دولت آمریکا مبارزه خود با پیامرسان تیکتاک را به مرحله جدیدی رسانده است و به مالکین این شرکت اعلام کرده است که یا سهام خود را واگذار میکنند و یا فیلتر خواهند شد. در باطن این تقابل اما مسائلی پیچیدهتر از نزاع امنیتی و نگرانیهای فرهنگی پنهان شده است؛ مسئلهای که برای دولت آمریکا قابل گذشت و نادیده گرفتن نیست.
دولت آمریکا در پیامی به مالکین تیکتاک اعلام کرد که یا سهام و حق مالکیت خود را به یکی از شرکتهای مورد نظر این دولت واگذار کند و یا فیلتر خواهد شد. عدهای دلیل اصلی این اتفاق را مالکیت چین بر این پیامرسان میدانند؛ اما این موضوع همه ماجرا نیست. پیامرسانهایی چون تیکتاک به مهمترین امپراطوری عصر حاضر ضربه خواهند زد و آن سلطنت «حباب اطلاعاتی» بر اذهان مردم است.
درگیری تیک تاک و دولت آمریکا تقریبا از ابتدای معروفیت این پیامرسان آغاز شد و تا کنون ادامه دارد. در دوران ترامپ مطرح شد که این پیامرسان قابلیت بازگردانی اطلاعات را برای دولت چین دارد و این تهدیدی برای امنیتملی آمریکا محسوب میشود. به همین سبب نصب و استفاده از این اپلیکیشن برای بخشی از کارمندان ایالتی آمریکا ممنوع شد.
۱۴ اوت سال ۲۰۲۰ بود که دونالد ترامپ، رئیسجمهور وقت آمریکا ۹۰ روز به صاحبان تیکتاک زمان داد که شرکت خود را واگذار کنند و از آمریکا بروند. در آن زمان دموکراتها که اپوزیسیون دولت وقت بودند از این اقدام ابراز نگرانی میکردند اما این سیاست در دوران بایدن نیز ادامه داشته است. ماه سپتامبر همان سال، ترامپ دستور مسدود کردن خریدهای درون برنامهای «تیکتاک» و «ویچت» را صادر کرد اما با حکم قاضی، این دستور لغو شد و محدودیتهای دیگر بر سر جای خود باقی ماند.
پس از به قدرت رسیدن بایدن تحلیلها نشان میداد دولت آمریکا تا حدودی در مقابل این پیامرسان عقبنشینی کرده است ولی در سال ۲۰۲۲ جو بایدن نیز قانون ممنوعیت استفاده از تیکتاک را اعلام کرد. این قانون اکنون در تعداد قابل توجهی از ایالتهای آمریکا یعنی فلوریدا، داکوتای جنوبی، کارولینای شمالی، مریلند، تگزاس، اوکلاهما، تنسی، نبراسکا، یوتا، آلاباما، آیووا، داکوتای شمالی، آیداهو، جورجیا، نیوهمپشایر، کانزاس، نیوجرسی و اوهایو در حال اجرا است.
اف.بی.آی نیز نگرانی خود را از فعالیتهای پیامرسان تیکتاک ابراز کرده است و خواستار وضع محدودیتهایی بر این پلتفرم شده است. درخواستی که دلیلش نگرانیهای امنیتی از سیاستورزی دولت چین بر این پلتفرم اعلام شده است اما مسئله بهنظر جدیتر میآید. این نخستین باری نیست که یک پیامرسان از کشوری غیر از آمریکا جهانی شده است اما این نخستین بار است که چنین رویکردی توسط دولتمردان و سیاستمداران آمریکایی در جریان است.
حباب اطلاعاتی در خطر است!
گوگل امروز بزرگترین بانک اطلاعاتی جهان محسوب میشود و اطلاعات در آن میان پلتفرمهای مختلف رد و بدل میشود. این ارتباط بین پلتفرمهایی همچون سرچ گوگل، اینستاگرام، ایمیل و یوتیوب نیز وجود دارد. ویژگیهای این شبکه اطلاعاتی آن و کارکرد آن باعث وحشت کاربران شده است. اما درون این شبکه پیچیده، یکی از مهمترین ابزارهای غرب در عصر امروز پنهان شده است.
این حباب اطلاعاتی روند قابل فهمی دارد. برای مثال یک فرد در مرورگر خود مدل خاصی از کفش را جستجو میکند. این جستجوی وی در حافظه شبکه اطلاعاتی گوگل باقی میماند. تاثیر این سرچ اما در تمام پلتفرمهای متصل به گوگل مشاهده خواهد شد. صفحه اکسپلورر این فرد در شبکه مجازی اینستاگرام مملو از عکسهای این مدل کفش خواهد شد و یا زمانی که به دیدن ویدیو در یوتیوب برود، در صفحه یوتیوب وی ویدیوهایی راجع به کفش دیده خواهد شد.
به این صورت شبکههای اجتماعی امروز از توجه مردم جهان، کاسبی میکنند. توجهی که با نشان دادن محتوای مطلوب برای فرد جلب میشود و این جلب توجه، با دانش شبکهها از علایق آنها حفظ و طولانی میشود. بدین صورت شبکههای اجتماعی همچون اینستاگرام و گوگل میتوانند از تبلیغات درآمدهای نجومی کسب کنند زیرا تبلیغات آنها به میزان کمتری هرز میرود.
اما تنها استفاده حباب اطلاعاتی تبلیغات نیست. در سالهای اخیر این شبکه اطلاعاتی مورد استفاده دولتهای بسیاری از جمله دولت آمریکا قرار گرفته است. در یکی از نمونههای تازه آن، ایجاد یک روایت یک جانبه و تهاجمی در مسئله جنگ روسیه و اوکراین است.
اکثر تحلیلگران معتقدند کشورهای غربی در شکلگیری این جنگ تاثیر زیادی داشتند اما در شبکههای اجتماعی چندان خبری از این واقعیت نیست. در شبکههای اجتماعی امروز پوتین یک آدمخوار دیوانه است که یک روز تصمیم گرفت که به یک کشور بیگناه و بیپناه حمله کند و انسانها را به قتل برساند. زلینسکی که در حقیقت یک دلقک دستچندم بیش نیست، در شبکههای اجتماعی، یک قهرمان پر افتخار و مقاوم است. این شاید بارزترین نمونه سو استفاده از شبکه اطلاعاتی موجود است.
پیامرسانهایی همچون تیکتاک در حال برهم زدن نظم موجود در این شبکه اطلاعاتی هستند. تیک تاک دیتابیس چینی دارد و تاثیری از شبکههای اطلاعاتی موجود نمیپذیرد. یعنی به روایتسازی شبکههای اجتماعی از اتفاقات و تحولات جهان خدشه وارد میکند و این مسئله تهدید بزرگی برای قدرت اطلاعاتی غربیها وارد میکند.
بنظر میرسد تلاش برای از بین بردن تیکتاک که در سال ۲۰۲۱ و ۲۰۲۲ محبوبترین پیامرسان میان جوانهای آمریکایی بوده است نه برای مسائل اخلاقی بوده است و حفاظت اطلاعات نیز چندان اتفاق ترسناکی برای آمریکاییها محسوب نمیشود؛ زیرا کارمندان دولت از این شبکه استفادهای نمیکنند. آن چیز که تیک تاک آنرا نشانه گرفته است و دولت آمریکا را به واکنش وا داشته است ایجاد یک تهدید عظیم برای شبکه اطلاعات آمریکایی است که یکی از پایههای قدرت این کشور محسوب میشود./رجانیوز