بازار ارز و طلا یکی از بازارهایی است که رسانههای اصلاحطلب و حامی دولت قبلی، تلاش دارند تا با فضاسازی روند آن را متلاطم کنند. این بازارها در سال جاری با اجرای سیاستهای دولت و بانک مرکزی روند باثباتی را داشته است، با اینحال برخی رسانههای متعلق به دلالان که در پیوند با اصلاحطلبان و دولت سابق، بنگاه تجاری- جناحی- رسانهای راه انداختهاند بارها در مسائلی که منافع ملت ایران در آن بوده در طرف مقابل قرار گرفتهاند؛ به عنوان نمونه در ماجرای جنگ غزه، در کنار اسرائیل قرار گرفته و با متلاطم کردن بازار ارز، سعی در تضعیف کشور کردند.
این بار اما برخی رسانهها که چهره واقعی صاحبان و گردانندگان خود را پشت عنوان منتقد دولت پنهان کردهاند با خوشحالی از حادثه تروریستی کرمان، تلاش کردند که بازار ارز را بیثبات کنند. برخی رسانههای حامی دولت سابق از عصر چهارشنبه و پس از عملیات تروریستی در گلزار شهدای کرمان که به شهادت 95 نفر و مصدومیت 284 نفر از هموطنان منجر شد این واقعه را به عنوان سیگنال و بهانهای برای افزایش قیمت دلار قرار دادهاند به طوری که به صراحت انفجار را به بازار ارز متصل کردند.
شهادت و مجروحیت صدها نفر از هموطنان، داغ همه مردم ایران را تازه کرد. در میان غم و اندوه هموطنان، عدهای کاسب و سوداگر که از خون شهدای حادثه تروریستی دیروز هم نردبانی ساختند برای نوسانگیری و سوداگری ارزی. تیترهای رسانههای آنها نشان از خوشحالی از ریخته شدن خون بیگناهان داشت. مثل استوریهای امثال علی کریمی که نشان داد از حیوان هم پستتر شده است. تنها دقایقی بعد از انتشار اخبار مربوط به حمله تروریستی به مردم در کرمان، برخی سایتها و کانالها با تفکرات مشخص اقتصادی به بهانه بمبگذاری و شهادت جمعی از هموطنان، در حال بالا بردن نرخ ارز بودند.
این رسانهها که برخی تولیدکننده و برخی بازتابدهنده اخبار قیمتسازی و بیثباتسازی ارز بودند با تیترهایی چون «انفجار کرمان چرت بازار را پاره کرد»، «چرت بازار پرید»، «قیمت دلار از قفس پرید»، «موج انفجار کرمان به بازار سکه رسید» به رقص و خوشحالی روی خونهای شهدای حادثه تروریستی کرمان پرداختند و تلاش کردند با بیثباتسازی بازار ارز، یکبار دیگر با رژیم تروریستی صهیونیستی تجدید بیعت کنند و عملا تبدیل به تروریستهای اقتصادی- رسانهای شدند.
یک نمونه دلال خبرنگار
به گزارش ایرنا، در این فضاسازی رسانهای، مجری یکی از این رسانهها در یک فایل ویدئویی گفت: دلار، «مرز مقاومت مهمی را از دست داده و میرود تا صعودی شود. دلار انگار دنبال بهونه بود که از مرز ۵۰ هزار و ۲۰۰ تومن عبور کنه».
روی میز و کنار دست او، ظرفی پر از شکلات با بستهبندی سرخ رنگ گذاشته شده که به طور معمول در جشنها استفاده میشود. مجری این رسانه، شهدای حادثه تروریستی روز چهارشنبه کرمان را «قربانیان» و «جانباختگان» میخواند و در طول گزارش هفت بار از انفجار تروریستی کرمان با عبارتهایی نظیر «حادثه کرمان» و «انفجار کرمان» یاد میکند؛ اما هیچگاه آن را تروریستی نمیخواند. وی این عبارتها را زمانی به کار میبرد که مقامات کشور به صورت رسمی اعلام کردهاند آنچه رخ داده، یک عملیات تروریستی بوده و داعش مسئولیت آن را پذیرفته است.
این دست محتواها از سوی رسانههایی منتشر شده که همواره حامی افزایش نرخ ارز بوده و در تولیدات متعدد رسانهای خود، «تعدیل نرخ ارز» را لازم خوانده و ثبات نرخ ارز در سال جاری را مورد انتقاد قرار دادهاند.
دشمنان ثبات بازار
دلالانی که طی چندماه گذشته نتوانسته بودند با قیمت دلار با زندگی مردم بازی کنند حمله تروریستی و به خاک و خون کشیده شدن مردم کشور را فرصت مناسبی برای کسب سود دیده و با وجود روند کاهش نرخ ارز و طلا، نرخ ارز را تا ۵۰۰ تومان بالاتر از نرخهای ظهر دیروز اعلام کردند.
همه این فشارها برای بالابردن قیمت ارز در حالی رخ داد که این کاسبان با موضوع عدم وجود تقاضا و انجام نشدن معامله در نرخهای جدید مواجه هستند. همه فعالان بازار ارز میدانند دلالان به واسطه رسانههایی که دارند در تلاش هستند از آب گلآلود شده ماهی بگیرند. به همین دلیل چهارشنبه بعدازظهر بازار ارز و سکه تقریبا خالی از مشتری بود و تنها برخی کانالها به صورت لفظی در حال بالا بردن نرخ ارز بودند.
پیش از حمله تروریستی نرخ دلار در بازار آزاد تا ۵۰ هزار و ۱۰۰ تومان معامله میشد اما پس از انتشار اخبار مربوط به حادثه، نرخها تا ۵۰ هزار و ۶۰۰ تومان نیز بالا رفت. پنجشنبه هم دلالان در بازار ارز حضور فعال و گستردهای داشتند و قیمت دلار را تا ۵۰ هزار و ۹۵۰ تومان بالا بردند.
ماجرا وقتی جالبتر میشود که بدانیم طی سه روز اخیر، نرخهای جهانی طلا و سایر فلزات در بازارهای بینالمللی کاهشی بوده و تنها قیمتها در بازار طلا، سکه و دلار در ایران به واسطه حضور دلالان و رسانههایشان، افزایشی بوده است.
وقت پایان انفعالها
یکی از دلائل مهم بیثباتسازی نرخ ارز به بهانههای مختلف، انفعال دستگاههای قضائی، نظارتی و رسانهها و خبرنگاران مستقل است. خبرنگارانی که با احترام به حرفه خود آن را وسیله دلالی تجاری- جناحی نکردهاند. شایسته است که نسبت به آلوده شدن رسانه به مشتی کاسبکار ساقط شده از انسانیت و حتی حیوانیت، واکنش نشان داده و آبروی ساحت رسانه را نجات بدهند. این دلالان خبرنگارنما، به خودی خود ارزشی ندارند و قدرت خود را از عناصر سیاسی- امنیتی اصلاحطلب و طرفدار دولت قبل میگیرند که دستگاههای نظارتی و قضائی باید آنها را مجازات کنند و خبرنگاران مستقل و حرفهای هم پادوهای این رسانهها را که خود را خبرنگار جا زدهاند از جمعهای خود برانند تا ساحت رسانه از آلودگیها پاک شود. البته روابط عمومیها و برخی مدیران وزارتخانهها، سازمانها و دستگاههای دولتی هم در پروبال دادن به این نوع رسانهها نقش زیادی ایفا کردهاند!
ثبات به بازار بازمیگردد
با اینحال کارشناسان، وضعیت بازار را آماده افزایش نرخ ارز نمیدانند و معتقدند ثبات بازمیگردد. محمد بیات؛ کارشناس اقتصاد ایران در گفتوگو با خبرگزاری فارس گفت: افزایش ناگهانی و رشد قیمتها در حالی که تقاضایی در بازار وجود ندارد نشان میدهد عدهای در تلاش برای بالابردن نرخها به هر بهانهای هستند. نرخ ارز و سکه از نظر بنیادی به دلیل کاهش قیمت اونس در حال کاهش است و این افت قیمتها بازار عدهای را کساد کرده بود.
او تصریح کرد: رشد قیمتها در بازار ارز و سکه بدون توجیه اقتصادی است و به نظر میرسد با فروکش کردن التهابات، قیمتها نیز دوباره به سطوح هدفگذاری شده توسط بازارساز برسد و مردم مراقب باشند در بازی نوسانگیران قرار نگیرند.
عوامل بنیادی تغییر نکرده
آلبرت بغزیان؛ استاد اقتصاد دانشگاه تهران هم گفت: شاخصها و مؤلفههای اقتصادی کشور تغییر نکرده و تصمیم جدیدی توسط بازارساز در حوزههای پولی و مالی اتخاذ نشده است که قیمت ارز افزایش یابد بنابراین رشد قیمت توجیه اقتصادی ندارد.
وی با اشاره به تجربه جنگ غزه بر بازار ارز افزود: بروز اتفاقاتی مانند تنشهای غزه موجب شد تا قیمت دلار در حدود سه تا چهار هزار تومان افزایش یابد اما این قیمتها به سرعت کاهشی شد و به نرخ قبلی خود بازگشت. افزایش یکهزار تومانی قیمت دلار در یکی دو روز پیش هم مقطعی بوده و به قیمتهای قبلی خود باز خواهد گشت.
محمدرضا رنجبر فلاح؛ اقتصاددان پولی و مدیرعامل اسبق بانک تجارت در گفتوگو با خبرگزاری تسنیم، گفت: متأسفانه بعضی رسانهها در همین مدت کوتاه به آن دامن زدهاند و از آب گلآلود ماهی میگیرند که بسیار غیراخلاقی و غیرحرفهای است. بهنظر نمیرسد که این بمبگذاری تروریستی نشان دهد که در مسائل بینالمللی چالشی به وجود آمده باشد. این افزایش قیمت، نوعی از انتظارات مقطعی و کوتاهمدت است که دوباره خودش را تعدیل میکند.
او هم بر درس گرفتن از تجربه بازار ارز در ابتدای جنگ غزه تاکید کرد و ادامه داد: بهعنوان مثال چنین مورد مشابهی را در جنگ غزه داشتهایم، با شروع جنگ غزه قیمت دلار در مدت 3 روز حدود 3 هزار تومان بالا رفت اما در مدت کوتاهی دوباره به همان کانال 50 هزار تومانی در بازار آزاد برگشت. ضمن اینکه آقای فرزین رئیسکل بانک مرکزی هم تأکید کرد که ذخایر ارزی کشور با آزادسازی منابع بلوکهشده ایران افزایش پیدا کرده است. افزایش قیمت دلار در زمان حاضر یک موضوع کاملاً هیجانی است و اثر ماندگاری نخواهد داشت و دوباره فروکش خواهد کرد.
تروریستهای بازار ارز
مجیدرضا حریری؛ رئیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و چین اظهار داشت: تجربه نشان داده است که عدهای منتظر فرصتی برای بهره بردن از آشفتگی بازار هستند به سرعت در زمینه چنین اتفاقاتی مانند حادثه تروریستی کرمان تولید وحشت میکنند و با افزایش نسبی قیمتها بازار را به سمت دلخواه خود سوق میدهند.
او با اشاره به دوره نسبتا آرام بازار ارز در ۱۰ ماه اخیر، تصریح کرد: در این مدت اتفاقات بزرگ بینالمللی مانند جنگ اوکراین و حوادث غزه از سوی بانک مرکزی مدیریت شد تا نوسانات ارزی آرام بگیرد اما تولید وحشت کردن با یک اقدام تروریستی و بهرهبرداری از آن توسط برخی رسانهها و شبکههای مجازی داخل کشور بیاخلاقی است.
رئیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و چین تاکید کرد: در ساعات اولیه یک حادثه هر کسی با هر نگاه نقادانهای حتی به دولت، سیاست و وضعیت اقتصادی باید این اقدام تروریستی را محکوم کند و با مردمی که فرزندان و عزیزان خود را در این حادثه از دست دادهاند، همدردی کند.
حریری افزود: هیجان بازار ارز در شرایط نیمه تعطیل روز پنجشنبه موجب شد تا درصد ناچیزی قیمت ارزها افزایش یابد اما از میان خواهد رفت. معتقدم نرخ در روزهای آغازین هفته آینده به حالت عادی خود برمیگردد و ثبات نسبی بر بازار حاکم میشود.
او روز پنجشنبه در حساب کاربری خود هم متنی را منتشر کرد که در آن آمده است: «تویی که از دیشب داری تمام سعیات را میکنی که نرخ ارز را ببری بالا؛ تو هم تروریستی.»
محمد کشتیآرای؛ فعال بازار طلا در گفتوگو با ایرنا هم گفت: افزایش قیمتها که از روز چهارشنبه شاهد آن بودیم موقتی است و پیشبینی میشود از شنبه [امروز] کاهش یابد.
وظیفه دستگاه قضائی در برابر تروریستهای اقتصادی- رسانهای
در پی حادثه دلخراش تروریستی در مسیر گلزار شهدای کرمان و حرمتشکنی معدود افراد غافل و معاند در فضای مجازی، دادستان کل کشور خطاب به دادستانهای عمومی و انقلاب سراسر کشور دستوراتی را برای برخورد فوری داد اما شایسته است اقدامات قضائی، علیه تروریستهای اقتصادی- رسانهای که از طریق کانالهای مجازی و بازار ارز، تلاش در بیثباتسازی بازار ارز داشتند و آمران آنها هم به عمل آید.