌اند که فیلم سوءقصد به ترامپ، در پس‌زمینه تهدیدهای خشونت‌آمیز در هر سطح از حکومت، می‌تواند حتی بیشتر آمریکایی‌ها را رادیکال کند. بر اساس گزارش جدید «مؤسسه استراتژی و خطوط سیاست جدید» مستقر در واشنگتن – هر اقدام برجسته خشونت سیاسی به چرخه‌ای از «بسیج خشونت‌آمیز و ضد بسیج» توسط افراد و گروه‌های راست افراطی و چپ افراطی می‌افزاید و ممکن است از این رویدادها، برای رادیکال کردن و جذب هواداران بیشتر استفاده کنند. تحلیلگران در گزارش ۱۰ ژوئیه به این نتیجه رسیدند: «انتظار نمی‌رود که هیچ یک از نتایج احتمالی انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۲۴ ایالات متحده، مانع از افزایش فعالیت افراط‌گرایان داخلی – از جمله آن‌هایی که مایل به استفاده از خشونت هستند – در چهار سال آینده یا بیشتر باشد».

افراط‌گرایان، خطر بزرگ امنیتی برای آمریکا

مقامات وزارت امنیت داخلی در جدیدترین ارزیابی تهدیدات علیه خود، افراط‌گرایان داخلی را با انگیزه نارضایتی‌های حزبی یا توطئه‌های ضددولتی به‌عنوان یک خطر بزرگ برای امنیت ملی معرفی کردند. به گفته تحلیلگران، افراد یا گروه‌های سازمان‌یافته می‌توانند نامزدها، مقامات دولتی، رای‌دهندگان و رویدادهای تبلیغاتی و همچنین زیرساخت‌های انتخاباتی مانند محل‌های رأی‌گیری را هدف قرار دهند. وزارت امنیت داخلی به این نتیجه رسیده است که برخلاف دو دهه گذشته که مقامات ایالات متحده آمریکا بر گروه‌های تروریستی بزرگ‌تر متمرکز بودند، اکنون بالاترین تهدید از سوی خود آمریکایی‌های رادیکال و «مجرم‌های تنها» است.

 

دولت بایدن به‌محض روی کار آمدن، پس از حمله ۶ ژانویه ۲۰۲۱ متعهد شد که با «موج فزاینده» افراط‌گرایی داخلی مبارزه کند. دولت ایالات متحده، منابع را از تروریسم خارجی به رادیکالیسم داخلی تغییر داد و یک استراتژی ملی برای رسیدگی به این مشکل منتشر کرد. این طرح شامل بهبود اشتراک‌گذاری اطلاعات در میان سازمان‌های مجری قانون، تحقیق و درک ایدئولوژی‌های افراطی و جلوگیری از عضوگیری توسط این گروه‌ها بود. FBI، 40 هزار کتابچه در مورد چگونگی تشخیص نشانه‌های افراط‌گرایی خشونت‌آمیز بین همکاران خود توزیع کرد. درحالی‌که دولت موفق شد برخی از گروه‌ها و شبه‌نظامیان سازمان‌یافته را از بین ببرد، بازیگران رادیکال موسوم به «گرگ‌های تنها» ، همچنان عامل اصلی خشونت سیاسی هستند. بر اساس تجزیه‌وتحلیل FBI، در سال ۲۰۲۱، گرگ‌ها تنها می‌توانند «در حملات مرگبار و اعمال خشونت علیه اهداف در دسترس، با استفاده از تاکتیک‌های ابتدایی و سلاح‌های موجود» شرکت کنند.

 

عادی‌سازی زبان آخرالزمانی و تهدیدآمیز نیز سنجش قریب‌الوقوع بودن یک تهدید را دشوار کرده است. در یکی از موارد اخیر، مقامات یک تهدید گسترده و دلهره‌آور توسط یک نامزد شکست‌خورده برای مجلس قانون‌گذاری ایالت «نیومکزیکو» را تنها پس از متهم شدن او به سازماندهی طرحی برای تیراندازی به خانه‌های چند مقام منتخب دموکرات پیدا کردند. جوامع آنلاین راست افراطی که در آنها صحبت از «جنگ داخلی» و انتقام‌جویی مسلحانه از زمان انتخابات ۲۰۲۰ به امری عادی تبدیل شده است، پس از سوءقصد به ترامپ، پر از پیام‌های خشم‌آلود شد. عده‌ای گفتند که به تشویق او می‌پردازند که «بجنگ! و مبارزه کن!». یک نفر از طرف‌داران ترامپ در یک تالار گفت‌وگوی مجازی نوشت: «آنها سعی کردند رئیس‌جمهور من را بکشند. من می‌خواهم انتقام بگیرم». به گفته «پل آبات» – معاون رئیس «اف‌بی‌آی» – تهدید به خشونت سیاسی از زمان تیراندازی پنسیلوانیا افزایش یافته است و افرادی که در فضای مجازی تقلید می‌کنند یا خود را به‌عنوان تیرانداز نشان می‌دهند، بیشتر شده است.

 

پس از ترور، ترامپ یک فراخوان نادر برای اتحاد صادر کرد. او گفت: «این فرصتی است برای گرد هم آوردن کل کشور و حتی کل جهان.» اما مشخص نیست که رئیس‌جمهور سابق که مبارزات انتخاباتی‌اش پر از سخنرانی‌های تحریک‌آمیز و اغلب تصاویر خشونت‌آمیز است، تا چه زمانی به آن لحن فروتنانه پایبند خواهد ماند. همچنین مشخص نیست که آیا بایدن که این حمله را محکوم کرد و از آمریکایی‌ها خواست تا «آرام باشند»، موضوع اصلی کمپین خود که ترامپ، نماینده یک تهدید وجودی برای دموکراسی آمریکا است را کنار بگذارد یا خیر.

 

در حال حاضر، نشانه‌هایی وجود دارد که یک لحن جدید از او بعید است. جمهوری‌خواهان این تیراندازی را به گردن بایدن و ادعای او مبنی بر اینکه ترامپ یک خودکامه خطرناک است که باید متوقف شود، انداخته‌اند. «جی دی ونس» گ معاون ترامپ و سناتور اوهایو – گفته است که پیام‌های کمپین بایدن «مستقیماً به سوءقصد رئیس‌جمهور ترامپ منجر شد». هر دو طرف، تئوری‌های توطئه بی‌اساسی را به کار گرفته‌اند. «مایک کالینز»  – نماینده جمهوری‌خواه «جورجیا» – در توییتی نوشت: «جو بایدن دستور را صادر کرد». برخی در حزب دموکرات بر این باور هستند که کمپین ترامپ با کمک سرویس مخفی، تیراندازی را جعل کرده است و خون روی گوش ترامپ نیز مصنوعی بوده است. «دیمیتری مهلهورن» – مسئول جمع‌آوری کمک مالی و استراتژیست دموکرات – ایمیلی ارسال کرد و این سؤال را مطرح کرد که آیا این «تیراندازی»، صحنه‌سازی شده است تا ترامپ بتواند عکس‌ها را بگیرد و از واکنش‌ها سود ببرد یا واقعی بوده است؟ به گفته وی، این احتمال وجود دارد که حادثه تیراندازی، نوعی صحنه‌سازی برای گرفتن عکس‌های مختلفی از ترامپ بوده تا وی به واسطه آن عکس‌ها، جلب‌توجه کرده و از بازخوردهای این حادثه به نفع خود استفاده کند. وی این اقدام را «تاکتیک کلاسیک روسیه» خواند.

کارشناسان می‌گویند این امکان برای آمریکایی‌ها وجود دارد که این چرخه را متوقف کنند. «کلاینفلد» می‌گوید: «آمریکایی‌ها می‌توانند در آینه نگاه کنند، از آنچه می‌بینند شوکه شوند و از عادی‌سازی لفاظی‌های خشونت‌آمیز که منجر به این نوع وقایع می‌شود، دست بردارند. آن‌ها همان‌طور که قبلاً اتفاق افتاده است، می‌توانند انگشت اتهام را به سمت دیگران بگیرند و از این فرصت برای کسب امتیاز سیاسی استفاده می‌کنند و اگر این کار را انجام دهند، وضعیت بدتر خواهد شد.»

. در انتخابات ایالت متحده، منظور ایالتی است که هر دو حزب دموکرات و جمهوری‌خواه، شانس برنده‌شدن در آن را دارند. به همین خاطر مبارزات انتخاباتی در این ایالات، داغ‌تر از دیگر ایالت‌ها : «اکو تروریسم» اغلب به‌عنوان استفاده از خشونت برای تغییر سیاست‌های زیست‌محیطی تعریف می‌شود.

رمان «سرگذشت یک ندیمه» نوشته «مارگارت اتوود» در سال ۱۹۸۵ منتشر شده است. این رمان فضای وحشتناک دوران بعد از جنگ داخلی در آمریکا را روایت می‌کند. داستان در شهر «کمبریج» در ماساچوست آمریکا رخ می‌دهد. پس از ترور رئیس‌جمهور آمریکا با گلوله و به رگبار بستن همه اعضای کنگره آمریکا توسط مسیحیان بنیادگرا و اعلام وضعیت فوق‌العاده، انقلابی در کشور رخ می‌دهد، قانون اساسی لغو شده و حکومتی تمامیت‌خواه به نام جمهوری «گیلاد» تشکیل می‌شود. در این حکومت جدید، آزادی‌های فردی اکثر شهروندان پایمال می‌شود و مخالفان مذهبی و سیاسی یا به مناطق خطرناک تبعید می‌شوند یا با طناب دار اعدام می‌شوند تا مایه عبرت دیگران شوند.

دیدگاهتان را بنویسید