ایران؛ رایزنی‌هایی از خلیج فارس تا شرق دور

 سعید خطیب‌زاده سخنگوی وزارت امور خارجه ۱۳ دی ماه در نشست هفتگی با خبرنگاران از رفت و آمدهای مقامات عالیرتبه جمهوری اسلامی ایران و همچنین میزبانی از دیگر مقامات در تهران خبر داد. وی همچنین در هفته‌ گذشته در پاسخ به سؤال خبرنگار فارس گفت که قرار است «قربانقلی بردی محمداف» رئیس جمهور ترکمنستان بزودی به تهران سفر کند و سفر «نیکلاس مادورو» رئیس جمهور ونزوئلا هم در دستورکار قرار دارد. گفتنی است آیت‌الله رئیسی رئیس جمهور نیز قرار است بزودی به مسکو برود.

در همین خصوص روز دوشنبه ۲۰ دی ماه حسین امیرعبداللهیان راهی عمان شد و از آن جا هم به قطر رفت. این نخستین سفر وزیر امور خارجه پس از تصدی این سمت به کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس بود.

وزیر خارجه پیش از انجام این سفر گفت: امیدواریم در این سفر بتوانیم با توجه به نگاه دولت سیزدهم به سیاست همسایگی و اتفاقات خوبی که در ماه‌های اخیر در مناسبات ما با کشورهای شمالی و همسایگان شمالی رخ داده، در حوزه همسایگان در خلیج فارس هم بتوانیم پیوند شبکه همسایگان را تقویت کرده و هم همکاری‌ها را توسعه دهیم.

رئیس دستگاه دیپلماسی همچنین گفت: مقامات عمان را در جریان آخرین وضعیت گفت‌وگوهای هسته‌ای در وین به صورت مستمر قرار می‌دهیم و امروز هم فرصتی است که از نزدیک بیشتر در این رابطه صحبت کنیم. طبعا از ابتکارات سلطنت عمان در مسیر همکاری‌ها و گفت‌وگوهای منطقه‌ای و در مسیر درستی که امروز در وین جریان دارد، استفاده لازم را خواهیم کرد.

 وی در سفر یک روزه‌اش به مسقط ضمن دیدار با «فهد بن محمود» معاون سلطان عمان، با «بدر بن حمد البوسعیدی» همتای عمانی نیز دیدار و گفت‌وگو کرد.

وزیر امور خارجه در دیدار معاون سلطان عمان بر حسن نیت و جدیت جمهوری اسلامی ایران برای رسیدن به توافق خوب در وین تأکید کرد.

امیرعبداللهیان در این دیدار در خصوص بحران یمن نیز با اشاره به دیدگاه اصولی جمهوری اسلامی ایران از ابتدای این بحران، مبنی بر راه حل سیاسی و مبتنی بر گفت‌وگو، ضمن تاکید مجدد بر ضرورت پیمودن مسیر سیاسی و گفت‌وگو برای حل مشکلات مردم یمن، از موضع حکیمانه عمان در این خصوص و همچنین تلاش‌های ارزشمند دولت عمان در زمینه انتقال شهید ایرلو سفیر شهید کشورمان در یمن به تهران برای مداوا قدردانی کرد.

فهد بن محمود آل سعید معاون سلطان عمان نیز در این دیدار با اشاره به روابط نزدیک و برادرانه دو کشور، گسترش همکاری‌های فیمابین و علاقه‌مندی عمان به ایفای نقش در زمینه همگرایی کشورها در منطقه را مورد تأکید قرار داد.

«بدر بن حمد البوسعیدی» وزیر خارجه عمان (+) هم در دیدار امیرعبداللهیان با اشاره به ظرفیت‌ها و توانمندی‌های اقتصادی و منابع انسانی ایران، بر ارتقای همکاری‌های دو جانبه و بهره گیری از ظرفیت‌های اقتصادی منطقه تأکید کرد.

رئیس دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران همچنین با «محمد عبدالسلام» مذاکره کننده ارشد دولت نجات ملی یمن در مسقط دیدار و بر لزوم برطرف شدن محاصره یمن و پایان جنگ علیه این کشور تأکید کرد. (جزییات بیشتر)

محمدعبدالسلام نیز در این دیدار با عرض تسلیت به دولت و مردم جمهوری اسلامی ایران به مناسبت شهادت «حسن ایرلو» سفیر شهید ایران در یمن، از حمایت‌های جمهوری اسلامی ایران از مردم یمن قدردانی و تحولات جاری در صحنه یمن را تشریح کرد.

دیدار با تجار ایرانی و ایرانیان مقیم عمان از دیگر برنامه‌های وزیر خارجه ایران در مسقط بود. وزیر امور خارجه در این دیدار بیان کرد: تسهیل در امور مرتبط با ایرانیان مقیم خارج از کشور، برقراری و تقویت خطوط پروازی، توسعه خطوط کشتیرانی و تلاش در جهت تصویب قانون جامع حمایت از ایرانیان خارج از کشور در دستور کار جدی دولت قرار دارد.

* رایزنی‌ها در دوحه

دوحه مقصد دوم این سفر بود. امیرعبداللهیان دوشنبه شب مسقط را به مقصد دوحه ترک کرد و در بدو ورود به پایتخت قطر در اظهاراتی سفرش به عمان و قطر را در راستای تقویت و تحکیم سیاست همسایگی دولت سیزدهم خواند و گفت: عمان به تلاش‌های دیپلماتیک خود برای کمک به میز مذاکرات در وین و دستیابی به یک توافق خوب ادامه می‌دهد.

رئیس دستگاه دیپلماسی افزود: در حوزه اقتصادی بحث از سرگیری حرکت لنج‌های دو کشور (ایران و عمان) با توجه به مهار کرونا مورد توجه جدی ما بود و طرف عمانی قول داد که این موضوع را پیگیری کند و بتوانیم در آینده نزدیک شاهد از سرگیری حرکت لنج‌های دو کشور برای تبادل کالا و اقلام بین دو کشور باشیم. (بیشتر بخوانید)

اولین دیدار امیرعبداللهیان در روز سه‌شنبه ۲۱ دی ماه در دوحه ملاقات با «شیخ تمیم بن حمد آل ثانی» امیر دولت قطر بود. شیخ تمیم بن حمد آل ثانی (+) در این دیدار با تأکید بر اهمیت روابط فیمابین و همچنین همکاری‌های دو طرف در حوزه مسائل منطقه، علاقه‌مندی کشورش برای گسترش همکاری‌ها را مورد تأکید قرار داد.

رئیس دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران پس از آن به دیدار «شیخ محمد بن عبدالرحمن آل ثانی» معاون نخست وزیر وزیر امور خارجه قطر رفت.

وزیر امور خارجه قطر نیز در این دیدار با تشریح دیدگاه رهبری این کشور در زمینه تحکیم و توسعه روابط با جمهوری اسلامی ایران، علاقه‌مندی قطر برای گسترش همکاری‌ها، خصوصا در حوزه فعالیت‌های اقتصادی را مورد تأکید قرار داد.

همکاری‌ در حوزه مسائل منطقه‌ای و بین المللی، خصوصا تحولات افغانستان و یمن از جمله دیگر موضوعات مطرح شده در گفت‌وگوهای وزرای امور خارجه دو کشور بود.

رئیس دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران پس از آن هم پذیرای «اسماعیل هنیه» در محل سفارت جمهوری اسلامی ایران در دوحه بود و در این دیدار بر حمایت جمهوری اسلامی ایران از دفاع مشروع مردم و مقاومت فلسطین در برابر اشغالگری رژیم صهیونیستی تأکید کرد.

اسماعیل هنیه رئیس دفتر سیاسی جنبش مقاومت اسلامی حماس نیز در این دیدار با قدردانی از حمایت و پشتیبانی جمهوری اسلامی ایران از مبارزه مردم فلسطین در مسیر مبارزه با تجاوزات مستمر رژیم صهیونیستی، خواستار تحرک و بسیج مواضع اسلامی و عربی و بین‌المللی به منظور اتخاذ مواضعی قاطع علیه سرکشی‌های این رژیم شد.

وزیر امور خارجه در پایان این سفر در اظهاراتی (+) با بیان این‌که دوستانمان در منطقه را در جریان مذاکرات وین قرار می‌دهیم، گفت: آنها به عنوان همسایه ما از این حق برخوردارند که در جریان آن‌چه بین ما و کشورهای ۱+۴ می‌گذرد، قرار بگیرند.

* سفر به شرق دور

حسین امیر عبداللهیان وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران بنا به دعوت «وانگ یی» همتای چینی و به منظور گفت‌وگو با مقامات چین و یکی از اعضای برجام، روز (پنجشنبه) ۲۳ دی ماه در رأس یک هیأت بلند پایه سیاسی، راهی چین و بامداد جمعه وارد فرودگاه شهر ووشی شد. امرعبداللهیان پس از تصدی این سمت نیز سفری به مسکو دیگر عضو برجام داشت و با «سرگئی لاوروف» همتای روس خود دیدار و گفت‌وگو کرده بود.

بررسی روابط دوجانبه در زمینه‌های سیاسی، اقتصادی و فرهنگی و همچنین گفت‌وگو در‌باره موضوعات بین‌المللی و منطقه‌ای از جمله دستورکارهای سفر رئیس دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران به چین اعلام شد.

امیرعبداللهیان و وانگ یی در حاشیه نشست سران سازمان همکاری شانگهای در دوشنبه پایتخت تاجیکستان با یکدیگر دیدار کرده بودند و در این مدت نیز چند بار به صورت تلفنی و یک بار هم به صورت مجازی با یکدیگر به بحث و تبادل نظر درباره مناسبات دوجانبه و تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی پرداخته بودند.

وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران پیش از دیدار با همتای چینی با اشاره هماهنگی‌های خوب بین ایران و چین در موضوعات مختلف و پیشرفت‌های حاصله در راستای منافع دو کشور گفت که در دولت سیزدهم با شتاب بیشتر روابط دو کشور روبرو هستیم. در مناسبات دوجانبه از هماهنگی‌های خوب و تنوع در موضوعات مختلف برخوردار و بهره‌مند هستیم و در راستای منافع دو طرف پیشرفت‌های بسیار خوبی را در موضوعات مختلف داشته‌ایم. موضوعات راهبردی در دستورکار دو کشور قرار دارد و این موضوعات ادبیات جدیدی را در مکاتبات روسای جمهور دو کشور ایجاد کرده است.

وزیر خارجه همچنین اضافه کرد: در منطقه یکی از موضوعاتی که مشورت‌های منطقه‌ای و همکاری‌های منطقه‌ای را رقم زده موضوع افغانستان است و افغانستان برای هر دو طرف مهم است. ثبات و امنیت افغانستان را با دقت دنبال می‌کنیم و هر دو کشور از تشکیل دولت فراگیر به عنوان راهکار برای برون رفت از چالش فعلی در افغانستان یاد می‌کنیم.

همزمان با این سفر یادداشتی از امیرعبداللهیان در روزنامه گلوبال تایمز منتشر شد و وزیر خارجه ایران در این یادداشت ابراز امیدواری کرد که در نیمه دوم قرن، روابط و در فصل جدید همکاری‌ها که بر اساس اجماع سران دو کشور شکل گرفته است، شاهد توسعه هر چه بیشتر همکاری‌ها و ارتقای روابط چند وجهی باشیم. (اینجا بخوانید)

امیرعبداللهیان روز جمعه با وانگ یی همتای چینی دیدار و گفت‌وگو کرد. وی در این دیدار پیام کتبی آیت‌الله رئیسی رئیس جمهور به «شی جین پینگ» همتای چینی را تسلیم کرد.

گفتنی است، «شی جین پینگ» رئیس‌جمهور چین از جمله اولین رهبرانی بود که به آیت‌الله رئیسی تبریک گفت. وی ۳۱ خردادماه در پیامی، ضمن تبریک پیروزی آیت‌الله رئیسی در سیزدهمین انتخابات ریاست‌ جمهوری، خاطرنشان کرد: چین و ایران شرکای استراتژیک جامع هستند و توسعه روابط چین و ایران را بسیار مهم خواند و گفت که آماده است تا با رئیس‌جمهور جدید ایران برای تقویت ارتباطات استراتژیک دوجانبه، تحکیم اعتماد سیاسی متقابل و گسترش و تعمیق همکاری‌های برد – برد در زمینه‌های مختلف به منظور ایجاد منافع برای هر دو کشور و مردم، همکاری کند.

وزیر خارجه چین نیز در دیدار امیرعبداللهیان با اعلام آمادگی کشورش برای توسعه همکاری‌ها در حوزه تامین مالی، انرژی، بانکی و فرهنگی و ادامه حمایت از مواضع ایران در مذاکرات وین گفت که آمریکا باید اشتباه خود در خروج از برجام را جبران کند.

طرف چینی با پراهمیت ارزیابی کردن سند همکاری ۲۵ ساله، توافق طرفین برای آغاز اجرای این سند را رویدادی مهم و زمینه ساز تحول اساسی در روابط خواند.

وزیر امور خارجه در توئیتی با اشاره به دیدارش با همتای چینی و با بیان این‌که درباره طیف گسترده‌ای از موضوعات از جمله برنامه همکاری‌های جامع و مشورت‌ها در مورد مذاکرات وین به اجماع مهمی دست یافتیم، نوشت: امیدوارم روابط ایران و چین با جهش وارد ۵۰ سال دوم خود شود.

وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران همچنین بعد از دیدار با همتای چینی در جمع خبرنگاران گفت که امروز (جمعه) برنامه همکاری جامع ایران و چین (همکاری ۲۵ ساله) وارد مرحله اجرا می‌شود و افزود: در سفر به چین حامل پیام کتبی آقای رئیسی برای همتای چینی بودم.

سند برنامه همکاری جامع ایران و چین هفتم فروردین ماه در سفر وانگ یی به تهران بین وی و محمدجواد ظریف وزیر سابق امور خارجه به امضا رسید. آنگونه که بعد از امضای این سند اعلام شد سند مذکور در راستای صلح، ثبات و توسعه منطقه‌ای و بین‌المللی تدوین شده و لذا در مخالفت با هیچ طرف ثالثی و یا برای مداخله در امور هیچ کشوری نیست. این سند یک نقشه راه برای همکاری‌های جامع دو کشور ایران و چین بوده و لذا حاوی هیچ قراردادی نیست.

همزمان با این سفر نیز فارین پالیسی نشریه آمریکایی گسترش همکاری بین ایران و چین را تهدیدی جدی برای منافع آمریکا و رژیم صهیونیستی توصیف کرد.

در همین خصوص نیز «محمد کشاورززاده» سفیر جمهوری اسلامی ایران در پکن در توئیتی با بیان این‌که هیأت ایرانی متشکل از مقامات عالی سیاسی، اقتصادی، نفتی و بانکی در سفر امیرعبداللهیان به چین مذاکرات بسیار خوبی داشتند، نوشت: اجرایی کردن برنامه ۲۵ ساله از دستاوردهای مهم این سفر بود.

گفتنی است، قرار است بزودی نیز آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی رئیس جمهور به دعوت ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه به مسکو سفر کند.

پیش از این سعید خطیب‌زاده سخنگوی دستگاه دیپلماسی درباره سفر آیت الله رئیسی به روسیه و سفر امیرعبداللهیان به چین و نگاه به شرق گفته بود: سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران یک سیاست خارجی متوازن، پویا و هوشمند به معنای این است که از تمامی توان و مزیت‌های خودش استفاده کند. نگاه ما به شرق نگاه اصیل است و در پاسخ به عکس العمل به هیچ موضوع و همچنین در نفی چیزی نیست.

وی عنوان کرده بود: روابط ما با چین راهبردی و عمیق است و نقشه راه ۲۵ ساله بین دو کشور امضا شده است، با روسیه نیز همچنین و طبیعی است این رفت و آمدها انجام می‌شود. وقتی دکتر رئیسی انتخاب شد هیأت قابل توجهی از روسیه برای شرکت در مراسم تحلیف به ایران آمدند. لاوروف اولین وزیر خارجه‌ای بود که به امیرعبداللهیان پیام تبریک داد. ما الان در حوزه‌های مختلف منطقه‌ای، دوجانبه و بین‌المللی چه به صورت دوجانبه و چه سه جانبه از سوریه و آستانه گرفته تا قفقاز و آسیای مرکزی و افغانستان در حال تبادل نظر هستیم. این روابط طبیعی و شناخته شده است و بعضی شاید به دنبال دوگانه سازی از هر اقدامی در حوزه سیاست خارجی هستند و باید از هرگونه دوگانه سازی اجتناب کرد.