پیوستن جمهوری اسلامی ایران به جمع کشورهای عضو«بریکس» یکی از دستاوردهای دولت سیزدهم برای استفاده از ظرفیت‌های کشور در چهارچوب همکاری‌های بین‌المللی به شمار می‌رود، دستاوردی که برای عینیت یافتن نتایج آن در زندگی روزمره مردم بیش از هر چیز نیازمند نقش‌آفرینی مؤثر بانک مرکزی و شبکه‌بانکی کشور در توسعه همکاری‌های‌بانکی، فعال‌سازی ظرفیت‌های بازار پول، تقویت مبادلات مالی میان ایران و دیگر کشورهای عضو بریکس برای توسعه تجارت و رونق صادرات است.
هسته اولیه بریکس از 46 درصد کل جمعیت و حدود یک‌سوم مساحت سرزمین‌های جهان برخوردار است، 44درصد از کل ذخایر نفتی جهان و۳۷ درصد کل تولید ناخالص داخلی دنیا سهم این کشورها به شمار می‌رود. بریکس تاکنون نیز تأثیرگذاری خود را در حوزه اقتصاد بین‌المللی نمایان کرده است. در ژوئن سال 2012 میلادی اعضای بریکس بالغ بر 75 میلیارد دلار به صندوق بین‌المللی پول کمک مالی کردند تا بتوانند به صورت بهینه‌تر و پرقدرت‌تری درعرصه اقتصادی دنیا تأثیرگذاری خود را بروز دهند، افزایش تعداد کشورهای بریکس به یازده عضو همزمان با پیوستن ایران به بریکس نشانه نقش‌آفرینی مؤثر بریکس در آینده‌ای نه چندان دور است.
اتفاق مبارکی که رئیس‌جمهور محترم در پانزدهمین نشست سران بریکس در ژوهانسبورگ، آن را برای ایران اسلامی تاریخ‌ساز خواندند که در بعد داخلی نیازمند به تبیین و فراهم ساختن الزامات اجرایی دارد؛ الزاماتی که بیش و پیش از هر چیز باید در حوزه پولی و بانکی مورد توجه قرار گیرد و با پیگیری «پیوستن ایران به جمع سهامداران بانک توسعه بریکس» و«الحاق جمهوری اسلامی ایران به ترتیبات ذخیره احتمالی بریکس» جنبه اجرایی و عملی پیدا کند. از سوی دیگر اجماع‌سازی میان دانشگاه‌ها، مؤسسات علمی و پژوهشی و چهره‌های علمی و دانشگاهی ایران و دیگر کشورهای عضو بریکس می‌تواند به تبیین موضوع و راهکارهای توسعه همکاری‌های بین کشوری منجر شود تا فواید تاریخ‌ساز این عضویت تبیین و راهکارهای دستیابی به آن در یک تفاهم اقتصادی، اجرایی و علمی در دسترس دولت و ملت ایران قرار گیرد.
رقم زدن «اقتصاد قوی» برای ایران در سایه توسعه همکاری‌های بین‌دولتی با اعضای بریکس بیش از آنکه نیازمند فعال‌سازی ظرفیت‌های تجاری، اقتصادی و… باشد، با فعال‌سازی مبادلات بین‌بانکی میان کشورهای عضو بریکس و ایران ممکن خواهد شد، زیرا در سایه مبادلات پولی و مالی آسان، امن و ساختار یافته فعالان بخش خصوصی، تجار و بازرگانان می‌توانند با چشم‌اندازی روشن، همکاری‌ها و شراکت‌های تجاری خود را وسعت بخشند و از این مسیر زمینه رونق و شکوفایی«تولید ملی» و پویایی اقتصاد کشور را فراهم سازند، به همین منظورایران برای استفاده بهینه از فرصت‌های پولی و مالی در همکاری با کشورهای عضو بریکس باید فعال‌سازی و استفاده از ظرفیت‌هایی همچون «گشایش اعتبارات اسنادی(LC)»، «انعقاد پیمان‌های پولی» و «توسعه همکاری شبکه بانکی» را به صورت جدی پیگیری کند تا زمینه‌های رقم زدن یک «اقتصاد قوی» برپایه رونق مبادلات تجاری و صادرات کالاهای ایرانی بیش از پیش فراهم شود.
علاوه بر این توجه به ایده‌هایی که افق‌های جدیدی را فرا روی اقتصاد ایران می‌گشاید و فرصت بی‌اثر کردن تحریم‌های ظالمانه غرب علیه ایران را در دسترس قرار می‌دهد می‌تواند عواید و فواید پیوستن ایران به بریکس را دو چندان کند، بر همین اساس می‌توان پیشنهاداتی همچون «تشکیل اتحادیه نهادهای پولی و مالی بریکس» برای ایجاد همکاری‌های دو و چند جانبه میان بانک‌ها و مؤسسات مالی فعال در بازار پولی کشورهای عضو، «تشکیل بازار تهاتر کشورهای بریکس» برای مبادله غیرنقدی ساختاریافته کالاهای عمده تجاری میان کشورهای بریکس، «تشکیل مؤسسه رتبه‌بندی اعتباری بریکس»برای رتبه‌بندی اعتباری شرکت‌ها، مؤسسات و بنگاه‌های تجاری و نهادهای مالی فعال در تجارت و تأمین مالی بین دولتی کشورهای بریکس، «تأسیس صندوق ذخیره طلای مشترک بریکس» برای ایجاد ذخیره مشترک، نقش‌آفرینی مؤثر درمبادلات آتی بین‌المللی و اعتباردهی برپایه ذخایر طلای کشورها، «تأسیس صندوق اوراق قرضه بین‌المللی و تأمین مالی اسلامی بریکس» برای استفاده از ابزارهای تأمین مالی اسلامی پروژه‌ها و طرح‌های کشورهای اسلامی عضو بریکس و «تأسیس شرکت سرمایه‌گذاری حمل و نقل بریکس» برای تقویت و توسعه ناوگان فعال در کریدورهای حمل و نقل بین‌المللی زمینی، دریایی و هوایی میان کشورهای عضو را به عنوان مجموعه‌ای از پیشنهادات و ابتکارات قابل طرح از سوی جمهوری اسلامی ایران در اجلاس آتی سران بریکس در کازان روسیه ارائه کرد.
امید است توسعه همکاری‌های بین‌بانکی میان شبکه بانکی ایران با بانک توسعه بریکس و شبکه بانکی کشورهای عضو بریکس از یک سو، انعقاد پیمان‌های پولی میان کشورهای عضو بریکس و ایران، استفاده از ظرفیت سازکار بریکس‌پی برای تسهیل در پرداخت‌های بین‌المللی به جای سوئیفت، تسهیل مبادله با پول مشترک و ارز دیجیتال مرجع بریکس، پی‌ریزی سازکار نظارت مالی خاص بریکس از دیگر اقدامات و ابتکارات گره‌گشا در برابر موج تحریم‌ها مسیر دستیابی به یک«اقتصاد قوی» برای«ایران قوی» را به عنوان یکی از دستاوردهای کلیدی دولت مردمی سیزدهم در پیوستن به بریکس فراهم کند، تا آثار و نتایج این مهم در زندگی روزمره مردم از طریق تقویت ارزش پول ملی و حکمرانی پولی «ریال قوی» ملموس شود.
دکتر ابوالفضل نجارزاده
