اسرائیل می‌خواهد شمال غزه را مانند منطقه C کرانه باختری کند که اداره آن در دست تل آویو است

سرنوشت غزه پس از پایان جنگ مانند سرنوشت نتایاهو مبهم است. برخی معقتدند نتایاهو پس از پایان جنگ با انتخابات زودهنگام سقوط خواهد کرد و برخی نیز معتقدند حماس پس از این جنگ به علت حملات شدید اسراییل مدتی دچار چالش شده و احتمالا در ساختار‌های قبلی خود مانند سازمان آزادیبخش به فعالیت ادامه دهد.

کارشناس حوزه اسرائیل، درباره سناریو‌های موجود درمورد روز پس از جنگ غزه به «انتخاب» گفت: ما با چند سناریو رو به رو هستیم؛ سناریو اسراییلی‌ها در طول جنگ مقداری تغییر کرد. آنچه مطلوبشان بود، تکرار کردن سناریوی کرانه باختری در نوار غزه به نوع دیگر بود. ما الان در کرانه باختری یک منطقه بندی داریم که به سه منطقه تقسیم شده است. در منطقه A که ۱۸ درصد را شامل می‌شود مناطق شهری است. در این منطقه هم اداره سیاسی و مدنی بر عهده تشکیلات خودگردان است هم برقراری امنیت؛ در منطقه B نزدیک ۲۲ درصد را شامل می‌شود و مناطق روستایی است که جمعیت زیادی در آن وجود ندارد. اداره سیاسی و مدنی این منطقه بر عهده تشکیلات خودگردان است و مسائل امنیتی آن بر عهده اسراییل است. منطقه C که ۶۰ درصد را شامل می‌شود تمام اداره آن بر عهده اسراییل است. به نظر می‌رسد اسراییل می‌خواهد این سناریو را در خاک غزه هم پیاده کند و بعد از جنگ یک منطقه در شمال نوار غزه به وجود آورد و مانند منطقه C می‌شود. این منطقه هرچقدر توسط اسراییل گسترش یابد تا تمامی مرزشان با نوار غزه را پوشش دهد، برای آن تلاش می‌کنند.

وی افزود: احتمالا یک منطقه در مرکز نوار غزه در شهر دیرالبلح ایجاد شود که حاکمیت چندگانه داشته باشد و اداره آن توسط فلسطینی‌ها باشد، اما مسائل امنیتی در اختیار اسراییل باشد. در منطقه جنوبی‌تر یعنی خان یونس در آینده مجبور می‌شوند که سازمان آزادیبخش فلسطین و تشکیلات خودگردان را بازی دهند. این سناریو می‌تواند برای اسراییل خیلی مطلوب‌تر شود و منطقه فلسطینی‌ها کوچک‌تر شود. اگر منطقه حائل شمال کوچک‌تر شود برایشان مطلوب است.

در ادامه درباره فرسایشی کردن جنگ غزه و تاثیر آن بر پیشروی اسراییل بیان کرد: سناریو دیگر این است که جنگ به صورت فرسایشی ادامه پیدا کند و اسراییل نتواند به اهداف خود برسد. اتفاقی که در جریان جنگ سی و سه روزه افتاد در نوار غزه هم تکرار شود. تا حدی با توجه به روند پیش روی‌های اسراییل احتمال آن کم است. جنگ همین الان هم فرسایشی شده است. فرسایشی کردن جنگ آنطور که نیرو‌های فلسطینی فکر می‌کردند باعث نشد که جلو اسراییل گرفته شود، هرچند سرعتشان را کند کرد، اما باعث توقف ماشین جنگی اسراییل نشد. اسراییلی‌ها نشان دادند که بر خلاف انتظار برخی که فکر می‌کردند جنگ طولانی را نمی‌توانند مدیریت کنند، جنگ را می‌توانند بیش از سه ماه طول دهند. همچنان صحبت از این می‌کنند که یک ماه دیگر هم می‌خواهند به جنگ ادامه دهند؛ بنابراین اسراییلی‌ها با حوصله جنگ را در جنوب مدیریت می‌کنند. به نظر می‌رسید که از نظر اقتصادی خیلی تحت فشار قرار بگیرند، اما فشار اقتصادی هم مانع تداوم جنگ نشد. تقریبا ۶۰ میلیارد دلار هزینه‌های جنگ در غزه شده است که رقم قابل توجهی نیست؛ با توجه به اینکه کمک‌های خارجی بسیاری توسط اسراییل دریافت شد. مثلا در هفته‌های اول جنگ ۱۹ میلیارد دلار از سمت آمریکا کمک مالی شد.

وی درباره سقوط دولت نتانیاهو پس از پایان جنگ اظهار داشت: این تحلیل هم دور از واقعیت نیست. هفتم اکتبر دو اتفاق در اسراییل افتاد که ساکنان اسراییل احساس کردند و نهاد‌های امنیتی هم حس کردند. اولا اسراییل نتوانست حمله‌ی نیرو‌های فلسطینی را پیش بینی کند و دستگاه‌های امنیتی موساد و اطلاعات ارتش اسراییل شکست خوردند؛ وقتی که حمله آغاز شد هم نتوانستند حمله را خنثی کنند و تا دو روز ارتش اسراییل آمادگی کافی نیست. آنچه هرتزل لوی، فرمانده کل ارتش اسراییل اعلام کرده سه هزار نیروی زمینی فلسطینی وارد اسراییل شدند. این اتفاق نشان از این دارد که در روز آغاز جنگ ارتش اسراییل آمادگی دفاع نداشت. این مسئله باعث شده درون اسراییل از هفت اکتبر به عنوان شکست یاد شود. این شکست بر عهده نتانیاهوست. در نوامبر ۲۰۲۲ در انتخابات با یک پیروزی قاطع نتانیاهو به قدرت برگشت و در ۱۵ سال گذشته همواره خودش را ملقب به آقای امنیت کرده است؛ بنابراین در داخل اسراییل این فضا شکل گرفته است که کار نتانیاهو تمام است. اخیرا موسسه دموکراسی اسراییل یک نظرسنجی برگزار کرده بود که نتایج جالب توجهی داشت. از مشارکت کنندگان سوال کرده بودند که بعد از جنگ چقدر انتظار دارید که انتخابات زودهنگام برگزار شود. افراد در این نظرسنجی میانه و چپ و راست تقسیم شدند و میانه‌ها و چپ‌ها در حد ۸۰ درصد اعلام انتخابات کرده بودند و ۷۰ درصد راست گرا‌ها نیز درخواست انتخابات زودهنگام را انتخاب کردند.

این کارشناس حوزه اسرائیل درباره حمله هفتم اکتبر خاطرنشان کرد: شما باید به تصویر بزرگ نگاه کنید؛ قبل از جنگ هفتم اکتبر فضایی که در منطقه وجود داشت خیلی به ضرر فلسطینی‌ها بود. این تصور بین فلسطینی‌ها شکل گرفته بود که اگر اقدامی انجام نشود، فلسطین تبدیل به آندلوس دوم می‌شود. یعنی اهمیت فلسطین پایین می‌آید. یک زمانی در طول سال‌های ۱۹۴۸ تا ۱۹۷۵ یک مفهوم بین دعوا‌های اسراییل و فلسطین تحت عنوان مفهوم مناقشه‌ی اعراب و اسراییل داشتیم. بعد از جنگ ۱۹۷۳ و بعد از ۱۹۷۵ این دعوا تبدیل به مناقشه‌ی فلسطین و اسراییل شد. برداشت سران مقاومت این بود که اگر مانعی پیش نیاید و مذاکرات اسراییل و عربستان به سرعت پیش برود، همه چیز به ضرر فلسطینی‌ها می‌شد. به نظر می‌رسد گروه‌های مقاومت به این نتیجه رسیده بودند که الان وقت اقدام است؛ حتی اگر این اقدام به بهای از بین رفتن گروه‌های مقاومت منجر شود. مثلا آن‌ها مجبور شوند مثل اخوان المسلمین در یک دوره زیرزمینی فعالیت کنند.

وی درباره بازگشت حماس به سازمان آزادی بخش فلسطین گفت: باید به این نکته توجه شود که این جنگ باعث خواهد شد در دو طرف اسراییل و فلسطین فعلا گروه‌هایی که حاضر به همکاری با هم و گفتگو با هم نبودند تضعیف شوند. به این معنا که احتمالا شاهد این خواهیم بود که در طرف فلسطینی نیرو‌های مقاومت یک دوره‌ای مجبور شوند با نیرو‌های میانه رو یعنی سازمان آزادی بخش فلسطین و فتحی‌ها همراهی داشته باشند. شاید حماس که قبلا از دل سازمان آزادی بخش خارج شده بود مجبور باشد به سازمان مادر خود برگردد تا شرایط فعالیت سیاسی را مجددا پیدا کند. سازمان آزادی بخش مشکلی ندارد، اما حماس از نظر بین المللی شرایط خود را از دست داده است. در این صورت در طرف فلسطینی گروه‌های سازمان آزادی بخش و فتح که میانه رو به حساب می‌آیند، قدرت بیشتری پیدا می‌کنند.

وی تصریح کرد: در اسراییل هم چنین اتفاقی می‌افتد. اگر فرض کنیم انتخابات زودهنگام برگزار شود، این انتخابات جناح میانه را در اسراییل به قدرت خواهد رساند. جناح چپ در اسراییل ضعیف است و دعوا بین راست و میانه جریان دارد. فعلا لیکود مجبور است از قدرت بیرون برود و در این صورت جناح میانه هم به قدرت برسد، هم در فلسطین و اسراییل گروه‌هایی به قدرت رسیدند که می‌توانند با هم مذاکره کنند. دوره‌ای از مذاکرات جدی در پیش خواهیم داشت. اما الان نمی‌توان پیش بینی کرد که به صلح نهایی منتهی خواهد شد یا خیر! مذاکره قطعیست!