راهبرد «دوست ‌سپاری» آمریکا و آسیب به سود صنعتی چین

اداره ملی آمار چین روز پنجشنبه اعلام کرد سود شرکت‌های صنعتی چین در سه ماه اول با ۲۱٫۴ درصد کاهش از ۱٫۹۳ تریلیون یوان در سال گذشته به ۱٫۵۲ تریلیون یوان (۲۲۰ میلیارد دلار) رسیده است. اما این میزان از کاهش در دو ماهه اول سال جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل ۲۲٫۹ درصد بوده است.از ۴۱۳ میلیارد یوان کاهش سود صنعتی در سه ماهه اول، بخش رایانه، مخابرات و سایر تجهیزات الکترونیکی ۲۰ درصد سهم داشته است. مابقی مربوط به صنایع شیمیایی، فلزی و پالایشگاه نفت بود که حساسیت بیشتری نسبت به تغییرات قیمت کالاها دارند.تولیدکنندگان رایانه، مخابرات و سایر تجهیزات الکترونیکی درآمد خود را در سه ماهه اول نسبت به سال قبل با ۶٫۴ درصد کاهش به ۳٫۲۴ تریلیون یوان رساندند در حالی که سود آنها با ۵۷٫۵ درصد کاهش به ۶۰٫۷۳ میلیارد یوان رسید.

مقامات چینی به این نتیجه رسیدند که کاهش سود ناشی از تقاضای ضعیف خارجی است، اما برخی از تحلیلگران معتقدند که این مشکل بیشتر ساختاری است.ژانگ ژانگجی، اقتصاددان، در یک گزارش تحقیقاتی می‌نویسد که صادرات محصولات الکترونیکی در سه ماهه اول سال ۲۰۲۳ نسبت به سه ماهه چهارم سال گذشته و پس از پایان سیاست کوید صفر چین در دسامبر گذشته شتاب رشد خود را به دست آورده است. او می‌گوید، با این حال، این بهبود با سیاست حمایت‌گرایانه ایالات متحده کند شد.ژانگ یانشنگ، محقق ارشد مرکز تبادلات اقتصادی بین‌المللی چین، اخیراً در دو نوبت گفته است که کاهش سود صنعتی چین نه تنها به دلیل کندی تقاضای خارجی، بلکه همچنین بازسازی زنجیره‌های تامین ایالات متحده است.ژانگ می‌گوید: «در حال حاضر، بزرگ‌ترین چالش برای تجارت خارجی چین، جداسازی زنجیره تأمین چین و آمریکا است. در سال ۲۰۱۸، ایالات متحده از مناقشات تجاری برای پیشبرد «تأمین مجدد» و «نزدیک سپاری» استفاده کرد و اکنون برای رسیدن به هدف جداسازی خود، «حمایت دوستان» را ترویج می‌کند.»وی خاطرنشان می‌کند که ایالات متحده اخیراً شرکت‌های خود را مجبور کرده است که خرید خود را در چین کاهش دهند در حالی که برخی از مشتریان سنتی خارجی نیز تولید کنندگان چینی را تشویق کرده‌اند که به برخی از کشورهای جنوب شرقی آسیا و جنوب آسیا نقل مکان کنند.او می‌گوید: «ژئوپلیتیک می‌تواند آسیب‌های بزرگ و گسترده‌ای به ثبات زنجیره تأمین جهانی وارد کند و این تأثیر عمده‌ای بر وضعیت تجارت خارجی آینده چین خواهد داشت». چین در حال حاضر بیشتر و بیشتر محصولات واسطه ای را به آسیای جنوبی و جنوب شرقی، اروپای شرقی و مکزیک می‌فروشد که پردازش و مونتاژ را انجام می‌دهند و سپس محصولات نهایی را به ایالات متحده و اروپا ارسال می‌کنند.ژانگ می‌گوید چین می‌تواند با تقویت تحقیق و توسعه خود برای مبارزه برای سفارش‌های تولید با ارزش بالا، و همچنین مشارکت با دانشمندان، مهندسان و کارآفرینان خارج از کشور برای فروش خدمات حرفه‌ای، سود صنعتی را افزایش دهد.از زمانی که جنگ تجاری چین و آمریکا در سال ۲۰۱۸ آغاز شد، مقامات ایالات متحده یک راهبرد «تأمین مجدد» و «نزدیک سپاری» را پیش بردند و شرکت‌ها را تشویق کردند تا کالاهای خود را در مکزیک و ایالات متحده تولید کنند.

در ژوئن سال گذشته، دولت بایدن اعلام کرد که تعرفه پنل‌های خورشیدی وارداتی از کامبوج، مالزی، تایلند و ویتنام به ایالات متحده را به مدت ۲۴ ماه لغو خواهد کرد. این اقدام مشوق‌هایی را برای تامین کنندگان پنل خورشیدی چینی ایجاد کرد تا به این چهار کشور مهاجرت کنند.در نوامبر گذشته، جانت یلن، وزیر خزانه داری، از هند بازدید کرد تا به تقویت سیاست «دوست سپاری» که به نفع ویتنام و اندونزی نیز خواهد بود، کمک کند.

بخش خودرو، فلزات و انرژی

با این حال، سایر صنایع از نظر سودآوری در سه ماهه اول عملکرد متفاوتی داشتند.خودروسازان رشد ۱٫۳ درصدی درآمد خود را به ۲٫۱۴ تریلیون یوان ثبت کردند، اما سود آنها به دلیل جنگ قیمت در این بخش، ۲۴٫۲ درصد کاهش یافت و به ۸۱٫۹ میلیارد یوان رسید. در ماه مارس، سود آنها ۹٫۱ درصد افزایش یافت، در مقایسه با کاهش ۴۱٫۷ درصدی در دوره ژانویه تا فوریه.بسیاری از تامین‌کنندگان فلزات و پالایشگاه‌های نفت با کاهش سریع‌تر قیمت‌های فروش محصولاتشان نسبت به مواد خام، سود کاهشی را ثبت کردند. بخش تامین برق و حرارت با رشد ۴۹ درصدی سود و بخش تولید ماشین آلات و تجهیزات الکتریکی با رشد ۲۷٫۱ درصدی سود مواجه شد.سان شیائو، آمارگیر NBS در یک نشست خبری گفت: «به طور کلی، کاهش سود شرکت‌های صنعتی چین قابل توجه است در حالی که دامنه زیان‌های سود برای برخی شرکت‌ها زیاد است». «امیدواریم کاهش قیمت مواد خام به بهبود سودآوری شرکت‌های چینی کمک کند.»سان اضافه کرد که چین نشانه‌هایی از بهبود را در ماه مارس مشاهده کرده است، زمانی که سود صنعتی تنها ۱۹٫۲ درصد نسبت به سال قبل کاهش یافته است، در حالی که در دو ماه اول ۲۲٫۹ درصد کاهش داشته است.برای تسریع بازیابی سود صنعتی، سان خواستار تلاش‌هایی برای گسترش تقاضای بازار، افزایش اعتماد و ایجاد دلیلی برای شرکت‌ها برای احساس مثبت نسبت به آینده شد.

دفتر کل شورای دولتی چین بخشنامه‌ای را صادر کرد که در آن اقداماتی را برای بهبود مقیاس و ساختار تجارت خارجی برای تضمین رشد پایدار و با کیفیت آن ارائه می‌کند.طبق این بخشنامه، دولت‌ها در همه سطوح باید از سرگیری کامل نمایشگاه‌های داخلی مهم آفلاین برای خرید و عرضه بهتر، و تسهیل مبادلات پرسنل تجاری برون مرزی را ترویج کنند.تلاش‌هایی برای ارتقای خدمات توسعه بازار برای تثبیت صادرات به اقتصادهای توسعه‌یافته و هدایت شرکت‌ها برای توسعه بیشتر بازارها در کشورهای در حال توسعه، آسه‌آن و سایر بازارهای منطقه‌ای انجام خواهد شد.این بخشنامه پس از آن منتشر شد که برخی از تولیدکنندگان چینی گفتند در نمایشگاه کانتون، بزرگترین نمایشگاه تجاری چین، که بین ۱۵ آوریل تا ۵ می‌در گوانگژو برگزار می‌شود، خریداران کمتری از اروپا و ایالات متحده را ملاقات کردند.آنها گفتند که خریداران بیشتری از آمریکای لاتین، آفریقا، آسیای جنوب شرقی و روسیه دیدند، اما این مشتریان ممکن است حاشیه سود کمتری داشته باشند.