در روزهای اخیر و پس از عملیات موفق و غرورآمیز ئعده صادق2، اخبار و شایعات متعددی در رسانه‌های فارسی‌زبان و بین‌المللی درباره وضعیت سردار اسماعیل قاآنی، فرمانده نیروی قدس سپاه، منتشر شده است. این اخبار به‌ویژه از سوی رسانه‌هایی نظیر اینترنشنال و برخی رسانه‌های غربی به طور مکرر تکرار شده‌اند. به نظر غیبت این فرمانده بزرگ به قدری رژیم وحشی صهیونیستی را درمانده کرده است که غول‌های رسانه‌ای بزرگ دنیا به‌طور رسمی به میدان آمده و در خبرسازی‌هایی از منابع معتبر(!) تیتر زدند که رئیس دفتر سردار جاسوس است. به نظر می‌رسد همه این دست و پا زدن‌ها جنگ روانی برای پیدا کردن مکان سردار قاآنی است.
در این گزارش، به تحلیل این شایعات و عملیات روانی از منظر روزنامه‌نگاری و سواد رسانه‌ای پرداخته خواهد شد.
مرور اخبار و شایعات
در هفته‌های اخیر، رسانه‌های صهیونیستی به‌ویژه کانال ۱۲ تلویزیون اسرائیل و رسانه‌های غربی مانند نیویورک‌تایمز و رویترز، ادعاهایی مبنی بر آسیب‌دیدگی یا ترور سردار قاآنی منتشر کردند. این شایعات شامل ادعاهای متناقضی از جمله
رسانه‌هایی مانند اینترنشنال نیز که به‌عنوان بازوی رسانه‌ای اسرائیل شناخته می‌شوند، به‌طور مکرر در حال انتشار اخبار دروغ هستند.
انتشار گسترده این اخبار، نشان‌دهنده درماندگی رژیم صهیونیستی در جنگ اطلاعاتی میان ایران و اسرائیل است. میتوان گفت سردار قاآنی، خواب را از چشمان صهیونیست‌ها گرفته و آنها هر لحظه منتظر غافلگیری خیره‌کننده‌ای هستند. در این شرایط، رژیم صهیونیستی با بازوهای رسانه ای خود با انتشار دروغ‌های مکرر، تلاش دارد تا سپاه قدس را به واکنش برانگیزد و از مکان احتمالی سردار قاآنی اطلاعاتی کسب کند.
تحلیل عملیات روانی
این شایعات و دروغ های عجیب و بزرگ به وضوح نمایانگر یک جنگ روانی بزرگتر هستند. رژیم صهیونیستی به‌واسطه رسانه‌های خود، تلاش می‌کند از یک طرف به تضعیف روحیه مردم و از طرفی واکنش سپاه پاسداران را برانگیزد. این نوع عملیات روانی به‌ویژه در شرایط بحرانی و جنگ، به‌منظور به چالش کشیدن ثبات و اعتماد به نفس مردم و سواستفاده های اطلاعاتی از آن است.
تکنیک‌های استفاده‌شده در شایعات اخیر شامل:
استفاده از تکنیک تکرار: تکرار شایعات پیرامون سردار قاآنی در زمان های متوالی از رسانه های مختلف
تکیه به مغالطهٔ “توسل به احتمالات”: نتیجه‌گیری از احتمالات به‌جای استدلال
انتشار گسترده اخبار متناقض: ایجاد سردرگمی با شایعات متضاد که باعث می‌شود مخاطبان به اطلاعات دقت نکنند.
بزرگ‌نمایی خطرات: تأکید بر تهدیدات بزرگ و استفاده از عبارات اغراق‌آمیز که احساس ترس و نگرانی را در بین مردم ایجاد می‌کند.
تحریک احساسات: بهره‌گیری از احساسات و عواطف مردم برای ایجاد فشار روانی و تحریک به واکنش‌های خاص.
استفاده از منابع غیرمعتبر: اتکا به «منابع آگاه» بدون نام و نشان که به‌راحتی می‌تواند به انتشار اخبار کذب کمک کند.
نقش رسانه‌ها در جنگ های نظامی
اوّل ترور شخصیّت می‌کنند، بعد ترور فیزیکی!
رسانه‌هایی مانند اینترنشنال که به‌عنوان بازوی رسانه‌ای اسرائیل شناخته می‌شوند، به‌طور مکرر در حال انتشار اخبار دروغ هستند. در روزهایی سردار قاآنی به‌عنوان یک شخصیت کلیدی مطرح است، این رسانه‌ها با دقت بر روی او تمرکز کرده و سعی دارند تا با ایجاد تردید در افکار عمومی، او و دیگر مقامات ایرانی را بی‌اعتبار کنند.
در جنگ روانی، ابتدا شخصیت افراد مورد هدف قرار می‌گیرد و سپس به ترور فیزیکی آنها می‌پردازند. این الگوی واکنشی دیگر نخ‌نما شده و به‌نظر می‌رسد که عصبیّت ناشی از ناکامی جبهه صهیونیستی در ترور سردار قاآنی، سبب شایعه‌سازی‌های بی‌پایه و اساس آنها شده است. مغلوبان در میدان جنگ نظامی، هرگز نخواهند توانست جنگ را به نفع خود مغلوب کنند.
نظریه‌های رسانه‌ای مرتبط:
- نظریه «دروازه‌بانی» (Gatekeeping): این نظریه به فرآیند انتخاب و توزیع اخبار در رسانه‌ها می‌پردازد و نشان می‌دهد که چگونه رسانه‌ها می‌توانند بر روی آنچه که به عنوان حقیقت پذیرفته می‌شود، تأثیر بگذارند. با انتشار اخبار متناقض، رسانه‌ها می‌توانند بر ادراک عمومی تأثیر بگذارند و آن را به نفع خود مدیریت کنند.
- نظریه «تأثیرات رسانه» (Media Effects Theory): این نظریه بررسی می‌کند که چگونه رسانه‌ها بر رفتار، افکار و احساسات مردم تأثیر می‌گذارند. با استفاده از اخبار متناقض، رسانه‌ها می‌توانند احساسات و رفتارهای مخاطبان را به سمت مقاصد خاص خود هدایت کنند.
- نظریه «جنگ اطلاعاتی» (Information Warfare): این نظریه به استفاده از اطلاعات به‌عنوان ابزاری در جنگ و نزاع می‌پردازد. در این راستا، انتشار اخبار متناقض می‌تواند به‌عنوان یک روش مؤثر برای تضعیف دشمن و به‌هم ریختن استراتژی‌های آن مورد استفاده قرار گیرد.
-
سواد رسانه‌ای و مسئولیت‌پذیری
یکی از نکات مهم در این تحلیل، ضرورت تقویت سواد رسانه‌ای در بین مردم است. مخاطبان باید به‌دقت اخبار را بررسی کرده و از منابع معتبر پیروی کنند. در شرایط کنونی، اطمینان از صحت اطلاعات و راستی‌آزمایی اخبار بسیار ضروری است.
توصیه‌ها برای مخاطبان:
به منابع معتبر و قابل اعتماد مراجعه کنید.
اخبار را از چندین منبع مختلف بررسی کنید.
از انتشار و نقل قول از اخبار بدون راستی‌آزمایی خودداری کنید.
نتیجه‌گیری
شایعات و اخبار منتشرشده درباره سردار قاآنی نمونه‌ای از عملیات روانی پیچیده‌ای هستند که رژیم صهیونیستی و رسانه‌های وابسته به آن در تلاشند تا به اهداف سیاسی و نظامی خود دست یابند. با توجه به قدرت رسانه‌ها در شکل‌دهی به افکار عمومی، ضروری است که رسانه‌های داخلی در عمل به مسئولیت‌های خود دقت کنند و از انتشار اخبار نادرست و جعلی پرهیز نمایند. در این زمینه، تقویت سواد رسانه‌ای در جامعه می‌تواند به جلوگیری از تأثیرات منفی این نوع خبرسازی‌ها کمک کند.
